احمدرضا رادان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

سردار احمدرضا رادان
رادان در ۱۳۹۵
زاده	۱۳۴۲ (۶۰–۶۱ سال) اصفهان، ایران
وفاداری	ایران
شاخه نظامی	سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فرماندهی انتظامی
سال‌های خدمت	اکنون–۱۳۶۱[۱]
درجه	سرتیپ پاسدار
فرماندهی	ناحیه انتظامی کردستان ناحیه انتظامی سیستان و بلوچستان ناحیه انتظامی خراسان ناحیه انتظامی خراسان رضوی ناحیه انتظامی تهران بزرگ انتظامی جمهوری اسلامی ایران
جنگ‌ها و عملیات‌ها	جنگ ایران و عراق (مجروح)
نشان‌ها	فهرست کامل

احمدرضا رادان (زادهٔ ۱۳۴۲) سرتیپ پاسدار فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است،^[۲] که از ۱۴۰۱ به‌عنوان فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند. وی از ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۱ ریاست مرکز مطالعات راهبردی فراجا را بر عهده داشت.^[۳] او پیش‌تر در فاصله سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۳ جانشین فرمانده نیروی انتظامی بود.^[۴]

رادان فعالیت نظامی را از سال ۱۳۶۱ به صورت نیروی داوطلب در بسیج آغاز کرد، سپس به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتقل شد و در طول جنگ ایران و عراق از اعضای این نهاد بود. او پس از جنگ به نیروی انتظامی منتقل شد و از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ فرماندهی انتظامی کردستان و از ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۳ فرماندهی انتظامی سیستان و بلوچستان را برعهده داشت.^[۵] رادان از ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۳ فرمانده انتظامی خراسان و از ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵ نیز فرمانده انتظامی خراسان رضوی بود. وی در سال ۱۳۸۵ به فرماندهی انتظامی تهران بزرگ منصوب شد و تا سال ۱۳۸۷ نیز در این جایگاه فعالیت نمود.^[۶][۷]

رادان در مهر ۱۳۸۹ به‌وسیلهٔ وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا به دلیل نقض جدی حقوق بشر تحریم شد.^[۸] اتحادیه اروپا در سال ۱۳۹۰ نیز او را به دلیل نقض حقوق بشر در پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران تحریم کرد.^[۹] ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴ دولت کانادا، احمدرضا رادان را به دلیل دخالت مستقیم در اجرای سیاست‌های سرکوبگرانه علیه زنان، دختران و اقلیت‌ها در ایران تحریم شد.^[۱۰][۱۱]

احمدرضا رادان در سال ۱۳۴۲ در اصفهان زاده شد.^[۱] وی فعالیت نظامی را از سال ۱۳۶۱^[۱] به صورت نیروی داوطلب در بسیج آغاز کرد، سپس به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتقل شد و در طول جنگ ایران و عراق از اعضای این نهاد بود.^[۱۲] او پس از جنگ به نیروی انتظامی منتقل شد و همچنان نیز در فرماندهی انتظامی با درجه سرتیپی فعالیت می‌کند.^[۱۳]

رادان عضو سپاه کردستان بود و در دههٔ ۱۳۷۰ هنگام فرماندهی هدایت لطفیان از سپاه پاسداران به نیروی انتظامی منتقل شد. او فرماندهی انتظامی استان‌های کردستان، سیستان و بلوچستان و خراسان و تهران را در کارنامه کاری خود دارد. وی پس از انتخاب اسکندر مؤمنی فرمانده وقت انتظامی خراسان در سال ۱۳۸۲ به فرماندهی انتظامی خراسان منصوب شد. اسماعیل احمدی‌مقدم فرمانده نیروی انتظامی، رادان را پس از بازنشستگی مرتضی طلایی به‌عنوان رئیس پلیس تهران انتخاب کرد.^[۱۳]

رادان از مجریان اصلی طرح ارتقای امنیت اجتماعی بود. در این طرح به اصلاح پوشش زنان، بازداشت معتادان و افرادی که اراذل و اوباش خوانده می‌شدند، بازرسی از کارگاه‌ها و فروشگاه‌های لباس و آرایشگاه‌های مردانه، عکاسی‌ها و خانه‌های افراد مجرد اقدام می‌شد.^[۱۴] این طرح با انتقادات گسترده‌ای همراه بود. در دوران فرماندهی او برخورد با زنان «بدحجاب» و مدل موی مردان بیشتر شد. او بعداً گفت که شمار گشت‌ها را افزایش خواهد داد که تمام تهران تحت پوشش گشت ارشاد باشد.^[۱۵] او در سال ۱۳۸۶ در مصاحبه با برنامه کوله‌پشتی گفت «در حوزه امنیت اخلاقی با کسی شوخی نداریم و وقتی مصادیق را معلوم کردیم با کسی تعارف نداریم.»^[۱۶] انتقادات فرزاد حسنی، مجری برنامه، از شیوهٔ برخورد برخی از پرسنل نیروی انتظامی با جوانان و نیز دیدگاه او، بازتاب‌های فراوانی داشت.^[۱۷] در آن زمان «گرداندن اراذل و اوباش» با آفتابه در شهر با واکنش گسترده‌ای همراه بود که رادان دلیل اقدام این کار را نداشتن «رفتار انسانی» دستگیرشدگان دانست.^[۱۶]

