مهدی تدینی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

مهدی تدیّنی
زاده۱۳۵۹
تهران
محل زندگیتهران
پیشه
ملیتایرانی
تحصیلات
حوزه
دلیل سرشناسی
  • ترجمۀ متون دست اول لیبرالیسم
  • نقد فاشیسم
  • ایدئولوژی پژوهی
تأثیرپذیرفته از

مهدی تدیّنی (زادهٔ ۱۳۵۹ در تهران) نویسنده، پژوهشگر و مترجم ایرانی است. عمدهٔ آثار او در زمینهٔ علوم سیاسی، لیبرالیسم و نقد فاشیسم است. مهدی تدینی یکی از نیازمندی‌های اساسی علوم انسانی ایران را ترجمه کتاب‌های دسته اول می‌داند.[۱] تدینی نخستین کسی است که کتاب‌های ارنست  نولته را به فارسی ترجمه کرده و جلساتی بسیاری را به تشریح نظرات نولته دربارۀ چیستی و ماهیت بنیادین فاشیسم اختصاص داده است.[۲][۳][۴][۴][۵][۶][۷] تدینی همچنین نخستین مترجم آثار لودویگ فون میزس و شارح اندیشه‌های او و دیگر متفکران مکتب اتریش به زبان فارسی است.[۸][۹][۱۰]

عقاید سیاسی

[ویرایش]

تدینی از منتقدان جدی عقاید اقتصادی و ایدئولوژیک روشنفکران چپ و توده‌ای، خصوصاً روشنفکران چپ‌گرای ایرانی است.[۱۱] تدینی با استناد به آرای ارنست نولته و دیگر پژوهشگران، به‌همسانی‌های نظری و تئوریک خاستگاه نازیسم و فاشیسم با جریان‌های چپ‌گرا پرداخته و نقشی عمده در شرح و بررسی آرای نولته دربارۀ ماهیت و چیستی جریان‌های فاشیستی و تبیین بهتر گسترۀ معنایی و کارکردی مفاهیم مذکور در میان جامعۀ ایرانی ایفا نموده است.[۳][۴][۵][۶][۷] او جلسات متعددی را به شرح و بررسی نظرات ارنست نولته دربارۀ اسلام‌گرایی اختصاص داده است.[۱۲] تدینی معتقد به بازار آزاد، عدم مداخلۀ گسترده دولت در بازار و مبانی اقتصادی اقتصاددانان و مورخانی نظیر لودویگ فون میزس است که مجموعۀ اندیشه‌ها و چهارچوب‌های نظری ایشان به نام مکتب اتریش نیز شناخته می‌شود.[۹][۱۰] او همچنین سلسله نشست‌هایی در نقد فاشیسم و توضیح و تشریح مبانی اندیشه‌های لیبرال، به ویژه آرای لودویگ فون میزس برگزار کرده است[۱۳][۱۴] و در برخی نشست‌ها با پژوهشگرانی نظیر مرتضی مردیها و محمد فاضلی به تبادل نظر پرداخته است.[۱۵][۱۶][۱۷] علاوه‌بر این تدینی شارح آرای لودویگ فون میزس در قالب درسگفتاری بیست و دو جلسه‌ای دربارۀ چیستی و ماهیت لیبرالیسم به زبان فارسی است.[۸]

دولت حداقلی

[ویرایش]

تدینی از معتقدین به لزوم وجود دولت حداقلی است و این را از مدعیات اصلی لیبرالیسم به حساب می‌آورد. او در یادداشتی مفصل در کانال تلگرامی خود که بازتاب جالب توجهی در رسانه‌ها داشت، به طرح بحثی مقدماتی با عنوان کلی «شکل حکومت زیاد مهم نیست، اندازه آن مهم است» پرداخت و با بهره‌گرفتن از مثال‌هایی تاریخی از رخدادهای جنگ جهانی اول تا برآمدن هیتلر در آلمان، ایده خود که متأثر است از نگاه‌های لیبرال را تشریح نمود.[۱۸]

فاشیسم و نازیسم

[ویرایش]

