San Fransisko — Vikipediya

San Fransisko
San Fransisko
	San Francisco[…]
	Bayraq[d]
	37°46′30″ şm. e. 122°25′10″ q. u.HGYO
Ölkə	ABŞ[…];
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub	29 iyun 1776
Sahəsi	600,592202 km² (2016); 600,59028 km² (1 aprel 2010);
Mərkəzin hündürlüyü	30 m
Saat qurşağı	UTC−08:00; UTC−07:00; Sakit okean vaxtı;
Əhalisi
Əhalisi	873.965 nəf. (1 aprel 2020);
Rəsmi dili	ingilis dili,; ispan dili;
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu	415, 628
Poçt indeksi	94110, 94103, 94133, 94107, 94109, 94108, 94105, 94116
Digər
	sf.gov
	Xəritəni göstər/gizlə San Fransisko
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

San Fransisko (ing. San Francisco) — ABŞ-nin Kaliforniya ştatında yerləşən və əhali sayına görə ştatda dördüncü ən böyük şəhərdir. 2015-ci ildəki hesablamalara görə 864.816 sakini olan San Fransisko, eyni zamanda ABŞ-nin 13-cü ən böyük şəhəridir. Şəhər San Fransisko yarımadasının şimalında yerləşir və əhalisinin sıxlığına görə ölkədəki şəhərlər arasında ikinci yeri tutur.

Tarixi

San Fransisko, Kaliforniya ştatının ən böyük şəhərlərindən biridir və ABŞ-ın qərb sahilində yerləşir. Şəhərin tarixi 1776-cı ildə, İspaniya koloniyasının bir hissəsi olaraq, "Misión San Francisco de Asís" adlı missiyanın qurulması ilə başlayır. XIX əsrin ortalarında, 1848-ci ildə Kaliforniya qızıl tapıldığı zaman San-Fransisko, qızıl axtaranların və köçkünlərin gəlməsi ilə sürətlə inkişaf etdi. 1849-cu ildən etibarən şəhər "Qızıl Tələsi" dövrünün mərkəzinə çevrildi və bununla da San-Fransisko sürətli iqtisadi artım və urbanizasiya ilə tanınmağa başladı.

San Fransisko, 1906-cı ildə böyük bir zəlzələ və yanğından ciddi şəkildə zərər gördü, lakin şəhər bu fəlakətdən sonra yenidən qurularaq qısa müddətdə əvvəlki vəziyyətinə qayıtdı. Şəhər həmçinin 1960-cı illərin sonlarında, mədəni və sosial dəyişikliklərə təsir edən "hippi" hərəkatının mərkəzi oldu. Bugün, San Fransisko ABŞ-ın ən dinamik və mədəni müxtəlifliyə malik şəhərlərindən biridir.

İqtisadiyyatı

San Fransisko şəhəri, ABŞ-ın ən güclü iqtisadi mərkəzlərindən biridir. Şəhərin iqtisadiyyatı, yüksək texnologiya, maliyyə və xidmət sektoru ilə əhəmiyyətli dərəcədə güclənmişdir. Silikon vadisi yaxınlığında yerləşməsi, şəhəri texnologiya və innovasiya mərkəzi halına gətirmişdir. Burada dünyanın ən böyük texnologiya şirkətlərinin qərargahları, eləcə də startaplar yerləşir. Facebook, Google, Apple və digər böyük texnologiya nəhəngləri bu ərazidə fəaliyyət göstərir.

San Fransisko, həmçinin maliyyə sektoru ilə də tanınır. Şəhərdə yerləşən San Fransisko Federal Ehtiyat Bankı, beynəlxalq maliyyə bazarlarında böyük rol oynayır. Şəhər, müasir xidmətlər sahəsində də inkişaf etmişdir, xüsusilə turizm, təhsil və sağlamlıq sektoru da iqtisadiyyatın vacib hissələrini təşkil edir. San Fransisko, həmçinin beynəlxalq ticarət mərkəzi olmaqla yanaşı, dünyanın ən yüksək yaşam standartlarına malik şəhərlərindən biridir.

İqlimi

San Fransisko şəhəri, mülayim, okean iqlimi ilə xarakterizə olunur. Şəhərin iqlimi, Sakit Okeanından gələn soyuq Humboldt cərəyanı və şəhərin relyefi tərəfindən təsirlənir. San-Fransisko, yaz və payız aylarında adətən sərin və dumanlı, qış və yay aylarında isə daha az yağışlı olur. Şəhər, adətən yüksək temperaturdan qaçır, lakin yay aylarında çox vaxt soyuq və dumanlı olur. Yayda gündüzlər temperatur adətən 15-20°C arasında dəyişir, lakin axşam saatlarında hava daha soyuq ola bilər. Qışda isə, şəhərdə çox ağır qar yağıntıları və ya don hadisələri nadir hallarda baş verir. San Fransiskonun təkrarsız iqlimi, şəhərin özünə xas olan "San Fransisko dumanı" fenomeni ilə də məşhurdur.

San Fransiskonun iqlimi, həmçinin turizm və yaşayış üçün əlverişli bir mühit yaradır. Bu mülayim hava şəraiti, ilin hər fəsli boyunca şəhərə turistləri cəlb edir və bölgənin kənd təsərrüfatı və vinçilik kimi sahələrdə də məhsuldarlığa təsir edir.

