شوره سر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

شورهٔ سر
نام‌های دیگرPityriasis capitis, pityriasis sicca[۱]
تصویر میکروسکوپی شورهٔ سر انسان
تخصصپوست‌شناسی
نشانه‌هاخارش و پوسته‌پوسته شدن پوست سر[۲][۱]
دورهٔ معمول آغازبلوغ[۱]
علتعوامل ژنتیکی و محیطی[۱]
روش تشخیصمبنی بر علائم[۳]
تشخیص افتراقیپسوریازیس، درماتیت، کچلی قارچی سر[۲][۱]
داروکرم قارچ (کتوکونازولسالیسیلیک اسید[۲][۱]
فراوانیحدود ۵۰٪ از بزرگسالان[۱]
طبقه‌بندی و منابع بیرونی

شورهٔ سر عارضه‌ای پوستی است که عمدتاً بر پوست سر تأثیر می‌گذارد.[۱] علائم آن شامل پوسته‌پوسته شدن سر و گاهی احساس خارش خفیف می‌شوند.[۱][۲] این عارضه می‌تواند منجر به مشکلات اجتماعی یا عزت نفس شود.[۴] نوع شدیدتری از شورهٔ سر که دربرگیرندهٔ التهاب پوست است، با نام درماتیت سبوره‌ای شناخته می‌شود.[۱]

علت ایجاد شورهٔ سر مشخص نیست، اما اعتقاد بر این است که تعدادی از عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن نقش دارند؛[۱] این عارضه می‌تواند در زمستان بدتر شود.[۵] رعایت ناکافی بهداشت دلیل ایجاد شورهٔ سر نیست،[۶][۷] و مکانیسم اساسی به رشد بیش از حد سلول‌های پوست بستگی دارد.[۵] تشخیص این عارضه از روی علائم است.[۳]

هیچ روش درمان قطعی برای شورهٔ سر وجود ندارد.[۸] کرم ضد قارچ مانند کتوکونازول، یا عامل کراتولیتیک سالیسیلیک اسید می‌تواند برای بهبود وضعیت استفاده شود.[۱][۲] نیمی از بزرگسالان تحت تأثیر شورهٔ سر قرار دارند و مردان به مراتب بیشتر از زنان دچار این عارضه می‌شوند.[۱] علاوه بر این، مردم در همهٔ نقاط جهان تحت تأثیر شورهٔ سر قرار می‌گیرند.[۱] زمان آغاز شورهٔ سر معمولاً در دورهٔ بلوغ است و پس از ۵۰ سالگی کمتر می‌شود.[۱]

انواع شوره سر

[ویرایش]

شوره سر به دو شکل خشک یا چرب بروز می‌کند.

شورهٔ خشک

[ویرایش]

این دست از شوره‌ها قابل دیدن و به شکل لایه‌هایی از پوست سر می‌باشند. بیشتر آنها در فرق سر پدیدار می‌شوند. سفید، مسطح، و به آسانی جدا شونده هستند. بیشتر کسانی که به این نوع شوره دچار می‌شوند موهای خشکی دارند. در بیشتر موارد سبب خارش آزار دهنده‌ای می‌شوند و خاراندن آن، روند افزایش و تکثیرشان را تندتر می‌کند. همچنین خارش آن‌ها سبب ملتهب شدن پوست سر و تلاش بیشتر پوست برای نوسازی و در نتیجه افزایش شوره می‌شود.

شورهٔ چرب

[ویرایش]

ذرات کوچکتر، گردتر و کمی زرد رنگ هستند. به صورت ذرات چربی به پوست سر چسبیده و جدا کردن آن‌ها سخت‌تر و باعث زخم‌شدن می‌شود. سبب احساس خارش زیادی می‌شوند و اغلب نشانی از ریزش مو می‌باشند و با توجه به این نکته از خارش سر در شوره چرب باید اکیداً پرهیز شود. در کل ان ذرات زردرنگ و چرب هستند و به پوسته سر چسبیده‌اند. و در بسیاری موارد از زیر پوست سر ایجاد می‌شوند و چاره اش استفاده از پمادهایی مثل ویتامین ا و تتراساکلین است تا خشک شده و جدا گردد

علت‌شناسی

[ویرایش]

در ایجاد شوره سر علتهای مختلفی می‌توانند دخالت کنند ولی نوع خشک یا چرب آن بستگی به نوع پوست بیمار دارد. از دلیل‌های اصلی ایجاد شوره می‌تواند:

  • اختلال در سیستم هورمونی[۹]
  • تغذیه نامناسب و ناهماهنگ[۱۰]
  • مصرف دخانیات
  • استرس به‌ویژه در دوره‌های مداوم و شدید[۱۱]
  • کامل نبودن شستشوی سر و باقی‌ماندن مواد شوینده روی پوست سر
  • نوعی قارچ به نام مالاسزیا فورفور
  • بیماری‌های زمینه‌ای: افراد مبتلا به بیماری پارکینسون و برخی از بیماری‌های عصبی دیگر مستعد ابتلا به شورهٔ سر و درماتیت سبورئیک هستند. یک مطالعه نشان داد که بین ۳۰ تا ۸۳ درصد از افراد مبتلا به ایدز در مقایسه با ۳ تا ۵ درصد در جمعیت عمومی دچار درماتیت سبورئیک هستند. بیماران مبتلا به حمله قلبی یا سکته مغزی و کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند نیز ممکن است مستعد ابتلا به شورهٔ سر باشند.