تدینی در بحث خویش پیرامون معنا و مفهوم فاشیسم و نازیسم از منظر ارنست نولته، معتقد است که عدم درک تمایز مفهوم علمی و بنیادین این واژگان از کاکردهای معمول شدۀ امروزی آن‌ها در جامعۀ ایرانی، ناشی است از یک سوءتفاهم، که ان را چنین تشریح می‌کند: «یک سوءتفاهم راجع به واژه‌ها و مفاهیم فاشیسم و فاشیست وجود دارد و آن هم این است که این واژه در سطح سیاسی کارکردی روزمره دارد که فارغ از معنای علمی آن است و به عنوان یک برچسب و عمدتا به صورت یک ناسزای سیاسی برای تخطئه افراد، گروه‌ها و جریانات سیاسی از سوی مخالفان‌شان به کار می‌رود».[۳][۴][۶] او ابراز می‌دارد که به عقیدۀ ارنست نولته، فاشیسم را می‌بایست واکنشی در مقابل جریان‌های چپ‌گرا دانست که درون خود جریان‌های سوسیالیستی متولد شده است.[۳][۴][۶]

ترجمه‌ها

[ویرایش]
از هانا آرنت
  • عناصر و خاستگاه‌های حاکمیت توتالیتر
    • یهودی‌ستیزی، انتشارات کتاب پارسه، ۳۹۸ صفحه، ۱۴۰۲.
    • امپریالیسم، انتشارات کتاب پارسه، ۴۳۹ صفحه، ۱۴۰۲.
    • توتالیتاریسم، انتشارات کتاب پارسه، ۴۹۴ صفحه، ۱۴۰۲.
از لودویگ فون میزس
  • لیبرالیسم، انتشارات کتاب پارسه، ۲۹۶ صفحه، ۱۴۰۱.
  • بوروکراسی، انتشارات کتاب پارسه، ۲۰۸ صفحه، ۱۴۰۲.
  • تاریخ نگار زوال؛ خاطرات لودویگ فون میزس، انتشارات کتاب پارسه، ۲۶۴ صفحه، ۱۴۰۳.
  • بازار آزاد و دشمنان آن؛ شبه علم سوسیالیسم و تورم، انتشارات کتاب پارسه، ۲۱۶ صفحه، ۱۴۰۳.
از ارنست نولته
  • جنبش‌های فاشیستی: بحران نظام لیبرالی و تکامل فاشیسم، نشر ققنوس، ۴۹۶ صفحه، ۱۴۰۲ (ششم).
  • قرن بیستم: ایدئولوژی‌های خشونت، نشر ققنوس، ۲۰۷ صفحه، ۱۴۰۲ (پنجم).
  • اسلام‌گرایی: سومین جنبش مقاومت رادیکال، نشر ثالث، ۴۷۶ صفحه، ۱۳۹۹.
دیگر
  • ارنست نولته؛ سیمای یک تاریخ اندیش، زیگفرید گرلیش، نشر ثالث، ۴۶۸ صفحه، ۱۳۹۶.
  • دموکراسی بدون دموکرات ها؛ سیاست داخلی جمهوری وایمار، هندریک تس، نشر ثالث، ۳۲۵ صفحه، ۱۳۹۹.
  • نظریه های فاشیسم، ولفگانگ ویپرمن، نشر ثالث، ۲۷۰ صفحه، ۱۳۹۹ (سوم).
  • فاشیسم و کاپیتالیسم: نظریه‌هایی دربارۀ خاستگاه و کارکرد اجتماعی فاشیسم، نشر ثالث، ۳۲۳ صفحه، ۱۴۰۰ (چهارم).
  • آشوویتس یکتا؟، ماتیاس برودکرب، نشر کویر، ۲۴۸ صفحه، ۱۴۰۰ (سوم).
  • هولوکاست؛(پیگرد و کشتار یهودیان: تاریخ آلمان در قرن بیستم)، الکساندر براکل، نشر ثالث، ۲۵۴ صفحه، ۱۴۰۰ (هفتم).
  • بولشویسم از موسی تا لنین، دیتریش اکارت، انتشارات کتاب پارسه، ۴۰۸ صفحه، ۱۴۰۱.
  • جنگ جهانی اول، زونکه نایتسل، انتشارات کتاب پارسه، ۲۹۶ صفحه، ۱۴۰۲.
  • گفتگو با موسولینی، امیل لودویگ، انتشارات کتاب پارسه، ۲۴۰ صفحه، ۱۴۰۳.