İstinadlar

Biblioqrafiya

De La Perouse, Jean Francois; Yamane, Linda Gonsalves; Margolin, Malcolm. Life in a California Mission: Monterey in 1786: The Journals of Jean Francois De La Perouse. Heyday Books. 1989. ISBN 978-0-930588-39-7. OCLC 20368802.
Hansen, Gladys. San Francisco Almanac: Everything you want to know about the city. Chronicle Books. 1995. ISBN 978-0-8118-0841-5. OCLC 30702907.
London, Jack. "The Story of an Eyewitness by Jack London". Collier's, the National Weekly. May 5, 1906.
Richards, Rand. Historic San Francisco: A Concise History and Guide. Heritage House. 1991. ISBN 978-1-879367-00-5. OCLC 214330849.
Ungaretti, Lorri. San Francisco's Richmond District. Arcadia Publishing. 2005. ISBN 978-0-7385-3053-6. OCLC 62249656.
Taylor, William. Ridpath, John (redaktor). Story of my life. Toronto: W. Briggs. 1895.
Wiley, Peter Booth. National trust guide San Francisco: America's guide for architecture and history travelers. John Wiley & Sons, Inc. 2000. ISBN 978-0-471-19120-9. OCLC 44313415.

Ədəbiyyat

Hartman, Chester. City for Sale: The Transformation of San Francisco. University of California Press. 2002. ISBN 978-0-520-08605-0. OCLC 48579085.
Heller, Nathan. Bay Watched – How San Francisco's New Entrepreneurial Culture is Changing the Country (article) (October 2013). The New Yorker
Holliday, J. S. Rush for Riches: Gold Fever and the Making of California. University of California Press. 1999. ISBN 978-0-520-21402-6. OCLC 37545551.
Lotchin, Roger W. San Francisco, 1846–1856: From Hamlet to City. University of Illinois Press. 1997. ISBN 978-0-252-06631-3. OCLC 35650934.
Margolin, Malcolm. The Ohlone Way: Indian Life in the San Francisco-Monterey Bay Area. Heydey Books. 1981. ISBN 978-0-930588-01-4. OCLC 4628382.
Maupin, Armistead. Tales of the City. Harper Collins. 1978. ISBN 978-0-06-096404-7. OCLC 29847673.
Solnit, Rebecca. Infinite City: A San Francisco Atlas (University of California Press, 2010). 144 pp. ISBN 978-0-520-26250-8; online review
Thomas, Gordon; Witts, Max Morgan. The San Francisco Earthquake. Stein and Day. 1971. ISBN 978-0-8128-1360-9. OCLC 154735.
Watkins, James F. "San Francisco". Overland Monthly. 4 cild no. 1. San Francisco: A. Roman & Co. January 1870. 9–23.
Winfield, P.H., The Charter of San Francisco (The fortnightly review Vol. 157–58:2 (1945), p. 69–75)
Asbury, Hubert. The Barbary Coast: An Informal History of the San Francisco Underworld. Dorset Press. 1989. ISBN 978-0-88029-428-7. OCLC 22719465.
Bronson, William. The Earth Shook, the Sky Burned. Chronicle Books. 2006. ISBN 978-0-8118-5047-6. OCLC 65223734.
Cassady, Stephen. Spanning the Gate. Square Books. 1987. ISBN 978-0-916290-36-8. OCLC 15229396.
Dillon, Richard H. High Steel: Building the Bridges Across San Francisco Bay. Celestial Arts (Reissue edition). 1998. ISBN 978-0-88029-428-7. OCLC 22719465.
Eldredge, Zoeth Skinner. The Beginnings of San Francisco: from the Expedition of Anza, 1774, to the City Charter of April 15, 1850 (PDF). New York: John C. Rankin Company. 1912.
Ferlinghetti, Lawrence. Literary San Francisco: A pictorial history from its beginnings to the present day. Harper & Row. 1980. ISBN 978-0-06-250325-1. OCLC 6683688.

Xarici keçidlər

sf.gov — rəsmi saytı
News of San Francisco — information portal
Virtual Museum of the City of San Francisco

[_a1965d09a6fc5c83-1] ttp://www.sfmuseum.org/hist/name.html.

[_0e8d9cba4d0ab3e5-2] Library of Congress Library of Congress Name Authority File (ing.).

[_93d1808c37e7d4f1-3] ttp://burritojustice.com/2013/08/15/the-flags-of-san-francisco/.

[_5daaaca9dd46721f-4] ttps://web.archive.org/web/20100727190828/http://www.sfmuseum.org/hist6/founding.html (ing.).

[_2562371feb084159-5] ¹ ² ³ ⁴ GeoNames (ing.). 2005.

[_54c0d18d00065115-6] United States. Bureau of the Census 2016 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2016.

[_ebd31efbc61613fe-7] United States. Bureau of the Census 2010 U.S. Gazetteer Files (ing.). Washington, D.C.: U.S. Census Bureau, 2010.

[_c52ff7c8e487ec0f-8] ttps://it-ch.topographic-map.com/map-nn1nx/San-Francisco/?zoom=18&center=37.77894%2C-122.41917&popup=37.77931%2C-122.41925.

[_5c048d4c6f43091d-9] 2020 United States Census. / red. ABŞ əhalinin siyahıya alınması bürosu

[1]

[2]

[3]

[5]

[4]

[6]

[7]

[8]

[9]