زخم کاری - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

زخم کاری
نام‌های دیگر	بازگشت (فصل دوم) انتقام (فصل سوم) مجازات (فصل چهارم)
بر پایهٔ	بیست زخم کاری اثر محمود حسینی‌زاد[۱]
فیلم‌نامه	محمدحسین مهدویان[۲]
کارگردان	محمدحسین مهدویان
بازیگران	جواد عزتی رعنا آزادی‌ور کامبیز دیرباز مهران غفوریان الناز ملک مرتضی امینی‌تبار سید جواد هاشمی هانیه توسلی سعید چنگیزیان نگار نیکدل سهند جاهدی پانته‌آ قدیریان مه‌لقا باقری الهه حصاری امیر دژاکام محمدهادی قمیشی منوچهر علیپور کیومرث مرادی سهیل قنادان
آهنگ پایان	فصل اول: بهنام بانی فصل دوم: محسن چاوشی فصل سوم: مهدی دارابی فصل چهارم: شهریار پیروزفر
آهنگساز	حبیب خزایی‌فر
کشور سازنده	ایران
زبان اصلی	فارسی
شمار فصل‌ها	۴
شمار قسمت‌ها	۴۶
تولید
تهیه‌کننده	محمدرضا تخت کشیان
فیلم‌برداری	هادی بهروز[۳]
تدوین‌گران	سجاد پهلوان‌زاده مهدی سعدی
مدت	۴۳–۷۴ دقیقه
پخش
شبکهٔ اصلی	فیلیمو
انتشار اولیه	۱۴ خرداد ۱۴۰۰ – اکنون

زخم کاری یک مجموعهٔ نمایش خانگی ایرانی در ژانر درام جنایی به نویسندگی و کارگردانی محمدحسین مهدویان است که فصل اول آن بر پایهٔ رمان بیست زخم کاری نوشتهٔ محمود حسینی‌زاد و نمایشنامه مکبث نوشته ویلیام شکسپیر برای سرویس پخش فیلیمو ساخته شده است. فصل دوم این سریال با نگاهی به نمایشنامه هملت نوشته ویلیام شکسپیر و طراحی قصه مهدویان نوشته شده است. فیلم‌برداری فصل نخست از اسفند ۱۳۹۹ آغاز گردید و تا تیر ۱۴۰۰ به‌طول انجامید.

فصل نخست در ۱۴ خرداد ۱۴۰۰ به نمایش درآمد و در ۱۹ شهریور متشکل از ۱۵ قسمت به پایان رسید. فصل دوم با نام بازگشت در ۱۷ شهریور ۱۴۰۲ آغاز به پخش کرد. پخش فصل سوم در سال ۱۴۰۳ آغاز شد. فصل نخست زخم کاری نظرات اکثراً مثبتی از منتقدان دریافت کرد. این مجموعه با میانگین ۲۰ میلیون دقیقه تماشا، پربیننده‌ترین مجموعه شبکه نمایش خانگی است و در بیست و یکمین دوره جشن حافظ نامزد هفت و برنده چهار جایزه از جمله جایزه بهترین مجموعه تلویزیونی و جایزه بهترین بازیگر زن درام برای آزادی‌ور شد. فصل‌های دوم و سوم این سریال با واکنش‌های ضد و نقیضی همراه شد.

نیما نوروزنیا

مالک مرد جوانی از طبقه پایین است که به‌واسطه همکاری با خان عمو، رشد کرده و ثروتی بهم زده؛ اما آنچه پدرش در گذشته بوده، همچنین دوران بی‌نصیب بودنش از ثروت، مانند آینه عبرت مدام پیش چشمش کشیده می‌شود. تمام این وقایع، به علاوه تحریک‌های همسرش سمیرا، دست به دست هم می‌دهند تا مالک برای رسیدن به خواسته‌هایش، دست به طغیان بزند.

