Arif Quliyev (neftçi) — Vikipediya

Arif Quliyev
Quliyev Arif Mehdi oğlu
Doğum tarixi
Doğum yeri Füzuli rayonu, Gecəgözlü kəndi
Vəfat tarixi (87 yaşında)
Vəfat yeri Bakı, Azərbaycan
Elmi dərəcəsi texnika elmləri doktoru
Elmi adı professor
Alma-mater Azərbaycan Sənaye İnstitutu, neft-mədən fakültəsi
Təhsili Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası
Mükafatları İ.M.Qubkin adına mükafat, "SSRİ-nin ixtiraçısı" döş nişanı

Arif Quliyev (Quliyev Arif Mehdi oğlu; d. 15.12.1933, Füzuli rayonu, Gecəgözlü kəndi) — texnika elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü (1989).[1]

Quliyev Arif Mehdi oğlu 1933-cü ildə Azərbaycanın Füzuli rayonunun Gecəgözlü kəndində anadan olmuşdur. 1957-ci ildə "Neft yataqlarının işlənilməsi və istismarı" ixtisası üzrə AzSİ-nun neft-mədən fakültəsini fərqlənmə ilə bitirərək, "Balaxanıneft" mədənlərində əmək fəaliyyətinə başlamışdır. Sonralar Azərbaycan EA-nın Neft Ekspedisiyasında baş laborant, elmi işçi olub. 1958-1960-cı illərdə isə AzETNÇİ-da "Yeraltı hidrodinamika" laboratoriyasında kiçik elmi işçi, böyük mühəndis kimi çalışmışdır. 1963-cü ildə "Qaz-neft layının hidrodinamikasının bəzi ünsürləri" mövzusunda namizədlik, 1974-cü ildə isə "Çoxlaylı neft və qaz yataqlarının işlənilməsinin qazhidrodinamiki hesabatı üsulları" mövzusunda doktorluq dissertasiyaları müdafiə etmişdir.

1960-2003-cü illərdə Azərbaycan EA DNQYPİ-da böyük elmi işçi, şöbə rəhbəri işləyib. 1989-cu ildə Quliyev A.M. Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü seçilmişdir. 2003-cü ildən indiyə qədər Azərbaycan MEA-nın Geologiya və Geofizika İnstitutunda "Neft yataqlarının işlənilməsi və neft-qaz hasilatının proqnozlaşdırılması" şöbəsinin rəhbəridir.

Elmi fəaliyyəti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Quliyev A.M. neft və qaz yataqlarının işlənilməsi sahəsində tanınmış alimdir.

Elmi tədqiqatların sahəsi: neft-qaz yataqlarının işlənilməsi; yeraltı hidrodinamika; lay və quyuların tədqiqi; iqtisadi-riyazi modelləşdirilmə; karbohidrogen resurslarının mənimsənilməsi proseslərinin optimallaşdırılması və optimal idarəetmə; neftveriminin artırılması və neft hasilatının intensivləşdirilməsi.

Quliyev A.M. 200-dən artıq elmi məqalənin, 3 monoqrafiyanın və 1 kitabın, 6 təlimatın və metodik rəhbərliklərin müəllifidir. Onun rəhbərliyi altında neft hasilatı terminlərinin izahlı lüğəti (3 dildə) hazırlanmışdır. İxtiralara görə 8 müəlliflik şəhadətnaməsi alıb. 3 elmlər doktoru, 13 elmlər namizədi hazırlamışdır.

1985-ci ildə Quliyev A.M. bir qrup alimlə birgə "Mürəkkəb dağ-geoloji şəraitlərdə çoxlaylı neft yataqlarının öyrənilməsinin dağ-geofiziki və hidrodinamiki üsullar kompleksinin yaradılması və tətbiqi" mövzusunda işə görə akad. İ.M.Qubkin adına mükafata layiq görülüb. "SSRİ-nin ixtiraçısı" döş nişanı ilə mükafatlanmışdır.

Arif Quliyev 2021-ci il sentyabrın 16-da ömrünün 88-ci ilində vəfat edib.[2]

Elmi əsərləri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

1.Методы гидрогазодинамических расчетов разработки многопла-стовых месторождений нефти и газа. Баку: Элм, 1976. -204 с. (Соав-тор: М.Т.Абасов)

2.Инструкция по комплексному исследованию газовых и газоконденсатных скважин и пластов. Москва: Недра, 1980. - 301 с. - Гл. IV, п.5, 6; Гл. V, п.5,6. (Соавторы: М.Т.Абасов, З.С.Али¬ев и др.)

3.Birgə istismar olunan layların hidrodinamiki tədqiqat məlumatlarının interpretasiya üsulları. Bakı: AzTU-nun mətbəəsi, 2007. -204 s. (Həmmüəlliflər: B.Z.Kazımov, R.M.Əfəndiyev, M.A.Hacıyev)

4.Разработка методов комплексной интерпретации данных гидротермодинамических исследований нефтяных и газоконденсатных скважин. Баку: Элм, 2009. -328 с. (Соавторы: В.Н.Аллахвердиев, Н.В.Касумов)

5.Деформация горных пород и ее влияние на их фильтрационно-емкостные свойства и на процессы фильтрации и разработки месторождений нефти и газа. Баку, изд. “Элм”. -2009. - 88 с. (Соавтор: Б.З.Казымов)

6.Enerjidaşıyıcılar: imkanlar, perspektivlər. Bakı: Nafta-Press, 2006. -297 s. (Həmmüəlliflər: F.N.Məmmədov, K.M.Nəbiyev, X.M.Nəbiyev)

7.Neftqazçıxarma terminlərinin izahlı lüğəti (rusca-ingiliscə-azərbaycanca). Bakı, 2001. -392 s. (Həmmüəlliflər: M.A.Hacıyev, R.M.Əfəndiyev)

Təltif və mükafatları

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  • SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin “Şərəfli əməyə görə” medalı - 1970;
  • Azərbaycan Respublikası Elmi-Texniki - Cəmiyyətlər Şurası Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı - 1970;
  • SSRİ Maarif Nazirliyinin Fəxri Fərmanı - 1983;
  • SSRİ Ali Təhsil sahəsində “İşdə əla müvəffəqiyyətlərinə görə” döş nişanı - 1983;
  • akad. İ.M.Qubkin adına mükafat - 1985;
  • Sov.İKP MK, SSRİ Nazirlər Soveti, ÜHİMŞ və ÜİLKGİ MK Fəxri Fərmanı - 1987;
  • Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanları -1993, 2003, 2005, 2008, 2013
  1. "Quliyev Arif Mehdi oğlu" (az.). science.gov.az. 2017. 2021-04-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-03-31.
  2. "AMEA-nın müxbir üzvü Arif Quliyev vəfat edib". 2021-10-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-09-17.