ایزو ۱۲۸ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ایزو ۱۲۸ یک استاندارد بین‌المللی (ایزو) است که در مورد اصول کلی ارائه در نقشه‌های فنی، به ویژه نمایش گرافیکی اشیا در نقشه‌های فنی.[۱]

بررسی اجمالی

[ویرایش]

از سال ۲۰۰۳ به این سو استاندارد ایزو ۱۲۸ پانزده بخش را شامل می‌شود که در بین سالهای ۱۹۹۶ و ۲۰۰۳ به وجود آمدند. این استاندارد با خلاصه ای از قوانین کلی برای اجرا و ساختار نقشه‌های فنی شروع می‌شود. در ادامه قواعد اصولی مربوط به خطوط، نماها، برش‌ها و مقاطع، و انواع مختلف نقشه‌های مهندسی، مانند نقشه‌های مهندسی مکانیک، معماری، مهندسی عمران، و کشتی سازی را شرح می‌دهد. استاندارد مذکور هر دو حوزه نقشه‌کشی دستی و مبتنی بر رایانه قابل استفاده است، اما برای مدل‌های سه بعدی قابل اجرا نیست.[۱]

ایزو ۱۲۸ جایگزین استاندارد قبلی DIN 6 برای نقشه‌ها، نمایش‌ها و نماها شد که اولین بار در سال ۱۹۲۲ منتشر و در سال‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۸ نیز به روز رسانی شد. خود ایزو ۱۲۸ برای اولین بار در سال ۱۹۸۲ شامل ۱۵ صفحه منتشر شد و «اصول کلی ارائه را برای اعمال در نقشه‌های فنی با پیروی از روش‌های ترسیم‌های متعامد مشخص کرد».[۲] چندین بخش از این استاندارد به صورت جداگانه به روز شده‌است. آخرین بخش‌ها و استاندارد به‌طور کلی توسط ایزو در سال ۲۰۰۱ پس گرفته شد.

قسمت سیزدهم نیز در سال ۲۰۱۳ اضافه شد.

ترکیب بندی ایزو ۱۲۸

[ویرایش]

۷ بخش استاندارد ایزو ۱۲۸ عبارتند از:

  • ایزو ۱۲۸–۱:۲۰۲۰ مستندات فنی محصول (TPD) - اصول کلی نمایندگی - قسمت ۱: مقدمه و الزامات اساسی
  • ایزو ۱۲۸–۲:۲۰۲۰ مستندات فنی محصول (TPD) - اصول کلی نمایندگی - قسمت ۲: قراردادهای اساسی برای خطوط
  • ایزو ۱۲۸–۳:۲۰۲۰ مستندات فنی محصول (TPD) - اصول کلی نمایش - قسمت 3: نماها، بخش‌ها و برش‌ها
  • ایزو ۱۲۸–۱۵:۲۰۱۳ مستندات فنی محصول (TPD) - اصول کلی ارائه - قسمت ۱۵: ارائه نقشه‌های کشتی سازی
  • ایزو ۱۲۸–۴۳:۲۰۱۵ مستندات فنی محصول (TPD) - اصول کلی ارائه - قسمت ۴۳: روش‌های طرح‌ریزی در نقشه‌های ساختمان
  • ایزو/TS ۱۲۸–۷۱:۲۰۱۰ مستندات فنی محصول (TPD) - اصول کلی ارائه - قسمت ۷۱: نمایش ساده برای نقشه‌های مهندسی مکانیک
  • ایزو ۱۲۸–۱۰۰:۲۰۲۰ مستندات فنی محصول - اصول کلی نمایندگی - قسمت ۱۰۰: فهرست

قسمت‌های پس گرفته شده

[ویرایش]
جایگزین شده با ایزو ۱۲۸–۲:۲۰۲۰
ایزو ۱۲۸–۲۰:۱۹۹۶ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت ۲۰: قراردادهای پایه ای برای خطوط
  • ایزو ۱۲۸–۲۱:۱۹۹۷ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت ۲۱: آماده‌سازی خطوط توسط سیستم‌های کد
  • ایزو ۱۲۸–۲۲:۱۹۹۹ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت ۲۲: قراردادها و کاربردهای اساسی برای خطوط رهبر و خطوط مرجع
  • ایزو ۱۲۸–۲۳:۱۹۹۹ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت ۲۳: خطوط در نقشه‌های ساختمانی
  • ایزو ۱۲۸–۲۴:۲۰۱۴ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت ۲۴: خطوط در نقشه‌های مهندسی مکانیک
  • ایزو ۱۲۸–۲۵:۱۹۹۹ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت ۲۵: خطوط در نقشه‌های کشتی سازی
جایگزین شده با ایزو ۱۲۸–۳:۲۰۲۰
  • ایزو ۱۲۸–۳۰:۲۰۰۱ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت ۳۰: قراردادهای اساسی برای نماها
  • ایزو ۱۲۸–۳۴:۲۰۰۱ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت 34: نماها در مورد نقشه‌های مهندسی مکانیک
  • ایزو ۱۲۸–۳۳:۲۰۱۸ مستندات فنی محصول (TPD) - اصول کلی ارائه - قسمت ۳۳: نمایش نماها، مقاطع و برش‌ها در نقشه‌های ساختمانی
  • ایزو ۱۲۸–۴۰:۲۰۰۱ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت ۴۰: قراردادهای اساسی برای برش‌ها و مقاطع
  • ایزو ۱۲۸–۴۴:۲۰۰۱ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت ۴۴: بخش‌های نقشه‌های مهندسی مکانیک
  • ایزو ۱۲۸–۵۰:۲۰۰۱ نقشه‌های فنی - اصول کلی ارائه - قسمت ۵۰: قراردادهای اساسی برای نشان دادن مناطق بر روی برش‌ها و مقاطع