در شبی که خان عمو پس از قرارداد موفق مالک با نروژی‌ها، ضیافتی به پا کرده‌است، مالک و سمیرا وی را در وان حمام اتاقش خفه می‌کنند. مخفی بودن وصیت‌نامه خان عمو فرصتی به مالک و سمیرا می‌دهد تا با طرح این موضوع، هلدینگ خان عمو را تصاحب کنند. در ادامه هم مالک با از راه به‌در کردن ناصر و منصوره، فرزندان خان عمو، جای خود را در هلدینگ محکم می‌کند. اما پس از این اتفاق، اوضاع بر وفق مراد مالک پیش نمی‌رود.

سمیرا همسر مالک که همراه وی در اجرای نقشه‌هایش بوده، با سواستفاده از رابطه مالک با دستیارش کیمیا، تلاش می‌کند اموال به‌دست آمده از خان عمو را به‌نام پسرش میثم بزند تا از این طریق، بر اوضاع هلدینگ مسلط شود. اما زیاده‌خواهی‌های سمیرا باعث نابودی خانواده‌اش شده و علاوه بر این، رابطه پسر مالک و مائده، دختر ناصر را نیز تحت الشعاع خود قرار می‌دهد. دختر ناصر خودکشی می‌کند، فرزند دختریِ مالک و سمیرا در یک تصادف فوت می‌کند و سمیرا پس از این اتفاق، دچار جنون می‌شود. در پایان فصل اول، مالک که برای برگرداندن اموال تصاحب شده خان عمو به فرزندانش به عمارت آن‌ها رفته، به دست منصوره کشته می‌شود.

میثم پسر مالک که پس از مرگ پدرش به همراه مادرش سمیرا، اداره هلدینگ ریزآبادی‌ها را بر عهده گرفته، در پی انتقام از قاتل پدرش است. در این بین اوضاع نابسامان مالی هلدینگ، باعث ورود مسعود طلوعی، مرد پشت پرده و حامی قدرتمند هلدینگ به صحنه می‌شود. طلوعی که در ابتدا پیشنهاد همکاری در یک پروژه بزرگ را به میثم و سمیرا داده، در ادامه پا را فراتر گذاشته و از سمیرا درخواست ازدواج می‌کند.

میثم که از سویی پس از مرگ مائده دختر ناصر، با شیدا دختر شفاعت (دستیار طلوعی) وارد رابطه شده و از سوی دیگر حضور طلوعی در هلدینگ و ازدواج احتمالی وی با مادرش را خوش ندارد، طی اتفاقاتی پی به دست داشتن طلوعی در قتل پدرش برده و با همکاری کیمیا (دستیار مالک)، سیما (همسر شفاعت) و دستمالچی (وکیل مالک) تلاش می‌کند تا با پرده برداشتن از راز فعالیت‌های اقتصادی مخفیانه طلوعی، انتقام خود را عملی کند؛ اما هر بار با در بسته روبرو می‌شود. در این میان، تصادف و سپس کشته شدن شفاعت در یک تعقیب و گریز میان وی و میثم، فرصت خوبی به طلوعی می‌دهد تا رقیبش را از صحنه حذف کند. پس از اینکه شیدا در اثر بار روانی ناشی از مرگ پدرش دست به خودکشی می‌زند؛ با تحریک طلوعی، میثم و شهریار (پسر شفاعت) در یک درگیری خونین، به‌دست یکدیگر کشته می‌شوند. در سکانس پایانی این فصل، در حالی که همه درگیر مراسم خاکسپاری میثم هستند، مالک که از سوءقصد منصوره جان به در برده و تمام این مدت در خانه وکیلش مخفی شده بود، در میان شوک همگان وارد مراسم می‌شود.