درمان

[ویرایش]
دختر ایرانی در حال شوره‌زدایی در عصر قاجار.

در درمان شوره سر علاوه بر راه‌حلهای دارویی و استفاده از شامپوهای ویژه ضد شوره (Anti Dandruff) مانند پیریتیون زینک و سلنیوم سولفاید و کتوکنازول می‌توان از روشهای مراقبت پوست نیز استفاده نمود.

  • پرهیز از خارش پوست سر
  • ماساژ پوست سر و استفاده از فشار پخش شدهٔ دوش آب در هنگام شستشو
  • استفاده از آب با گرمای مناسب برای شستشوی سر
  • خشک کردن موی سر بدون استفاده از خشک کن و در صورت استفاده با دمای پائین
  • بهداشت سر و عوض کردن دائم روکش بالش خواب
  • عدم استعمال دخانیات در صورت امکان
  • استفاده از شامپوی ملایم و مناسب با توجه به پوست سر (از نظر خشکی یا چرب بودن)
  • در طی سال‌های گذشته روش‌های مختلفی با عنوان «طب سنتی» برای درمان انوع بیماری‌ها از جمله شوره سر تبلیغ و رایج شده است اما این روش‌ها فاقد پایه علمی و پژوهشی می‌باشد و در بسیاری موارد نتیجه وارون (معکوس) به دنبال خواهد داشت بنابراین پیشنهاد می‌شود برای درمان هر بیماری با مطالعه دقیق یافته‌ها و پژوهش‌های علمی از مدرن‌ترین روش‌های درمان بهره‌گیری نمایید.
  • نکته مهم در شوره سر اینکه در صورت طولانی مدت شدن مشاهدهٔ شوره سر باید آن را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کرد زیرا پوست سر در این شرایط می‌تواند میزبان بسیاری از باکتریها و قارچها شود.

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰۰ ۱٫۰۱ ۱٫۰۲ ۱٫۰۳ ۱٫۰۴ ۱٫۰۵ ۱٫۰۶ ۱٫۰۷ ۱٫۰۸ ۱٫۰۹ ۱٫۱۰ ۱٫۱۱ ۱٫۱۲ ۱٫۱۳ ۱٫۱۴ Tucker D, Masood S (August 2021). "Seborrheic Dermatitis". StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. PMID 31869171.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ "Dandruff". nhs.uk (به انگلیسی). 18 October 2017. Archived from the original on 1 January 2020. Retrieved 1 January 2020.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ "Patient education: Seborrheic dermatitis (including dandruff and cradle cap) (Beyond the Basics)". www.uptodate.com. Archived from the original on 1 January 2020. Retrieved 1 January 2020.
  4. Grimalt R (December 2007). "A practical guide to scalp disorders". The Journal of Investigative Dermatology. Symposium Proceedings. 12 (2): 10–14. doi:10.1038/sj.jidsymp.5650048. PMID 18004290.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ Ranganathan S, Mukhopadhyay T (2010). "Dandruff: the most commercially exploited skin disease". Indian Journal of Dermatology. 55 (2): 130–134. doi:10.4103/0019-5154.62734. PMC 2887514. PMID 20606879.
  6. Dandruff بایگانی‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine. سرویس سلامت ملی
  7. "Dandruff: How to treat". American Academy of Dermatology. Archived from the original on March 29, 2023. Retrieved 20 October 2017.
  8. Turkington C, Dover JS (2007). The Encyclopedia of Skin and Skin Disorders (Third ed.). Facts On File, Inc. p. 100. ISBN 978-0-8160-6403-8. Archived from the original on 19 May 2016.
  9. https://www.eghtesadonline.com/بخش-سلامت-84/334426-علت-شوره-سر-چیست
  10. جلالی، امیررضا (۲۰۲۲-۱۱-۲۹). «مهم‌ترین روش‌های درمان شوره سر در طب نوین و طب سنتی». ارمغان طبیعت آسارا. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۰۶.
  11. https://www.isna.ir/news/93112916048/اصلی-ترین-علت-شوره-سر
  1. Journal of Dermatology : Dandruff The most commercially exploited skin disease
  2. tout pratique : comment plus avoir de pellicules

!Doctissimo : Stop aux pellicules #

  1. دانشنامه رشد : شوره سر
  2. جام‌جم آنلاین : پیشگیری و درمان شوره سر