منابع

[ویرایش]
  1. «مهدی تدینی در مدرسه علوم انسانی». مدرسه علوم انسانی. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۲۴.
  2. حسینی‌نژاد، امید. «گفت‌وگوی شهرآرانیوز با مهدی تدینی مترجم آثار «نولته»». شهرآرانیوز. دریافت‌شده در ۹ مه ۲۰۲۴.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ «• فاشیسم و فاشیسم‌پژوهی از منظر ارنست نولته». لایو اینستاگرامی بارگزاری شده در یوتیوب. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۲۴.
  4. ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ «فاشیسم، واکنشی به چپ/گفت‌وگو با مهدی تدینی، مترجم و پژوهشگر درباره نسبت افراط‌گرایی و محافظه‌کاری جدید». فرهنگ امروز. دریافت‌شده در ۲۸ مه ۲۰۲۴.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «تشتت نظریه‌های فاشیسم». وبگاه رسمی روزنامۀ شرق. دریافت‌شده در ۲۸ مه ۲۰۲۴.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ «علیه چپ، به شیوۀ چپ؛ گفت‌وگوی زهره حسین‌زادگان با مهدي تدينی به مناسبت تجديد چاپ کتاب جنبش‌ها‌ی فاشيستي». وبگاه رسمی روزنامۀ اعتماد. دریافت‌شده در ۲۸ مه ۲۰۲۴.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ «حمیدرضا امیدی سرور؛ نگاهی به جنبش‌های فاشیستی نولته با ترجمۀ مهدی تدینی». کتاب نیوز. دریافت‌شده در ۲۸ مه ۲۰۲۴.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «مهدی تدینی: درسگفتاری در شرح کتاب «لیبرالیسم» از فون میزس». صدانت در آپارات. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۲۴.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ «فردای اقتصاد؛ لیبرالیسم و طبقه کارگر با حضور موسی غنی‌نژاد و مهدی تدینی». فردای اقتصاد. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۴.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ «لیبرالیسم از منظر لودویگ فون میزس در گفت‌وگو با مهدی تدینی». کتاب نیوز. دریافت‌شده در ۲۸ مه ۲۰۲۴.
  11. «انصاف نیوز؛ در نقد ضد «ایرانیت» روشنفکران چپ گرا / یادداشت مهدی تدینی + فیلمی از بیضایی». انصاف نیوز. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۴.
  12. «اسلام‌گرایی از منظر ارنست نولته». صدانت در یوتیوب. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۲۴.
  13. «مهدی تدینی: عقلانیت و رَواداری در لیبرالیسمِ فون میزس». صدانت در آپارات. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۴.
  14. «مهدی تدینی: لیبرالیسم، بوروکراسی». صدانت در آپارات. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۴.
  15. «گفتگوی مهدی تدینی و محمد فاضلی درباره‌ی لیبرالیسم». صدانت در آپارات. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۴.
  16. «چرا لیبرالیسم؟؛ گفتگوی مرتضی مردیها با مهدی تدینی». صدانت در آپارات. دریافت‌شده در ۱۸ مه ۲۰۲۴.
  17. «روشنفکران و لیبرالیسم‌ستیزی؛ گفتگوی مهدی تدینی با مرتضی مردیها». صدانت در آپارات. دریافت‌شده در ۱۸ مه ۲۰۲۴.
  18. «انصاف نیوز؛ شکل حکومت زیاد مهم نیست، اندازه آن مهم است از مهدی تدینی». انصاف نیوز. دریافت‌شده در ۱۱ مه ۲۰۲۴.