بخش بردخون - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

بخش بردخون
بخش
پل رودخانه مند (بردخون)
نقشه ناهمواری‌های بخش بردخون
کشور	ایران
استان	بوشهر
شهرستان	دیر
دهستان‌ها	بردخون، آبکش
جمعیت  (۱۳۹۵)
• کل	۱۱۱۱۳[۱]
منطقهٔ زمانی	یوتی‌سی ۳:۳۰+ (IRST)

بخش بُردِخون یکی از بخش‌های شهرستان دیر و منطقه دشتی در استان بوشهر در جنوب کشور ایران است. مرکز بخش بردخون شهر بردخون (بردخون نو) است.^[۲] از دو دهستان بردخون و آبکش با ۱۸ روستا تشکیل شده است.

بخش بردخون در جنوب غربی استان بوشهر قرار دارد. از مشرق و جنوب شرقی با بخش مرکزی شهرستان دیر، و از شمال و شمال شرقی با بخش کاکی شهرستان دشتی همجوار می‌باشد. در غرب و جنوب تا روستای کورک – آخرین روستای تابع جنوبی آن – در همسایگی خلیج فارس، گوش به نجوای موج‌ها سپرده‌است. این بخش تابع شهرستان دیر می‌باشد.

رودخانه مند از مرز شمالی آن می‌گذرد و به خلیج فارس می‌ریزد تا «خور زیارت» را تشکیل دهد. چهار خور معروف «خور منجو»، «خور خان»، «خور تهمادو» و «خور گرم» محل اصلی برای صید صیادان می‌باشد که با حدود ۲۰۰ فروند قایق مشغول امرار معاشند.^[۳]

• منطقه حفاظت شده مند به‌طور کل در این بخش در جنوب رودخانه مند و حاشیه خلیج فارس تا امتداد جاده بین شهری می‌باشد. در این منطقه تعداد بسیاری آهو و دیگر گونه‌های جانوری و و دیگر گونه‌های گیاهی موجود است.
• پارک ملی دریایی نخیلو اکوسیستم خشکی - آبی دارد، سواحل (درختان حرا) و جزایر چهارگانه را پوشش می دهد و گونه نادر لاک‌پشت نوک عقابی در جزایر آن به‌سر می برد و انواع پرندگان دریایی از قبیل حواصیل، پرستوهای دریایی و … در این محدوده به سر می‌برند. جزیره نخیلو به بهشت پرندگان معروف است.
• رودخانه مند از رودخانه‌های طویل ایران است که از استان فارس سرچشمه می‌گیرد و در مرز بخش بردخون با بخش کاکی شهرستان دشتی به خلیج فارس می‌ریزد.
• میدان گازی پارس شمالی مشترکاً در بخش بردخون و بخش کاکی شهرستان دشتی می‌باشد؛ و مانند پارس جنوبی در عسلویه دارای ذخایر عظیم گاز می‌باشد.
• امیر دیوان لقب امامزاده شاه فرج‌الله رکنی الحسینی است که در دامنه کوه درنگ با بیش از هزار متر ارتفاع که از شمال به جنوب کشیده شده‌است و مرز شرقی بخش بحساب می‌آید. از نقاط زیارتی و دیدنی است که کوه و منطقه مورد نظر هم امیر دیوان نام گرفته‌اند.

• علمای نامی بردخون: بردخون در یکی دو سده قبل حوزه علمیه داشته و از بزرگانی چون شیخ عبدالنبی بحرانی، سید علی رکنی حسینی، شیخ علی بحرانی و سید اسدالله رکنی حسینی می‌توان نام برد. حتی بعضی از شاعران و بزرگان دشتی از جمله فایز دشتی و ملاحسن کبگانی نیز برهه‌ای از عمرشان در بردخون کسب علم نموده‌اند.
• آیت الله شیخ عبدالنبی بحرانی بردخونی دشتی عالم مجتهد و مؤسس مدارس علوم دینی در بردخون و بلاد دشتی.
• آیت الله سید هاشم حسینی بوشهری فرزند مرحوم حاج سید محمد، عضو جامعه مدرسین و شورای عالی حوزه علمیه قم، امام جمعه موقت قم و نماینده استان بوشهر در مجلس خبرگان.
• آیت‌الله حاج سید احمد رکنی حسینی از عالمان صاحب رأی و نظر و اجتهاد و از فضلای حوزه علمیه قم و تحصیل کرده حوزه علمیه نجف اشرف.
• سید عبدالهادی رکنی حسینی از استادان حوزه علمیه قم و امام جمعه شهرستان گناوه
• مفتون بردخونی، سید بهمنیار حسینی از دوبیتی سرایان شهیر جنوب.
• خالو حسین بردخونی همرزم رئیسعلی دلواری.
• سردار شهید یوسف بردستانی از سرداران نامی دفاع مقدس.
• دکتر مجید عابدی شاعر و نویسنده نامی کشوری
• دکتر حسن دانایی فرد دانشمند مطرح کشوری در حوزه اقتصاد

• بخش بردخون
  • دهستان بردخون
  • دهستان آبکش

مرکز بخش: شهر بردخون

دهستان بردخون: بردخون کهنه - دمی‌گز جنوبی - دمی‌گز شمالی (دوپلنگو) - زیدون - سجادیه (احشام کهنه) - شیبرم - کالو - کمال‌احمدی - گزخون - نرکو - مل‌سوخته - حاج‌محمدی - کورک - مل‌گنزه.

