تل بندو - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

تل بندو در دامنهٔ کوه، بر سر جادهٔ فهلیان به گچساران جای دارد.نتایج دو فصل کاوش این تپه و یافته‌های سطحی همه نمایانگر آن‌اند که زندگی انسانی در تل بندو حداقل به‌طور متوالی از هزارهٔ چهارم پیش از میلاد تا اوایل دورهٔ هخامنشی و پس از آن تا سده‌های هفتم یا هشتم هجری به گونه‌ای متواتر و با وقفه‌هایی چند ادامه داشته‌است. 

در نخستین فصل کاوش این تپه نمونه‌های بسیاری از سنگ‌های کوچک و بزرگ برای دباغی، سنگ‌های توزین و تعرفه‌های سفالین دادوستد به دست آمد. ساختار معماری مردمان این تپه به گونهٔ بلوک‌های خشتی بزرگ است که بدون ملات در کنار یا روی هم چیده شده‌اند. در این شیوهٔ معماری زوایای اتاق‌ها هندسی‌اند و در گوشهٔ هراتاق دست‌کم یک اجاق برای گرما دیده می‌شود.

دکتر احسان یغمایی سرپرست کاوش در سخنرانی سال گذشتهٔ خود در شیراز اشاره کرد که هرچند به هیچ گل نبشته۱یا سفال نبشته‌ای دست نیافته‌ایم، اما در خاک‌های زیروروشدهٔ تپه برای نخستین بار در کاوش‌های باستان‌شناسی ایران به یک شیء ارزنده دست یافتیم که به احتمال بسیار زیاد «قلم کتابت» یا «قلم نگارش» است. این یافتهٔ یگانه به درازای ۹ سانتی‌متر و از سنگ آهکی خاکستری‌رنگ است. دو سوی آن به گونه‌ای ساخته شده که با فشار کمی روی گل نم‌دار، خط میخی را به آسانی حک می‌کند.

در فصل دوم کاوش با به دست آمدن یک کارگاه گستردهٔ ساخت سفال، تل بندو به عنوان یک مرکز ساخت و صدور سفال نیز شناخته شد.

در این فصل هم‌چنین بخش بسیار کمی از یک معماری خشتی بسیار منظم (شاید ارگ یا معبد) به دست آمد که کاوش آن به سومین فصل سپرده شد.

ساختار اقتصادی-اجتماعی مردمان تل بندو را می‌توان مانند هرمی دانست که یک مثلث آن به ساخت انبوه سفال و صدور آن، دیگر مثلث آن با دیدن استخوان‌های به دست آمده از جانوران اهلی به دامپروری و دامداری و مثلث سوم به دباغی و چرم‌سازی اختصاص دارد. سه مثلث این هرم بر پایهٔ موقعیت ویژهٔ جغرافیایی و حتی منحصربه‌فرد تل بندو استوار بوده‌است.

منبع

• تاریخچه*
• تل بندو در دامنهٔ کوه، بر سر جادهٔ فهلیان به گچساران جای دارد.نتایج دو فصل کاوش این تپه و یافته‌های سطحی همه نمایانگر آن‌اند که زندگی انسانی در تل بندو حداقل به‌طور متوالی از هزارهٔ چهارم پیش از میلاد تا اوایل دورهٔ هخامنشی و پس از آن تا سده‌های هفتم یا هشتم هجری به گونه‌ای متواتر و با وقفه‌هایی چند ادامه داشته‌است.

در نخستین فصل کاوش این تپه نمونه‌های بسیاری از سنگ‌های کوچک و بزرگ برای دباغی، سنگ‌های توزین و تعرفه‌های سفالین دادوستد به دست آمد. ساختار معماری مردمان این تپه به گونهٔ بلوک‌های خشتی بزرگ است که بدون ملات در کنار یا روی هم چیده شده‌اند. در این شیوهٔ معماری زوایای اتاق‌ها هندسی‌اند و در گوشهٔ هراتاق دست‌کم یک اجاق برای گرما دیده می‌شود.

دکتر احسان یغمایی سرپرست کاوش در سخنرانی سال گذشتهٔ خود در شیراز اشاره کرد که هرچند به هیچ گل نبشته۱یا سفال نبشته‌ای دست نیافته‌ایم، اما در خاک‌های زیروروشدهٔ تپه برای نخستین بار در کاوش‌های باستان‌شناسی ایران به یک شیء ارزنده دست یافتیم که به احتمال بسیار زیاد «قلم کتابت» یا «قلم نگارش» است. این یافتهٔ یگانه به درازای ۹ سانتی‌متر و از سنگ آهکی خاکستری‌رنگ است. دو سوی آن به گونه‌ای ساخته شده که با فشار کمی روی گل نم‌دار، خط میخی را به آسانی حک می‌کند.

در فصل دوم کاوش با به دست آمدن یک کارگاه گستردهٔ ساخت سفال، تل بندو به عنوان یک مرکز ساخت و صدور سفال نیز شناخته شد.

در این فصل هم‌چنین بخش بسیار کمی از یک معماری خشتی بسیار منظم (شاید ارگ یا معبد) به دست آمد که کاوش آن به سومین فصل سپرده شد.

ساختار اقتصادی-اجتماعی مردمان تل بندو را می‌توان مانند هرمی دانست که یک مثلث آن به ساخت انبوه سفال و صدور آن، دیگر مثلث آن با دیدن استخوان‌های به دست آمده از جانوران اهلی به دامپروری و دامداری و مثلث سوم به دباغی و چرم‌سازی اختصاص دارد. سه مثلث این هرم بر پایهٔ موقعیت ویژهٔ جغرافیایی و حتی منحصربه‌فرد تل بندو استوار بوده‌است.