زیمری لیم - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

قلمروی ماری در دوران حکومت زیمری لیم در سده هجدهم پ.م

زیمری لیم^[۱] (آکدی: 𒍣𒅎𒊑𒇷𒅎 Zi-im-ri Li-im) از حدود ۱۷۸۱ پ.م تا ۱۷۵۷ پ.م پادشاه ماری بود.

او، پسر^[۲] یا نوه^[۳]و وارث یاهدوم لیم بود، اما هنگامی که پدرش در جریان کودتا توسط خادمان خود کشته شد، مجبور به فرار به یمحاض شد. او با اندریگ رابطه ضعیفی داشت که گهگاه با او می‌جنگید و با او هم پیمان می‌شد. شهر توسط شمشی-ادد یکم پادشاه اکالاتوم اشغال شد که پسر خود یسمه-اَدَد را بر تخت نشاند. اندکی پس از مرگ شمشی-ادد یکم، زمری لیم از تبعید بازگشت و توانست یسمه-اَدَد را با کمک یاریملیم پادشاه یمحاض، از قدرت برکنار کند.^[۴] ^[۵] ^[۶] یک متن ادبی اکدی وجود دارد که در سالهای اولیه سلطنت او نوشته شده است به نام حماسه زیمری لیم.^[۷]

زمری لیم حدود سیزده سال بر ماری حکومت کرد و مبارزات گسترده‌ای برای استقرار قدرت خود در مناطق مجاور در امتداد فرات و دره خابور انجام داد. او کاخ خودش را در شهر گسترش داد، که احتمالاً در آن زمان بزرگ‌ترین قصر بود و بیش از ۲۶۰ اتاق در سطح زمین داشت و مطمئناً مورد غبطه پادشاهان دیگر بود. این کاخ توسط حمورابی بابلی ویران شد..^[۸]

همچنین در صحنه گسترده‌تری فعال بود و برای مدتی (شاید در حدود ۱۷۶۴ پ.م) با حمورابی در جنگ‌های او علیه ایلام، اشنونا و لارسا متحد شد.^[۹] زیمری لیم برای مبارزات حمورابی نیروهای کمکی اعزام می‌کرد، و اگرچه این دو روابط دیپلماتیک گسترده‌ای داشتند، به نظر می‌رسد که هرگز حضوری ملاقات نکرده‌اند.

پس از شکست ایلام، هیچ نیروی خارجی برای حفظ توازن متزلزل قوا بین پادشاهان میانرودان وجود نداشت. اتحاد بین زیمری لیم و حمورابی پس از فتح لارسا توسط بابل بدتر شد.^[۹] در سال ۱۷۶۲ پیش از میلاد، حمورابی با وجود اتحاد قبلی، ماری را فتح و غارت کرد (اگرچه ممکن است شهر بدون جنگ تسلیم شده باشد). در این زمان زیمری لیم از نظر تاریخی ناپدید می‌شود و گمان می‌رود کشته شده است.

زندگی شخصی زیمری لیم تا حدی از طریق الواح نگهداری شده در آرشیو دولتی ماری شناخته شده است. او با شیبتو، شاهزاده‌خانم یمحاض (حلب و مناطق اطراف) ازدواج کرد و معروف است که حداقل هشت دختر از همسران مختلف داشته است. چند تن از دختران او با حاکمان شهرهای محلی ازدواج کرده بودند و دو نفر دیگر به عنوان کشیش شناخته می شوند. مکاتبات بین پادشاه و دخترانش شواهدی را نشان می‌دهد که زیمری لیم به زنان بسیار فکر می‌کرد و آنها را در تصمیم‌گیری صالح می‌دانست.

