Corc Berkli — Vikipediya
Corc Berkli | |
---|---|
George Berkeley | |
Doğum tarixi | 12 mart 1685[1][2][…] |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 14 yanvar 1753[1][2][…] (67 yaşında) |
Vəfat yeri | |
İstiqaməti | empirizm |
Əsas maraqları | fəlsəfə, teologiya, təhsil, epistemologiya, metafizika, elmin fəlsəfəsi |
Təsirlənib | Con Lokk |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Corc Berkli (12 mart 1685[1][2][…], Kilkenni[d] – 14 yanvar 1753[1][2][…], Oksford[3]) — İngilis idealist filosofu.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]12 mart 1685-ci ildə doğulub.
1753-cü ildə vəfat edib.
Fəlsəfəsi
[redaktə | mənbəni redaktə et]Bir vaxtlar irland əsilli ingilis filosofu Corc Berkli (1685–1753) sübuta yetirmişdi ki, duyğularımıza təsir edən və çevrəmizdə var olan bu maddi aləm — yuxudur. Nə o özü, nə də başqaları sona qədər bu nəzəriyyəyə inanmayıblar. Danışırlar ki, bir gün Berkli həkim dostu Consonla birlikdə gəzintiyə çıxıbmış. Filosof özündən razı halda dostunun qarşısında öyünür: "Mən hamıya sübut eləmişəm ki, bu maddi dünyaya bel bağlamaq, inanmaq olmaz, çünki o, bir yuxu qədər keçicidir. Hələ ki, heç kəs bunun əksini sübut etməyə cürət etməyibdir".
Bu sözləri eşidən həkim Conson əyilib, yerdən bir daş götürür və onu zərblə dostu Berklinin ayağına vurur. Özündənrazı filosofun ağrıdan bağırdığının şahidi olan Conson soyuqqanlılıqla deyir: "Hə, bax, bu daş — son dərəcə realdır. Yuxu-filan deyilmiş!". Buna cavab olaraq Berkli qəhqəhə çəkib deyir: "Amma heç bu faktın özü də mənim nəzəriyyəmi alt-üst etmir. Ola bilsin ki, indicə qulağını çınladan bu bağırtını əslində sən öz yuxunda eşitdin. Bu ayağımdakı yaradan axan qanın nə dərəcədə gerçək, nə dərəcədə yuxu olduğunu isə sən mənə heç cür sübut edə bilməzsən".
Əsərləri
[redaktə | mənbəni redaktə et]Onun ən məşhur əsərləri "İnsani biliyin prinsipləri haqqında traktat" (Treatise on the Principles of Human Knowledge, 1710) və "Hilas və Filonus arasında üç söhbət" (Three Dialogues between Hylas and Philonous, 1713) əsərləridir.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 3 4 Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 3 4 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- ↑ 1 2 Беркли Джордж // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохорова 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.