French
Deutschجناس خط - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
| بخشی از سلسله مقالات در مورد |
| آرایه‌های ادبی |
|---|
 درگاه ادبیات فارسی |
جناس خط در شکل حروف یکسان و در نقطه مختلفند،[۱] مانند «فضا و قضا»، «سور و سوز». این ویژگی تنها به نقاط حروف اختصاص ندارد و مواردی نظیر «قائل و قابل»، «ترک و ترگ» را نیز شامل می‌شود. این اختلافات سبب تغییر در تلفظ است زیرا نوع صامت تغییر می‌کند.[۲] در نتیجه می‌توان آن را از انواع جناس اختلافی به‌شمار آورد؛ برخی آن را در بابی جداگانه و از انواع مواربه (مکر و فریب) به‌شمار آورده‌اند، که اغلب به جهت در امان ماندن از خطر یا الماز و تفنّن بوده است.[۳] و برخی دیگر آن را از انواع جناس به‌شمار آورده‌اند.[۲] برخی نیز معتقدند این امر در گذشته ناشی از خطا در شنیدن و خواندن بوده و آن را تصحیف می‌دانند.[۴] شعرا گاه به وجود تصحیف در شعر خود تصریح کرده‌اند.
پانویس
[ویرایش]- ↑ (المدنی ۱۹۶۸، ص. ۱۸۰).
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ (مطلوب ۲۰۰۰، ص. ۳۵۵).
- ↑ (گرکانی ۱۳۷۷، ص. ۳۲۰).
- ↑ (عبدالتواب ۱۳۷۶، ص. ۱۰۳).
منابع
[ویرایش]- المدنی، علی صدرالدین بن معصوم، انوار الربیع فی انواع البدیع، الجزء الاول، شاکر هادی شکر، نجف، مطبعه‌النعمان، الطبعه الاولی، ۱۳۸۸ ه.ق – ۱۹۶۸ میلادی
- گرکانی، محمدحسین (شمس العلما)، ابداع البدایع، به اهتمام حسین جعفری، تبریز، احرار، ۱۳۷۷
- مطلوب، احمد، معجم المصطلحات البلاغیه و تطورها، بیروت- لبنان، مکتبه لبنان ناشرون، ۲۰۰۰
- عبدالتواب، رمضان، مباحثی در فقه‌اللغه و زبان‌شناسی عربی، ترجمه حمیدرضا شیخی، تهران، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، ۱۳۷۶
- طهرانی ثابت، ناهید، «انواع جناس»، تیر ۱۳۹۷