دهستان آبکش: آبکش - احشام محمداحمدی - شهنیاء - کناری - مغدان - وحدت‌آباد.

• از بردخون «به شمال شرق» ۲کیلومتر ← سجادیه
• از بردخون «مستقیم به شمال غرب» ۱۰کم ← برید
• از بردخون «به جنوب غرب» ۳٫۵کم ← بردخون کهنه «به جنوب شرق» ۶٫۵کم ← شیبرم ۳کم ← زیدون ۲٫۵کم ← مل‌سوخته ۲کم ← گزخون ۲٫۵کم ← نرکو ۳کم (میرزاحبیب) ← دروداحمد ۵کم (نودرار) ← مل‌گنزه ۲٫۵کم (حاج‌محمدی - اشکوری - چاه‌پهن) ← کالو «به شرق» ۲کم ← دوپلنگو ۱کم ← دمی‌گز ۱کم ← کمال‌احمدی ۲کم ← مل‌کوری ۱کم ← کورک ۱۹کم ← بندر دیر (=مرکز شهرستان).
• از بردخون «به شمال» ۷کم ← شهنیا «به شمال شرق» ۲٫۵کم ← مغدان ۲٫۵کم ← آبکش ۱کم ← وحدت‌آباد ۶٫۵کم ← کناری «به شرق» ۳٫۵کم ← سه‌راه بخش بردخون.
• از شهنیا «به شمال غرب» ۳٫۵کم ← پل رودخانه مند (=مرز بخش بردخون با شهرستان دشتی) ۵کم ← سه‌راه کردوان.
• بردخون کهنه «به غرب» ۹کم ← خور خان (=ساحل خلیج فارس)

جمعیت بخش بردخون براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۱٫۱۱۳ نفر است. دارای دو دهستان به نام‌های بردخون و آبکش می‌باشد.

شهر بردخون مرکز بخش بردخون، پرجمعیت‌ترین نقطه بخش ۵٫۳۳۳ نفر جمعیت دارد. روستاهای بخش بردخون که امروزه مسکونی اند به ترتیب جمعیت: شهنیاء - مغدان - آبکش - بردخون کهنه - وحدت آباد - کناری - سجادیه (احشام کهنه) - جاشک - دمی گز جنوبی - دمی گز شمالی (دوپلنگو) - مل سوخته - کالو - گزخون - زیدون - نرکو - کمال احمدی - شیبرم - حاج محمدی - کورک - مل گنزه.^[۴]

جمعیت تاریخی نقاط شهری و روستایی بخش بردخون طبق سرشماری‌های رسمی ایران از سال ۱۳۳۵ تا کنون:

• سواحل بکر خلیج فارس در غرب منطقه و اسکله خور خان
• حاشیه رودخانه مند و مناطق برید و زیررود
• روستای گردشگری سجادیه، مزارع کشاورزی، جنگل گز و کهور و مناظر ماسه بادی تا منتهای الیه روستای کناری
• روستای ساحلی بوم‌گردی کالو
• منطقه حفاظت شده مند
• پارک ملی دریایی نخیلو و جنگل حرّا (شمالی ترین جنگل حرای طبیعی جهان)
• گنبد نمکی جاشک
• منطقه سیاحتی زیارتی امیر دیوان
• اثر باستانی قلعه زندان و دیگر قلعه های دامنه کوه درنگ
• رودخانه های فصلی، سدهای آبی و مراتع سنلاخی دوحه دامنه کوه درنگ
• بوستان شهدای گمنام (بردخون. اول خیابان مفتون)

اسامی تعدادی از امامزاده‌های بخش بردخون:

• ۱ – شاه فرج‌الله (امیر دیوان) - روستای آبکش، کوه درنگ
• ۲ – سید علی‌اکبر - شهر بردخون، گلزار شهدا
• ۳ – میر کمال الدین - شهر بردخون، گلزار شهدا
• ۴ – حاج سیدقاسمعلی - شهر بردخون، جنوب غربی بردخون
• ۵ – بی بی زینب - شهر بردخون، گلزار شهدا
• ۶ – حاج سید محمّد حسینی - شهر بردخون، گلزار شهدا
• ۷ – شاهزاده محمّد - روستای شهنیا
• ۸ – پیر سبز - روستای آبکش
• ۹ – پیر حمزه - روستای آبکش
• ۱۰ – مقبره سید شهریار - روستای آبکش
• ۱۱ – مقبره سید جواد - روستای آبکش
• ۱۲ – پیر مراد - روستای وحدت آباد
• ۱۳ – شاهزاده محم - روستای کناری
• ۱۴ – شاهزاده محمّد - روستای بردخون کهنه
• ۱۵ – شاه پیر خیر - روستای بردخون کهنه

• فهرست بخش‌های ایران
• استان بوشهر
• شهرستان دیر
• بردخون

• نقشه دهستان بردخون بر اساس تقسیمات کشوری سال ۱۴۰۰ وبگاه آمار ایران.
• نقشه دهستان آبکش بر اساس تقسیمات کشوری سال ۱۴۰۰ وبگاه آمار ایران.