French
Deutschریزجریان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ریز جریان (به انگلیسی: Microcirculation) نام جریان حمل خون ای است که خون را به رگ‌های کوچکتر[۱] درون بافت‌های بدن می‌رساند و دارای ۳ بخش اصلی، پیش مویرگی،[۲] مویرگی[۳] و پس مویرگی[۴] است. همچنین جریانی مخالف با ریز جریان وجود دارد که خون را از مویرگ‌های بافت‌ها و اندام‌ها به رگ‌های بزرگتر و اصلی می‌رساند با نام کلان جریان. ریز جریان در شبکه‌ای از شریانچه‌های پایانه‌ای، مویرگ‌ها و ریزرگ‌ها که خون مویرگی را تخلیه می‌کنند جریان می‌یابد. رگ‌های ناحیهٔ شریانی این شبکه شریانچه[۵] نام دارند که توسط سلول‌های نرم ماهیچه‌ای پوشانده شده‌اند، قطر این شریانچه‌ها از ۱۰ تا ۱۰۰ میکرومتر متغیر است.
نخستین بخش ریز جریان، پیش مویرگی با تثبیت سرعت و فشار جریان خون در شریانچه‌ها توسط لایه درون رگی و فرایند شل و سفت شدن لایه ماهیچه‌ای دور شریانچه آغاز می‌شود. طی بخش دوم مویرگی، شریانچه‌ها خون را به مویرگ‌ها با قطر ۵ تا ۸ میکرومتر که دارای هیچگونه لایهٔ ماهیچه‌ای نیستند منتقل می‌کنند. سپس در بخش سوم، پس مویرگی خون منتقل شده از طریق مویرگ‌ها به ریزرگ‌ها[۶] با قطر ۱۰ تا ۲۰۰ میکرومتر و دارای لایه ماهیچه‌ای حمل می‌شود.
علاوه بر تمامی این رگ‌ها در شبکه گردش ریز جریان، مویرگ‌های لنفاوی و مجاری جمع‌آوری نیز وجود دارند. درون بیشتر رگ‌های شبکهٔ ریز جریان از لایه درون رگی[۷] ساخته شده است که وظایف مهمی را بر عهده دارد از جمله فراهم آوردن سطحی هموار و مناسب برای عبور خون و مواد محلول در آن از جمله آب و مواد غذایی، ترشح مولکول‌هایی به درون خون که منجر به جلوگیری از لخته شدن خون می‌شوند، تنظیم قطر و طول رگ‌ها به اندازهٔ مناسب برای تثبیت سرعت و فشار جریان خون.
برخی از وظایف ریز جریان
[ویرایش]از مهمترین وظایف و نقش‌های ریزجریان در بدن انسان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
۱- به جریان در آوردن خون در بافت‌ها
۲- تنظیم فشار خون
۳- مایع میان بافتی (التهاب، تورم و ادما)[۸]
۴- رساندن اکسیژن و مواد غذایی به بافت‌ها و دفع دای اکسید کربن و مواد زاید
۵- تنظیم دمای بدن
۶- التهاب و تورم
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Microcirculation». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۰ مرداد ۱۳۹۲.