حد (منطق) - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

این مقاله نیازمند ویکی‌سازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوه‌نامه، محتوای آن را بهبود بخشید.

حد در منطق به معنی تعریف چیزی به ذاتیات است^[۱][۲]یا به عبارت دیگر مرکّب از جنس و فصل است به طوری که جنس و فصل به حمل ذاتی «به طریق ماهو» بر محدود حمل شوند.^[۳]مثل تعریف انسان به حیوان ناطق.^[۱]یا ساعت به ماشین زمان نما

به حدی که مشتمل بر همه ذاتیاتِ چیزی که در پی تعرف آن هستیم باشد، حد تام می‌گویند.^[۲] حد تام بوسیلهٔ جنس قریب و فصل قریب است^[۱] مثلاً در تعریف جسم می‌گوییم «جوهر ذو ابعاد ثلاثة» که «جوهر» جنس قریب و «ذو ابعاد ثلاثة» فصل قریب آن است.^[۲]حد تام تمام ماهیت و حقیقت چیزی را بیان می‌کند بنابراین، ذاتیات را دربردارد و به همین دلیل، کاملترین و بهترین نوع تعریف است.^[۴]

به حدی که مشتمل بر همه ذاتیات نباشد، حد ناقص می‌گویند.^[۲] حد ناقص بوسیلهٔ فصل قریب وجنس بعید است.^[۱] مثلاً در تعریف انسان بگوییم «جسم ناطق» یا «جنس نامی ناطق».^[۲] که در اینجا جسم جنس بعید و ناطق فصل قریب است. یا در تعریف ساعت بگوییم «جسم زمان نما».