واژه‌نامه دیوانی در دوره قاجار، فرهنگ کوچکی از اصطلاحات و القاب دیوانی دوره قاجار، به ویژه دوره ناصرالدین شاه قاجار است. این اصطلاحات بیشتر در کار با اسناد...

الدّوله)ـ ملک (ـ المُلک)، و غیره آمده درج شده‌است: واژه‌نامهٔ دیوانی در دورهٔ قاجار دانشنامهٔ جهان اسلام فصل‌نامهٔ فرهنگستانِ زبان و ادبِ فارسی، تابستانِ ۱۳۷۴،...

نایب‌السلطنه، از شاهزادگان قاجار و فرزند فتحعلی‌شاه و آسیه‌خانم دولو بود که در فاصلهٔ سال‌های ۱۷۹۹ تا ۱۸۳۳ م ولایت‌عهد ایران و نیابت سلطنت پدرش در آذربایجان را بر...

ورود به پایتخت تاجگذاری کرد و در همان شب امیرنظام را به صدارت منصوب کرد. در سلسله قاجار سابقه نداشت که تمام امور دیوانی و نظامی به یک نفر سپرده شود. پس...

تومان در دوران صفوی معادل ۴۵ لیره فرانسوی آن روزگار بوده‌است که ارزش امروزی آن تقریباً ۷۰۰ دلار آمریکا یا دو سکهٔ بهار آزادی می‌شود. در دورهٔ قاجار تومان...

می‌نوشتند.حساب سیاق روشی است در قدیمی و دانشی است در ثبت و ضبط ارقام و اعداد محاسبات دیوانی و شخصی. تا پایان دورهٔ قاجار کلیهٔ امور محاسبات دولتی و شخصی...

جامعه تفرش در دوره قاجاریه دهقانی ولی غیر متحجر بوده‌است. در دورهٔ قاجاریه تعداد زیادی از اهالی تفرش به سبب سواد و خوش‌خطی به مشاغل دیوانی و منشی‌گری...

آن را اشتقاقی از واژه «بُن» به معنی جفت می‌دانند نظامی برای دریافت مالیات و سربازگیری بوده که از عصر ایلخانیان تا اواخر دورهٔ قاجار در ساختار حکومتی و...

در دوره امویان، دبیران و دهقانان حدود پنجاه سال برای کارهای اداری و دیوانی کماکان از زبان کتبی فارسی میانه استفاده می‌کردند، تا اینکه خلفای اموی در تمام...

می‌کرد چرا که قزلباشان از آغاز در کارهای دیوانی نقش چندانی نداشتند. نقش شاه به عنوان مرشد پس از جنگ چالدران سست شد و این کار در زمان شاه تهماسب یکم و شاه محمد...

خمسه (افشارهای دویرانی‌ها) بودند که در دوره قاجار در ولایت خمسه قدرت را در دست داشتند.ایل‌های قدرتمند افشار طی دوره‌های تاریخی مختلف و طی چند مرحله به...

پژوهشگران بر این باورند که دری زبان رسمی و اداری و دیوانی شاهنشاهی ساسانی بوده و توسط صاحب منصبان ساسانی در شرق ایران گسترش یافته و به زبان صاحب منصبانِ خراسان...

خطاب شدند. در زمان قاجار نیروهای نظامی و دیوانی رو نوکرمرا می‌گفتند که در واقع کارمند دولت بودند که شغل ایشان ساپورت شاه قاجار و انجام مأموریت در مناطق مختلف...

در ساده کردن مسائل دشوار و پیچیدهٔ زبان مهارت داشت. پرویز ناتل خانلری زادهٔ ۲۹ اسفند ۱۲۹۲ در تهران در یک خانواده مازندرانی که در عصر قاجار شغل دیوانی...

ششم ه‍.ق با آنکه قصیده همچنان در کانون توجه بود، اما در کمتر دیوانی از آن دوران می‌توان ردِّ پایی از غزل مشاهده نکرد. در آغاز سدهٔ هفتم ه‍. ق، دو نوع غزل...

کاشان در مرکز این شهر واقع شده‌است و دیگر فضاهای شهری در دو طرف آن قرار گرفته‌اند، این بازار در دوره صفویه رونق فراوانی داشته‌است که البته در دوره قاجار میزان...