مالک چند ماه بعد از کشته شدن میثم پسرش، در حالی که به‌ظاهر از هلدینگ کنار کشیده و به مسافرکشی مشغول است، تلاش می‌کند با استفاده از مشکلات هلدینگ به طلوعی نزدیک شده و از او انتقام بگیرد. او با همکاری سماوات (دوستش)، سیما (همسر شفاعت)، اسپاد (برادرزاده شفاعت) و حمید فرنهادزاده (پسر رقیب طلوعی) تلاش می‌کند تا انتقامش از طلوعی را عملی کند. طلوعی نیز که با وضعیت پیچیده‌ای روبروست، مدیریت هلدینگ را به پانته‌آ، تنها بازمانده و خواهرزاده خان عمو قرار می‌سپارد. در این میان یکی از دوستان خان عمو، وصیت‌نامه خان عمو را در اختیار پانته‌آ، خواهرزاده و تنها بازمانده خان عمو قرار می‌دهد. محتوای وصیت‌نامه که شامل بخشیدن تمام سهم خان عمو و ریاست هیئت مدیره هلدینگ به سمیرا است، پانته‌آ را عصبی می‌کند.

با تلاش‌های مالک و همراهانش، اسناد و مدارک فسادهای اقتصادی طلوعی در یکی از کارگاه‌های موسسه خیریه تحت مدیریت طلوعی پیدا می‌شود. طلوعی که اوضاع را بغرنج می‌بیند، از ایران فرار کرده و به ترکیه می‌رود. در ادامه با از راه به‌در شدن پانته‌آ و دختران طلوعی توسط همراهان مالک، زمان انتقام مالک از طلوعی فرامی‌رسد. طلوعی در ویلایش در ترکیه، در حالی که همزمان سیما و سمیرا نیز در محل حضور دارند، با چند ضربه گلوله به‌دست مالک کشته می‌شود. مالک که حالا خود را سوار بر تخت قدرت می‌بیند، با همکاری سیما، حمید و دیگر اعضای هیئت مدیره هلدینگ، ریاست هیئت مدیره هلدینگ ریزآبادی را به نام خود می‌زند و در سکانس آخر، سمیرا که تحمل ریاست مالک و نادیده گرفتن حق خود را ندارد، کتک سنگین و خونینی از دست مالک می‌خورد.

مالک بعد از به دست گرفتن ریاست هلدینگ با سیما وارد رابطه شده و قصد ازدواج با او را دارد. در این حین سمیرا در حال نقشه کشیدن برای به هم ریختن مراسم عروسی مالک و سیما و انتقام گرفتن از آنهاست...

کیومرث مرادی، مسئول انتخاب بازیگران گفته که پیش از انتخاب جواد عزتی برای نقش مالک قرار بوده محسن تنابنده این نقش را بازی کند، اما به خاطر مشغولیت‌های زیاد و پروژه پایتخت ۶ مجبور به انصراف شده است.^[۴]

در ۱۷ اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که فیلم‌برداری زخم کاری مدتی است که آغاز شده و برخی از بازیگران این مجموعه اعلام شدند.^[۵]بازیگران این مجموعه در ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ معرفی شدند.^[۶] در ۱ اردیبهشت، از لوگوی این مجموعه رونمایی شد.^[۷] در ۱۲ اردیبهشت اعلام شد که ۷۰ درصد فیلم‌برداری زخم کاری به پایان رسیده و مراحل پخش در حال انجام است.^[۸] فیلم‌برداری این مجموعه در ۱۰ تیر در تهران به پایان رسید.^[۹]

پس از پایان فصل نخست، گمانه‌زنی‌ها دربارهٔ ساخت فصل دوم مطرح شد. در خرداد ۱۴۰۲ اعلام شد که فیلم‌برداری فصل دوم، تحت عنوان فرعی بازگشت به کارگردانی مهدویان و تهیه‌کنندگی محمدرضا تخت‌کشیان آغاز شده است. علاوه بر عزتی، کامبیز دیرباز، مهران غفوریان و الناز ملک نیز به گروه بازیگران ملحق شدند. هانیه توسلی به‌دلیل وضعیت روحی نامناسب، نقش خود را در این فصل بازی نکرد.^[۱۰] او پس از اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران ممنوع‌الکار شده بود.^[۱۱]

پس از پخش فصل دوم مجموعه، کامبیز دیرباز طی مصاحبه‌ای از در دست توسعه بودن یک دنباله برای بازگشت پرده برداشت.^[۱۲] در ۲۹ اسفند۱۴۰۲، محمدحسین مهدویان از پخش فصل سوم در میانه‌های بهار خبر داد. در اواخر فروردین، مشخص شد که زخم‌کاری: انتقام مجوزهای خود را برای پخش توسط سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر (ساترا) دریافت کرده است.^[۱۳] در ۱۸ خرداد، فیلیمو از پخش اولین قسمت از فصل سوم با زیرعنوان انتقام در ۲۵ خرداد ۱۴۰۳ خبر داد.