سایر استانداردهای ایزو مربوط به نقشه‌کشی فنی

[ویرایش]
انواع اندازه‌های ایزو سری A که در ایزو ۲۱۶ توضیح داده شده‌است.
  • ایزو ۱۲۹ مستندات فنی محصول (TPD) - ارائه ابعاد و تلورانس‌ها
    • ایزو ۱۲۹–۱:۲۰۱۸ مستندات فنی محصول (TPD) - ارائه ابعاد و تلورانس‌ها - قسمت ۱: اصول کلی
    • ایزو ۱۲۹–۴:۲۰۱۳ مستندات فنی محصول (TPD) - نشان دادن ابعاد و تلورانس‌ها - قسمت ۴: ابعاد نقشه‌های کشتی سازی
    • ایزو ۱۲۹–۵:۲۰۱۳ مستندات فنی محصول - نشان دادن ابعاد و تلورانس‌ها - قسمت ۵: ابعاد فلز کاری سازه ای
  • اندازه کاغذ ایزو ۲۱۶، به عنوان مثال اندازه کاغذ A4
  • ایزو ۴۰۶:۱۹۸۷ نقشه‌های فنی - تحمل ابعاد خطی و زاویه ای
  • ایزو ۱۶۶۰:۲۰۱۷ مشخصات محصول هندسی (GPS) — تحمل هندسی — تحمل پروفیل
  • ایزو ۲۲۰۳:۱۹۷۳ نقشه‌های فنی - نمایش متعارف چرخ دنده‌ها
  • ایزو ۳۰۴۰:۲۰۱۶ مشخصات محصول هندسی (GPS) - ابعاد و تحمل - مخروط
  • ایزو ۳۰۹۸–۱:۱۹۷۴ ترسیم فنی - حروف - قسمت اول: کاراکترهای استفاده شده در حال حاضر
  • ایزو ۴۱۷۲:۱۹۹۱ نقشه‌های فنی - نقشه های ساختمانی - نقشه‌های مونتاژ سازه‌های پیش ساخته
  • ایزو ۵۲۶۱:۱۹۹۵ نقشه‌های فنی - نمایش ساده میله‌ها و بخش‌های پروفیل
  • ایزو ۵۴۵۵:۱۹۷۹ نقشه‌های فنی - مقیاس‌ها
  • نقشه‌های فنی ایزو ۵۴۵۶ - روش‌های طرح‌ریزی
    • ایزو ۵۴۵۶–۱:۱۹۹۶ نقشه‌های فنی - روش‌های طرح‌ریزی - قسمت ۱: خلاصه
    • ایزو ۵۴۵۶–۲:۱۹۹۶ نقشه‌های فنی - روش‌های طرح‌ریزی - قسمت ۲: نمایش‌های متعامد
    • ایزو ۵۴۵۶–۳:۱۹۹۶ نقشه‌های فنی - روش‌های طرح‌ریزی - قسمت 3: نمایش‌های آکسونومتری
    • ایزو ۵۴۵۶–۴:۱۹۹۶ نقشه‌های فنی - روش‌های پروجکشن - قسمت ۴: طرح‌ریزی مرکزی
  • ایزو ۵۴۵۷:۱۹۹۹ مستندات فنی محصول - اندازه‌ها و طرح‌بندی برگه‌های طراحی
  • ایزو ۵۴۵۹:۲۰۱۱ مشخصات محصول هندسی (GPS) - تحمل هندسی - داده‌ها و سیستم‌های مبنا
  • ایزو ۵۸۴۵–۱:۱۹۹۵ نقشه‌های فنی - نمایش ساده مونتاژ قطعات با اتصال دهنده‌ها - قسمت ۱: اصول کلی
  • ایزو ۶۴۱۰–۱:۱۹۹۳ نقشه‌های فنی - رزوه‌ها و قطعات رزوه دار - قسمت ۱: قراردادهای عمومی
  • ایزو ۶۴۱۱:۱۹۸۲ نقشه‌های فنی - نمایش ساده سوراخ‌های مرکزی
  • ایزو ۶۴۱۲–۱:۲۰۱۷ مستندات فنی محصول - نمایش ساده خطوط لوله - قسمت ۱: قوانین کلی و نمایش متعامد
  • ایزو ۶۴۱۳:۲۰۱۸ مستندات فنی محصول - نمایش خطوط و دندانه‌ها