طهران»، در فضای گرافیکیِ ویژه‌ای به‌صورت غیرمتداول خوش‌نویسی رایج سامان داده شده بود. تأثیرپذیری خط و خوش‌نویسی نستعلیق از نوآوری‌های دورهٔ قاجار، در روزنامهٔ...

شمال‌غرب و جنوب شهر به مناطق مسکونی ایجاد شده‌است. نقشهٔ ارومیه در دوره قاجار نقشهٔ ارومیه در سال ۱۳۱۲ خیابان خیام ارومیه سال ۱۳۵۲ هم‌اکنون ارومیه دارای ۴...

قضات و بزرگان شهرهای استرآباد و گرگان که در قرون سوم و چهارم به مدارج و مقامات عالی دیوانی و مذهبی می‌رسیدند، در حلقه‌های فقه همین نظام آمالی رشد یافته...

اقطاع بود. در این دوره اقطاع به صورت اقطاع نظامی و اقطاع دیوانی بود و از جانب دولت مرکزی به امیران و حکام ایالتی قسمت‌هایی واگذار می‌شد تا در قبال آن زمین‌ها،...

مشروطیت شروع شد و در سال ۱۳۵۷ با وقوع انقلاب و تشکیل حکومت جمهوری اسلامی به پایان رسید. مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و احمدشاه از دودمان قاجار و رضاشاه و محمدرضا...

عبدالله از مردم بلخ بود در روزگار نوح پسر منصور سامانی به بخارا درآمد. بخارا در آن عهد از شهرهای بزرگ بود. پدرم کار دیوانی پیشه کرد و در روستای خرمیثن به کار...

قدمای مطبوعات در ایران به‌شمار می‌رود. در جدول‌های زیر، مطبوعات فارس بر پایهٔ تقدم تاریخی دسته‌بندی شده‌اند. دوران قاجار، دوره تاریکی در تاریخ اجتماعی...

می‌دانند. اما با توجه به عدم اشاره به نام بلقیس در متون تاریخی تا پیش از دورهٔ قاجار و از طرفی گنج و گنج یابی در عهد ناصری، مردم به علت اسرارآمیز و رازگونه...

مدرن در ایران است که در تاریخ ششم دی ۱۲۳۰ خورشیدی (۱۸۵۱ میلادی) به ابتکار میرزا تقی‌خان امیرکبیر در دوران ناصرالدین‌شاه قاجار تأسیس شد. این مؤسسه در خیابان...

طغرا­نویسی با هر خطی امکان‌پذیر است اما بیشترین خطی که با آن طغرا نوشته شده، دیوانی و ثلث است. هندوشاه نخجوانی سروده: همچنین حافظ می‌گوید: کار نگاشتن طغرا بیشتر...

دورهٔ زیاریان در قرن پنجم هجری بود. منابع اولیه دربارهٔ او اختلافات بسیاری دارند. این احتمال وجود دارد که اشراف‌زاده‌ای باوندی بوده باشد. همچنین در منابع...

دوره ساسانی، متعلق به دوره خسروپرویز به بعد است. تعدادی از این نوشته‌ها نامه‌های دیوانی‌اند که از جهت آگاهی از سبک نگارش نامه‌ها در آن زمان، دارای اهمیت...

قدمت بیشتر بناهای تاریخی اراک به دوره قاجار (فتحعلی شاه) بازمی‌گردد. از مهم‌ترین صنایع دستی شهر، قالی اراک است که در گذشته اهمیت و اعتبار فراوانی داشته...

و علوم طبیعی بود؛ و در نهایت مؤلفه ایرانی که بیشتر از باقی عناصر تنوع داشت و شامل اندیشه‌های مذهبی، سیاست، مدل‌های اداری و دیوانی، ادبیات، علوم و اخلاق...

عبدالعلی ادیب‌الملک در دورهٔ ناصری، باسمنج یک حمام و دو مسجد و هفت خانوار رعیت و ده دکان داشت و مالیات دیوانی آن به ۱۶۰ تومان می‌رسید. باسمنج در جریان جنگ‌های...