آزادی‌ور در تیر ۱۴۰۳ از پایان تصویربرداری فصل چهارم در تهران خبر داد و اعلام کرد که بخش‌هایی از این پروژه قرار است «طی سفری» فیلم‌برداری شود.^[۱۴] در ۲۳ مهر ۱۴۰۳ اعلام شد که سکانس‌های پایانی فصل چهارم در برلین، آلمان فیلم‌برداری شده است. الناز ملک در گفت‌وگو با ماهنامه فیلم امروز اعلام کرد پایان‌بندی این فصل به گونه‌ای است که امکان ساخت فصل پنجم مهیاست اما روزنامه سینما در گزارش خود تأکید کرد که فیلیمو به عنوان سرمایه‌گذار و مهدویان به عنوان کارگردان دیگر تمایلی به ساخت این سریال ندارند.^[۱۵]

پخش فصل نخست زخم کاری از ۱۴ خرداد ۱۴۰۰ شروع شد.^[۱۶] داستان این فصل زخم کاری برگرفته از رمان بیست زخم کاری نوشتهٔ محمود حسینی‌زاد است. این رمان در سال ۱۳۸۵ نوشته شد و در سال ۱۳۹۵ به آن مجوز نشر داده شد، اما دقیقاً در زمان آغاز ساخت زخم کاری در آذر و دی ۱۳۹۹ مجوز نشر این کتاب باطل شد و فروش این کتاب ممنوع شد. به همین دلیل نام این کتاب از تیتراژ زخم کاری حذف گردید.^[۱۷] قسمت ششم فصل نخست با سانسور شدیدی مواجه شد که اعتراض مهدویان، توسلی و مخاطبان را به‌دنبال داشت. به عقیدهٔ مهدویان، سانسور تأثیر مخربی بر داستان مجموعه و تضییع حقوق سازندگان داشته است.^[۱۸] قسمت هفتم این مجموعه به دلیل عدم تفاهم عوامل تولید و تیم نظارت ساترا توقیف شد و سپس بعد از چهار روز قسمت هفتم در فیلیمو پخش شد.^[۶] فصل نخست در ۱۹ شهریور به پایان رسید. در ۱۴ شهریور ۱۴۰۲، نسخهٔ سینمایی خلاصه‌شده از فصل نخست در فیلیمو عرضه شد.^[۱۹]

فصل دوم با زیر عنوان بازگشت در ۱۷ شهریور ۱۴۰۲ به‌وسیلهٔ فیلیمو پخش شد.^[۲۰][۲۱]

فصل سوم با زیرعنوان انتقام در ۲۵ خرداد ۱۴۰۳ پخش شد.^[۲۲]

«مجازات» عنوان چهارمین فصل « زخم‌ کاری » است که پخش آن از جمعه، ۱۶ آذر آغاز شد.^[۲۳]

فصل نخست زخم کاری، با نظرات اکثراً مثبتی از منتقدان مواجه شد. علیرضا میرمصطفوی از وبسایت «سرگرمی»، این مجموعه را ستود و دربارهٔ آن گفت: «زخم کاری در انتها مخاطب را تنها نمی‌گذارد. او را با خود به دل قصه می‌برد، به آرمان‌های داستان‌نویسی پایبند می‌ماند و می‌تواند با خلق درام و لحظاتی مسخ‌کننده از راضی‌کننده‌ترین سریال‌های ایرانی تولید شده باشد.». میرمصطفوی، بازی جواد عزتی و رعنا آزادی‌ور، کارگردانی، تعداد زیاد لحظات به‌یادماندنی هر قسمت و پایان‌بندی را از نقاط قوت مجموعه دانست و قسمت آزمایشی و کشش برخی خرده پیرنگ‌ها را مورد انتقاد قرار داد.^[۲۴] محمد مهدی نادی از وبسایت الف، قصه‌گویی، غافلگیری در پایان هر قسمت، شخصیت‌پردازی مالک، بازی عزتی و آزادی‌ور و دیگر شخصیت‌های مکمل را مورد تحسین قرار داد و کارگردانی برخی سکانس‌ها، لحن سریع قصه در قسمت‌های پایانی و نبود فلش‌بک برای شخصیت‌های مالک و سمیرا را مورد انتقاد قرار داد.^[۲۵]