رادان در جریان پیامدهای انتخابات ریاست‌جمهوری دهم ایران در مقام جانشین فرمانده نیروی انتظامی فعالیت می‌کرد و نقش محوری در سرکوب معترضان و «امنیتی کردن فضا و پایان دادن جنبش سبز» داشت. نام او در میان ماجرای بازداشتگاه کهریزک که در آن چندین نفر از معترضان کشته شدند مطرح شد.^[۱۸] او بعداً نقشش در کشته‌شدن معترضان در بازداشتگاه کهریزک را تکذیب کرد و نیز گفت که آمار دیگر کشته‌شدگان در اعتراضات آن سال را قبول ندارد.^[۱۹] رادان در جریان تظاهرات تاسوعا و عاشورای ۱۳۸۸ هواداران جنبش سبز در تلویزیون حضور داشت و معترضان را تهدید کرد.^[۱۵] او بعداً گفت که از عملکردش در این دوران افتخار می‌کند.^[۱۳]

رادان در سال ۱۳۹۰ به پزشکان اولتیماتوم داد که استفاده از کراوات در محیط درمانی ممنوع است.^[۱۵] او در ۵ خرداد ۱۳۹۳ از سِمت جانشین فرمانده پلیس کشور کنار گذاشته شد و به سمت ریاست مرکز مطالعات راهبردی ناجا منصوب گردید. حسین اشتری به‌عنوان جانشین فرمانده ناجا جایگزین او شد.^[۲۰]

رادان در ۱۷ دی ۱۴۰۱ با حکم سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان فرمانده کل انتظامی جمهوری اسلامی ایران جایگزین حسین اشتری شد.^[۱۵] این جایگزینی در جریان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ صورت گرفت و خامنه‌ای در حکم انتصاب برای «پرورش پلیس تخصصی برای بخش‌های گوناگون امنیت» تأکید کرد.^[۲۱]

وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا در مهر ۱۳۸۹ رادان را به دلیل نقض جدی حقوق بشر مورد تحریم قرار داد. طبق بیانیه این وزارتخانه، او به‌عنوان جانشین فرمانده نیروی انتظامی در ضرب و شتم»، «قتل» و «بازداشت معترضان» در جریان اعتراض‌های پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۸۸ و همچنین حوادث بازداشتگاه کهریزک مسئول بوده است».^[۲۲]

در ۲۳ فروردین ۱۳۹۰، رادان از سوی اتحادیه اروپا به‌دلیل نقض گسترده و شدید حقوق شهروندان ایرانی و قتل زنجیره‌ای تحریم شد.^[۹] بر اساس بیانیه اتحادیه اروپا، او در مقام جانشین فرمانده نیروی انتظامی در «ضرب و شتم»، «قتل»، «بازداشت‌های خودسرانه» و «دستگیری معترضان» توسط نیروی انتظامی در جریان اعتراضات پس از انتخابات ۱۳۸۸ نقش داشته است.^[۲۳]

۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴ دولت کانادا، احمدرضا رادان را به‌همراه ۴ نفر دیگر از مقامات جمهوری اسلامی که مستقیما مسئول اجرای سیاست‌های سرکوبگرانه و تبعیض‌آمیز علیه زنان، دختران و اقلیت‌ها هستند، تحریم کرد. مقررات تحریم معاملات فهرست شده با این افراد را ممنوع می‌کند و دارایی‌های آنان در کانادا مسدود و طبق قانون مهاجرت کانادا هرگونه مهاجرت این افراد به کانادا ممنوع و غیر قابل پذیرش است.^[۱۰][۱۱]

این بخش شامل نشان‌ها و جایزه‌های رسمی احمدرضا رادان است که بر روی یونیفرم او نصب می‌شود ولی جایزه‌های غیرنظامی و غیررسمی را دربر نخواهد گرفت.^[۲۴][۲۵]

آرم‌ها

آرم‌های سینه
چتربازی سقوط آزاد درجهٔ ۳	چتربازی درجهٔ ۱

نوار نشان‌ها

نام نشان‌ها

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به احمدرضا رادان در ویکی‌گفتاورد موجود است.

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ احمدرضا رادان موجود است.

• انتصاب رادان به فرماندهی نیروی انتظامی در میانه اعتراضات چه پیامی دارد؟ در بی‌بی‌سی فارسی