لر بزرگ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

لر بزرگ نامی است تاریخی برای مردم بختیاری، بهمئی، کهگیلویه، بویر احمدی، چرام، ممسنی و لیراوی. لرستان به معنی سکونتگاه مردم لر^[۱] نام منطقه‌ای است در جنوب غربی ایران که از غرب به مناطقی از عراق، از شمال به نهاوند و هرسین، از شرق به رودخانه سزار و همچنین سده (اقلید) و از جنوب به خوزستان محدود است.^[۱]

استان چهارمحال و بختیاری، استان کهگیلویه و بویراحمد، شرق تا جنوب شرق استان‌های خوزستان، شرق لرستان، غرب اصفهان و شهرستان ممسنی شهرستان دیلم و گناوه استان بوشهر سکونتگاه لر بزرگ می‌باشد.^[۲]

لرستان به معنی سکونتگاه مردم لر^[۱] و به معنای گستره جغرافیایی است که مردم لر در آن سکونت دارند. گستره نام لرستان پیش از حکومت صفویان، سکونتگاه لرهای بهمئی، بویر احمدی ،لیراوی و لرهای بختیاری و لک را شامل می‌شد. اما پس از حکومت صفویان سکونتگاه لرهای بختیاری را منطقه بختیاری نام‌گذاری کردند و جغرافیای نام لرستان به حدود استان لرستان و ایلام کنونی محدود شد.^[۱] این منطقه نیز در حکومت قاجاریان به دو بخش پشتکوه و پیشکوه تقسیم شد.^[۱] امروزه لرستان نام یکی از استان‌های غربی ایران است. ^{[نیازمند منبع]}

هزاراسپیان که به نام اتابکان لر بزرگ نیز شناخته می‌شود^[۳] نام سلسله‌ای لرتبار است که به نواحی لرستان کنونی و بخش‌هایی از استان خوزستان و چهارمحال و بختیاری حکومت کرده‌اند. اتابکان به دو دسته اتابکان لر بزرگ و اتابکان لر کوچک تقسیم می‌شود. پایتخت اتابکان لر بزرگ در شهر ایذه (ایدج) و پایتخت اتابکان لر کوچک در شهر خرم‌آباد بود.^[۴]

در نمودار زیر تقسیمات لرستان از ۳۰۰ هجری قمری تاکنون آورده شده‌است.^[۵]

• اتابکان لرستان در ایرانیکا
• هزاراسپ در ایرانیکا
• اتابکان لرستان و لر کوچک و لر بزرگ در لغت‌نامه دهخدا
• دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج. ۶، ص. ۵۰۰
• دائرةالمعارف فارسی، ج. ۱، ص. ۴۱
• هفت شهر لیراوی و بندر دیلم نوشته علیرضا خلیفه زاده