برج‌خانه - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

برج هالبار در لنکشر جنوبی

برج‌خانه (انگلیسی: Tower house) گونه‌ای خاص از سازهٔ سنگی است که همزمان به‌منظور دفاع و همچنین اقامت ساخته شده باشد.[۱]

برج‌خانه‌ها به‌ویژه در قرون وسطی در مناطق کوهستانی یا مناطقی با دسترسی محدود ساخته شدند تا بتوانند از مواضع استراتژیک با تعداد کمی نیرو دفاع کنند.

در اروپا

[ویرایش]
برج اسملوم در نزدیکی کلسو در اسکاتیش بوردرز

عمدهٔ استحکاماتی که نجیب‌زادگان اواخر قرون وسطی در اسکاتلند ساختند از گونهٔ برج‌خانه بود.[۲][۳] تعداد این سازه‌ها در اسکاتلند بین ۸۰۰ تا ۹۰۰ تا بوده‌است.[۴] گونه‌های کوچکتر برج‌خانه‌ها در جنوب اسکاتلند به برج پیل یا خانهٔ پیل موسوم بودند.[۵] قابلیت دفاعی برج‌خانه‌ها در درجهٔ اول پاسداری در برابر یورش‌های دسته‌های کوچک بود و علیه تهاجمات نظامی ساختاریافته کاربردی نداشت. تاریخ‌نگار اسکاتلندی استوارت رید[الف] در خصوص این امر برج‌خانه‌ها را «دفاع‌پذیر و نه دفاعی»[ب] توصیف می‌کند.[۶] برج‌خانه‌ها عموماً سازه‌های سنگی بلند و کنگره‌داری بودند و مقطعی مربعی داشتند. بارمکن یا بان حصاری بود که به دور برج‌خانه کشیده می‌شد و با آنکه قابلیت دفاعی چندانی نداشت احشام ارزشمند را در فضای باز داخل آن نگه می‌داشتند.[۷][۸] برج‌خانه‌ها به‌شکلی گسترده در دو طرف مرز اسکاتلند و انگلستان شمالی برپا می‌شدند. پس از آنکه در ۱۴۹۴ میلادی جیمز چهارم اسکاتلند عنوان ارباب جزیره‌ها را تسخیر کرد ساخت برج‌خانه‌ها در سراسر منطقه رواج یافت.[۹][۱۰]

آسیای غربی

[ویرایش]

صدها برج‌خانه در شبام یمن و الباحه عربستان وجود دارد. در قفقاز شمالی نیز صدها نمونه برج‌خانه ساخته شده‌است.

آمریکای شمالی

[ویرایش]

مردمان باستانی پوئبلو در میزا ورده گونه‌ای برج‌خانه می‌ساختند.

جنوب چین

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. Sidney Toy (1985) Castles: Their Construction and History, Courier Dover Publications, شابک ‎۰−۴۸۶−۲۴۸۹۸−۴ (reissue of Castles: a short history of fortification from 1600 B.C. to A.D. 1600; London: Heinemann, 1939)
  2. G. Stell, "War-damaged Castles: the evidence from Medieval Scotland," in Chateau Gaillard: Actes du colloque international de Graz (Autriche) (Caen, France: Publications du CRAHM, 2000), شابک ‎۹۷۸−۲−۹۰۲۶۸۵−۰۹−۷, p. 278.
  3. S. Reid, Castles and Tower Houses of the Scottish Clans, 1450–1650 (Botley: Osprey, 2006), شابک ‎۱−۸۴۱۷۶−۹۶۲−۲, p. 12.
  4. A. Emery, Greater Medieval Houses of England and Wales, 1300–1500: Northern England (Cambridge: Cambridge University Press, 1996), شابک ‎۹۷۸−۰−۵۲۱−۴۹۷۲۳−۷, p. 26.
  5. S. Toy, Castles: Their Construction and History (New York: Dover Publications, 1985), شابک ‎۹۷۸−۰−۴۸۶−۲۴۸۹۸−۱, p. 225.
  6. S. Reid, Castles and Tower Houses of the Scottish Clans, 1450–1650 (Botley: Osprey, 2006), شابک ‎۱−۸۴۱۷۶−۹۶۲−۲, pp. 12 and 46.
  7. S. Reid, Castles and Tower Houses of the Scottish Clans, 1450–1650 (Botley: Osprey, 2006), شابک ‎۱−۸۴۱۷۶−۹۶۲−۲, p. 33.
  8. S. Toy, Castles: Their Construction and History (New York: Dover Publications, Sidney, 1985), شابک ‎۹۷۸−۰−۴۸۶−۲۴۸۹۸−۱, p. 224.
  9. I. D. Whyte, and K. A. Whyte, The Changing Scottish Landscape, 1500–1800 (London: Routledge, 1991), شابک ‎۹۷۸−۰−۴۱۵−۰۲۹۹۲−۶, p. 76.
  10. M. Glendinning, R. MacInnes and A. MacKechnie, A History of Scottish Architecture: from the Renaissance to the Present Day. (Edinburgh: Edinburgh University Press, 2002), شابک ‎۹۷۸−۰−۷۴۸۶−۰۸۴۹−۲, p. 6.
  1. Stuart Reid
  2. defensible rather than defensive

پیوند به بیرون

[ویرایش]