  • ایزو ۶۴۱۴:۲۰۲۰ مستندات فنی محصول (TPD) - نقشه‌های فنی برای ظروف شیشه ای
  • ایزو ۶۴۲۸:۱۹۸۲ نقشه‌های فنی - الزامات برای ریزنگاری
  • ایزو ۶۴۳۳:۲۰۱۲ نقشه‌های فنی - مرجع قطعات
  • ایزو ۷۰۸۳:۱۹۸۳ نقشه‌های فنی - نمادها برای تحمل هندسی - تناسبات و ابعاد
  • ایزو ۷۲۰۰:۲۰۰۴ مستندات فنی محصول - فیلدهای داده در بلوک‌های عنوان و سرصفحه سند
  • ایزو ۷۴۳۷:۱۹۹۰ نقشه‌های فنی - نقشه های ساختمانی - قوانین کلی برای اجرای نقشه‌های تولید برای اجزای سازه ای پیش ساخته
  • ایزو ۷۵۱۸:۱۹۸۳ نقشه‌های فنی - نقشه های ساختمانی - نمایش ساده تخریب و بازسازی
  • ایزو ۷۵۱۹:۱۹۹۱ نقشه‌های فنی - نقشه های ساختمانی - اصول کلی ارائه برای نقشه‌های چیدمان و مونتاژ کلی
  • ایزو ۸۰۱۵:۲۰۱۱ مشخصات محصول هندسی (GPS) - مبانی - مفاهیم، اصول و قوانین
  • ایزو ۸۰۴۸:۱۹۸۴ نقشه‌های فنی - نقشه های ساختمانی - نمایش نماها، مقاطع و برش‌ها
  • نقشه‌های فنی ایزو ۸۵۶۰:۲۰۱۹ - نقشه های ساختمانی - نمایش اندازه‌ها، خطوط و شبکه‌های مدولار
  • ایزو ۸۸۲۶–۱:۱۹۸۹ نقشه‌های فنی — بلبرینگ‌های غلتشی — قسمت ۱: نمایش ساده شده عمومی
  • ایزو ۸۸۲۶–۲:۱۹۹۴ نقشه‌های فنی — بلبرینگ‌های غلتشی — قسمت ۲: نمایش ساده شده با جزئیات
  • ایزو ۹۲۲۲–۱:۱۹۸۹ نقشه‌های فنی - مهر و موم برای کاربردهای دینامیکی - قسمت ۱: نمایش ساده شده عمومی
  • ایزو ۹۲۲۲–۲:۱۹۸۹ نقشه‌های فنی - مهر و موم برای کاربردهای دینامیکی - قسمت ۲: نمایش ساده شده دقیق
  • ایزو ۹۹۵۸–۱:۱۹۹۲ رسانه‌های کشش برای نقشه‌های فنی - فیلم کشش با پایه پلی استر - قسمت ۱: الزامات و علامت گذاری
  • ایزو ۹۹۶۱:۱۹۹۲ رسانه‌های کشش برای نقشه‌های فنی - کاغذ ردیابی طبیعی
  • ایزو ۱۰۲۰۹:۲۰۱۲ مستندات فنی محصول - واژگان - اصطلاحات مربوط به نقشه‌های فنی، تعریف محصول و مستندات مرتبط
  • ایزو ۱۰۵۷۹:۲۰۱۰ مشخصات محصول هندسی (GPS) - ابعاد و تحمل - قطعات غیر صلب
  • ایزو ۱۳۵۶۷ یک استاندارد لایه طراحی به کمک رایانه (CAD) بین‌المللی است.
  • ایزو ۱۳۷۱۵:۲۰۱۷ مستندات فنی محصول - لبه‌های شکل نامشخص - نشانه و ابعاد
  • ایزو ۱۵۷۸۶:۲۰۰۸ نقشه‌های فنی - نمایش ساده و ابعاد سوراخ‌ها

پیوندهای مرتبط

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ISO 128-1:2003 Abstract. Accessed 1 March 2009.
  2. ایزو 128 techstreet.com, 2009.) بایگانی‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۱۷ توسط Wayback Machine