Abaza dili — Vikipediya

Abazin dili
Orijinal adı Абаза Бызшва
Ölkələr Rusiya, Türkiyə
Region Qaraçay-Çerkesiya
Rəsmi status Qaraçay-Çerkesiya
Danışanların ümumi sayı təx. 50 min
Təsnifatı
Kateqoriya Avrasiya dilləri
Qafqaz dilləri[d]
Şimal Qafqaz dilləri[vd]
Abxaz-adıq dilləri
Abkhaz-Abaza[vd]
Abazin dili
Yazı kiril əlifbası
Dil kodları
QOST 7.75–97 aba аба 005
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3 abq
Dilin strukturlarının dünya atlası abz
Atlas of the World’s Languages in Danger 1077
Ethnologue abq
ELCat 1415
IETF abq
Glottolog abaz1241

Abaza diliabazaların dili. Abxaz-adıq dillərindən biridir. Əsasən Qaraçay-Çərkəzdə yayılmışdır. Bu dildə 30 mindən çox adam danışır. İki əsas dialektə bölünür: tapanta və aşxaraua (şkaraua). 1932–33-cü illərdə latın qrafikası əsasında yazısı hazırlanmışdır. 1938-ci ildən isə kiril əlifbasına keçmişdir.

1938-ci ildən bəri abaza dilində aşağıda göstərilən kiril əlifbasından istifadə eolunur.[1][2]


А а
[a]
Б б
/b/
В в
/v/
Г г
/ɡ/
Гв гв
/ɡʷ/
Гъ гъ
/ʁ/
Гъв гъв
/ʁʷ/
Гъь гъь
/ʁʲ/
Гь гь
/ɡʲ/
ГӀ гӀ
/ʕ/
ГӀв гӀв
/ʕʷ/
Д д
/d/
Дж дж
/d͡ʒ/
Джв джв
/d͡ʒʷ/
Джь джь
/d͡ʑ/
Дз дз
/d͡z/
Е е
[e]
Ё ё
[jo]
Ж ж
/ʒ/
Жв жв
/ʒʷ/
Жь жь
/ʑ/
З з
/z/
И и
[i]
Й й
/j/
К к
/k/
Кв кв
/kʷ/
Къ къ
/qʼ/
Къв къв
/qʷʼ/
Къь къь
/qʲʼ/
Кь кь
/kʲ/
КӀ кӀ
/kʼ/
КӀв кӀв
/kʷʼ/
КӀь кӀь
/kʲʼ/
Л л
/l/
Ль ль
/ɮ/
ЛӀ лӀ
/ɬʼ/
М м
/m/
Н н
/n/
О о
[o]
П п
/p/
ПӀ пӀ
/pʼ/
Р р
/r/
С с
/s/
Т т
/t/
Тл тл
/ɬ/
Тш тш
/t͡ʃ/
ТӀ тӀ
/tʼ/
У у
/w/, [u]
Ф ф
/f/
ФӀ фӀ
/fʼ/
Х х
/χ/
Хв хв
/χʷ/
Хъ хъ
/q/
Хъв хъв
/qʷ/
Хь хь
/χʲ/
ХӀ хӀ
/ħ/
ХӀв хӀв
/ħʷ/
Ц ц
/t͡s/
ЦӀ цӀ
/t͡sʼ/
Ч ч
/t͡ɕ/
Чв чв
/t͡ʃʷ/
ЧӀ чӀ
/t͡ɕʼ/
ЧӀв чӀв
/t͡ʃʷʼ/
Ш ш
/ʃ/
Шв шв
/ʃʷ/
ШӀ шӀ
/t͡ʃʼ/
Щ щ
/ɕ/
Ъ ъ
/ʔ/
Ы ы
[ə]
Э э
[e]
Ю ю
[ju]
Я я
[ja]
  1. "Abaza (Place Names Database, Institute of the Estonian Language)" (PDF). 2016-10-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-03-16.
  2. "Abaza alphabet, pronunciation and language (Omniglot)". 2017-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-03-16.