شمال - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

شُمال یا اَپاختَر، یکی از چهار جهت اصلی است که در نقشه‌ها به‌طور قراردادی معمولاً به سوی بالا است. شمال نقطه مقابل جنوب است و °۹۰ با خاور و باختر اختلاف زاویه دارد و خود در زاویه °۰ جای دارد.

جهت‌های جغرافیایی
شمال (اپاختر، هودر) شمال شرقی شرق (خاور) جنوب شرقی جنوب (نیمروز، دشتر) جنوب غربی غرب (باختر) شمال غربی

شمال واژه‌ای عربی و فارسی آن اَپاختَر یا گاهی هودَر است.^[۱][۲]

در زبان پارسی میانه، خشکی‌های شمال غربی کره زمین را وُروبَرشت و خشکی‌های شمال شرقی را وُروژَرشت می‌نامیدند.^[۳][۴]

در بُندَهِش آمده که برای هر جهت اصلی یک سپاهبد گمارده شده و سپاهبد شمال، ستاره هفت‌اورنگ (محتملاً نگهبان شمال) است.^[۵]

واژه آپاختر در پارسی نوین به باختر تبدیل شده و برای غرب به کار می‌رود.

• جهت‌یابی
• شمال مغناطیسی
• میل مغناطیسی

این یک مقالهٔ خرد هندسه است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.