باکتریکش - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
باکتریکُش (به انگلیسی: Bactericide) موادی هستند که بهطور مستقیم باعث مرگ باکتریها میشوند. باکتریکشها در سه گروه ضدعفونیکنندهها، آنتیبیوتیکها و گندزداها تقسیمبندی میشوند.[۱]
علاوه بر این مواد، برخی از سطوح بهدلیل ویژگیها و ساختار فیزیکی ویژهٔ خود میتوانند خاصیت باکتریکشی داشته باشند. به عنوان مثال سطح بال حشراتی مانند سنجاقکها و زنجرهواران طی تماس با باکتریها باعث مرگ آنها میشوند.[۲][۳]
آنتیبیوتیکها
[ویرایش]آنتیبیوتیکهای باکتریکش، قابلیت نابودکردن مستقیم سلول باکتری را دارند و هر یک به نحوی کارکرد متابولیسم باکتری را برهم میزنند. برای مثال، پلیمیکسین بی، به غشای پلاسمایی باکتری آسیب میزند. در نتیجه محتویات داخل باکتری به بیرون نشت کرده و تعادل یونی دو طرف غشای پلاسمایی باکتری به خاطر فشار اسمزی برهم میخورد. همچنین اجزا درونی باکتری و مولکولهای مهم آرانای و دیانای به بیرون نشت کرده و باکتری نابود میشود.[۱]
انواع باکتریکش از نظر نحوه اثر
[ویرایش]آنتیبیوتیک با طیف محدود
[ویرایش]آنتیبیوتیکهای با طیف محدود، تنها بر روی برخی از خانوادههای باکتریها موثرند. برای مثال بنزیل پنیسیلین با طیف محدود فعالیت است و تنها بر باکتریهای گرم-منفی مؤثر است و اثر چندانی بر باکتریهای گرم مثبت ندارد.
آنتیبیوتیک دیگر مانند ایزونیازید بهطور ویژه بر مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، عامل بیماری سل مؤثر است. این آنتیبیوتیک کارکرد انتخابی ویژه دارد و مانع سنتز اسیدهای موجود در دیوارههای سلولی مایکوباکتریوم میشود.[۱]
آنتیبیوتیک با طیف وسیع
[ویرایش]آنتیبیوتیکهای با طیف وسیع هم بر باکتریهای گرم منفی و نیز بر باکتریهای گرم مثبت موثرند مانند وانکومایسین.
انواع باکتریکش از نظر ارگانیسم هدف
[ویرایش]برای درمان بیماریهای عفونی باکتریایی از باکتریکشها استفاده میشود. آنتیبیوتیکها و ترکیبهای مس در درمان عفونتهای باکتریایی بکار میروند.آنتیبیوتیکها در درمان عفونتهای باکتریایی انسان، حیوان و نیز بیماریهای باکتریایی گیاهی استفاده میشوند. از آفتکشهای دارای ترکیبهای مس همچون ترکیب بردو و بردوفیکس نیز در درمان بیماریهای باکتریایی گیاهی به میزان وسیعی استفاده میشود.
سطح ضدمیکروبی آلیاژهای مس
[ویرایش]سطح ضد میکروبی مس قادر است در مدت دو ساعت، بیش از ۹۹٫۹٪ میکروبهای سطح خود را اعم از باکتری، قارچ و برخی از انواع ویروسها را نابود کند.[۴]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref>
غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامhttp://study.com/academy/lesson/types-of-antibiotics-bacteriocidal-vsbacteriostatic-narrow-spectrum-vs-broad-spectrum.html%22
وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ Jenkins, J.; Mantell, J.; Neal, C.; Gholinia, A.; Verkade, P.; Nobbs, A. H.; Su, B. (2020-04-02). "Antibacterial effects of nanopillar surfaces are mediated by cell impedance, penetration and induction of oxidative stress". Nature Communications (به انگلیسی). 11 (1): 1626. doi:10.1038/s41467-020-15471-x. ISSN 2041-1723.
- ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref>
غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نامhttp://www.thefoodsafetysystem.com/faqs.aspx?id=231%22
وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3067274/
مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Bactericide». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۳.