حوضه آبریز فلات مرکزی - ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
حوضه آبریز فلات مرکزی یکی از حوضههای بستهٔ ایران است که در تقسیمبندی حوضههای آبریز ایران، حوضهٔ اصلی بهشمار میرود. مساحت این حوضه، ۸۲۴٬۶۱۱٫۲ کیلومتر مربع است[۱] و بیش از نیمی از مساحت ایران در این حوضه قرار دارد. حوضه آبریز فلات مرکزی، به ۹ زیرحوضه تقسیم شده است و بلندترین رود آن، زایندهرود است.
جغرافیا و اقلیم
[ویرایش]حوضهٔ فلات مرکزی تنها حوضه آبریز کاملاً محصور ایران است. این حوضه از شمال به رشته کوه البرز و امتداد شرقی آن و از غرب و جنوب به رشته کوه زاگرس محصور شده است. مرز شرقی حوضه، کوههای کمارتفاع شرقی ایران است. حوضهٔ آبریز فلات مرکزی با مساحت ۸۲۴٬۳۵۶ کیلومتر مربع بزرگترین حوضهٔ آبریز ایران است و بیش از نیمی از مساحت این کشور را شامل میشود. این حوضه بسته است و تمام رواناب ناشی از بارندگی آن به کفهها و دشتهای داخلی این حوضه تخلیه میشود. بزرگترین پایانههای این حوضه، دشت کویر و دشت لوت هستند.
حوضهٔ فلات مرکزی یکی از کمبارشترین حوضههای ایران است. میانگین بلندمدت بارندگی سالانه در این حوضه ۱۶۰ میلیمتر است.[۲] توزیع بارش در این حوضه یکنواخت نیست. بیشترین میانگین بارش بلندمدت سالانه در زیرحوضهٔ طشک-بختگان به میزان ۴۰۰ میلیمتر و کمترین آن در زیرحوضهٔ کویر سیاهکوه به میزان ۸۳ میلیمتر ثبت شده است.[۳]
زیرحوضهها
[ویرایش]برپایهٔ دستور العمل تقسیمبندی حوضههای ایران، حوضهٔ آبریز فلات مرکزی به ۹ زیرحوضه تقسیم میشود:[۴]
کد | نام زیرحوضه | مساحت کیلومتر مربع | تعداد محدودههای مطالعاتی | منبع فهرست |
---|---|---|---|---|
۴۱ | دریاچهٔ نمک | ۹۲٬۸۸۴٫۲ | ۳۶ | [۵] |
۴۲ | گاوخونی | ۴۱٬۵۵۲٫۳ | ۲۱ | [۶] |
۴۳ | طشک، بختگان و مهارلو | ۳۱٬۴۵۱٫۹ | ۲۷ | [۷] |
۴۴ | کویر ابرقو و سیرجان | ۵۷٬۱۲۵٫۳ | ۱۹ | [۸] |
۴۵ | هامون جازموریان | ۶۹٬۳۷۴٫۸ | ۲۱ | [۹] |
۴۶ | کویر لوت | ۲۰۶٬۳۵۴ | ۳۶ | [۱۰] |
۴۷ | کویر مرکزی | ۲۲۶٬۵۳۳٫۱ | ۵۰ | [۱۱] |
۴۸ | سیاهکوه، ریگ زرین و دق سرخ | ۴۸٬۵۹۹٫۱ | ۱۱ | [۱۲] |
۴۹ | درانجیر و ساغند | ۵۰٬۷۳۶٫۵ | ۱۲ | [۱۳] |
پانویس
[ویرایش]- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۷.
- ↑ بررسی بحران آب و پیامدهای آن در کشور. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. ۱۳۹۶. ص. ۷.
- ↑ سالنامه آماری آب کشور ۹۱–۱۳۹۰. معاونت آب و آبفا، وزارت نیرو. ۱۳۹۴. ص. ۳۶.
- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۷.
- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۷۹–۸۱.
- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۸۵–۸۶.
- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۸۸–۸۹.
- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۹۲–۹۳.
- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۹۶.
- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۹۸–۱۰۰.
- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۱۰۴–۱۰۸.
- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۱۱۴.
- ↑ دستورالعمل تقسیمبندی، ۱۱۶.
منابع
[ویرایش]- دستور العمل تقسیمبندی و کدگذاری حوضههای آبریز و محدودههای مطالعاتی در سطح کشور (PDF). معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی. ۱۳۹۱.