منابع

↑ Burke, Madeleine (1958). "Un nouveau nom d'annee du regne de Zimri-Lim?". Revue d'Assyriologie et d'archéologie orientale. 52 (2): 57–59. JSTOR 23295698.
↑ Sasson, J. M. (1998). "The king and I. A Mari king in changing perceptions". Journal of the American Oriental Society. 118 (4): 453–470. doi:10.2307/604782. JSTOR 604782.
↑ Charpin, D. (1992). "Les legendes de sceaux de Mari: Nouvelles Données". In Young, Gordon D. (ed.). Mari in Retrospect: Fifty Years of Mari and Mari Studies. Eisenbrauns. pp. 59–76. ISBN 978-0-931464-28-7.
↑ Sasson, Jack M. (December 1984). "Biblical Archaeologist Update: Zimri-Lim Takes the Grand Tour". The Biblical Archaeologist. 47 (4): 246–251. doi:10.2307/3209907. JSTOR 3209907. S2CID 165833360.
↑ Sasson, Jack M. (June 1984). "Thoughts of Zimri-Lim". The Biblical Archaeologist. 47 (2): 110–120. doi:10.2307/3209891. JSTOR 3209891. S2CID 160052591.
↑ Sasson, J. M. (1972). "Zimri-Lim's March to Victory". Revue d'Assyriologie et d'archéologie orientale. 66 (2): 177–178. JSTOR 23295866.
↑ Wasserman, Nathan. “On the Author of the Epic of Zimrī-Līm and Its Literary Context.” Archiv Für Orientforschung, vol. 53, 2015, pp. 52–56
↑ Gates, Marie-Henriette. “The Palace of Zimri-Lim at Mari.” The Biblical Archaeologist, vol. 47, no. 2, 1984, pp. 70–87
↑ ^۹٫۰ ^۹٫۱ Van de Mieroop, Marc (2005). King Hammurabi of Babylon (Third ed.). Malden, MA: Blackwell Publishing. pp. 16–78. ISBN 1-4051-2660-4.

مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Zimri-Lim». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۰ ژانویه ۲۰۲۳.

[1] Burke, Madeleine (1958). "Un nouveau nom d'annee du regne de Zimri-Lim?". Revue d'Assyriologie et d'archéologie orientale. 52 (2): 57–59. JSTOR 23295698.

[2] Sasson, J. M. (1998). "The king and I. A Mari king in changing perceptions". Journal of the American Oriental Society. 118 (4): 453–470. doi:10.2307/604782. JSTOR 604782.

[3] Charpin, D. (1992). "Les legendes de sceaux de Mari: Nouvelles Données". In Young, Gordon D. (ed.). Mari in Retrospect: Fifty Years of Mari and Mari Studies. Eisenbrauns. pp. 59–76. ISBN 978-0-931464-28-7.

[4] Sasson, Jack M. (December 1984). "Biblical Archaeologist Update: Zimri-Lim Takes the Grand Tour". The Biblical Archaeologist. 47 (4): 246–251. doi:10.2307/3209907. JSTOR 3209907. S2CID 165833360.

[5] Sasson, Jack M. (June 1984). "Thoughts of Zimri-Lim". The Biblical Archaeologist. 47 (2): 110–120. doi:10.2307/3209891. JSTOR 3209891. S2CID 160052591.

[6] Sasson, J. M. (1972). "Zimri-Lim's March to Victory". Revue d'Assyriologie et d'archéologie orientale. 66 (2): 177–178. JSTOR 23295866.

[7] Wasserman, Nathan. “On the Author of the Epic of Zimrī-Līm and Its Literary Context.” Archiv Für Orientforschung, vol. 53, 2015, pp. 52–56

[8] Gates, Marie-Henriette. “The Palace of Zimri-Lim at Mari.” The Biblical Archaeologist, vol. 47, no. 2, 1984, pp. 70–87

[Van_de_Mieroop-9] ۹٫۰ ^۹٫۱ Van de Mieroop, Marc (2005). King Hammurabi of Babylon (Third ed.). Malden, MA: Blackwell Publishing. pp. 16–78. ISBN 1-4051-2660-4.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]