منتقدان فصل دوم زخم کاری را ضعیف‌تر از فصل نخست عنوان کردند و فیلم‌نامه را نپسندیدند.^[۲۶] یکی از عمده‌ترین نقدهای مخاطبان، حضور کوتاه عزتی در نقش مالک بود.^[۲۷][۲۸]

زهره کهندل از قدس آنلاین در بررسی قسمت نخست فصل سوم، شاهد ضعف شخصیت‌پردازی و کارگردانی بود. به عقیدهٔ این نویسنده، شخصیت‌های فرعی در داستان باعث افت مجموعه شده است.^[۲۶]

زخم کاری آغاز به کار موفقی داشت.^[۲۹] پخش قسمت نهم این مجموعه در ۸ مرداد توانست ۲۰ میلیون و ۴۲۰ هزار دقیقه تماشا در فیلیمو به ثبت برساند و رکورد پیشین برای هم‌گناه با ۲۰ میلیون و ۱۷۰ هزار دقیقه را بشکند.^[۳۰] قسمت پایانی فصل دوم با ۶۵۲ هزار نمایش ثبت شده در روز نخست رکورد تماشای آخرین قسمت یک سریال در روز اول نمایش‌اش در فیلیمو را شکست. رکورد پیشین با ۵۸۳ هزار بار تماشا در روز نخست در اختیار سقوط بود.^[۳۱]

پس از انتشار قسمت‌های نخست زخم کاری واکنش‌های بسیاری در رسانه‌ها نسبت به محتوای این سریال منتشر شد و سازمان سینمایی (یکی از نهادهای زیر دست سازمان فرهنگ و ارشاد اسلامی) از سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر (ساترا) بابت محتوای زخم کاری شکایت کرد و خواستار توقف پخش این سریال شد؛ صحنه‌های مربوط به سیگار کشیدن مالک، نمایش استفاده از مواد مخدر و مشروبات الکلی در بخش‌هایی از سریال از جمله موارد اعتراضی سازمان سینمایی است. در ۲۹ ژوئن ۲۰۲۱ علی سعد مدیر عامل ساترا در صفحهٔ توئیتر خود از زخم کاری حمایت کرد. سازمان سینمایی چندی بعد در بیانیه‌ای اعلام کرد که: «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با توجه به انتشار و پخش آثار تصویری در حوزهٔ نمایش خانگی، ضمن دفاع از مجوزهای صادر شده، در خصوص محصولات فرهنگی فاقد مجوز، مطابق رویهٔ قانونی گزارشی به مراجع ذیربط ارسال می‌کند تا حقوق فعالانی که در چارچوب قانون عمل می‌کنند، پایمال نشود.»^[۳۵][۳۶] محمد جواد شکوری مدیر عامل فیلیمو از عدم حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد از زخم کاری در صفحهٔ توئیتر خود گلایه کرد.

شکایت برخی از دستگاه‌ها از ساترا بابت سریال خوش‌ساخت زخم کاری پسندیده نبود. مسایل مربوط به فرهنگ و هنر باید در میان خانوادهٔ خود آنان و دستگاه‌های ذی‌ربط‌شان حل و فصل شود. داغ و درفش و اقدام قضائی در این عرصه پذیرفتنی نیست

— عزت‌الله ضرغامی، ^[۳۷]

• زخم کاری در فیلیمو

• زخم کاری در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)