نخیرگان - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

نخیرگان
وفاداری	شاهنشاهی ساسانی
شاخه نظامی	ارتش شاهنشاهی ساسانی
جنگ‌ها و عملیات‌ها	حمله اعراب به ایران

نَخیرگان، نخورگان یا نَخویرگان (در منابع عربی به صورت النخیر جان) سردار ایرانی در دوره ساسانیان بود.

خسرو پرویز بعد از کشتن نعمان سوم، ایاس بن طائی را به جای وی والی حیره و تمامی ولایاتی کرد که به دست نعمان بود. ایاس قریب ۹ سال نظر با نظارت نخیرگان حکومت می‌کرد.^[۱]

نام نخیرگان در طی حمله اعراب به ایران نیز ذکر شده‌است. او در جنگ قادسیه شرکت داشت و پس از شکست در جنگ به همراه مهران رازی، هرمزان و پیروز خسرو و دیگر بازماندگان، در بابل گرد هم آمدند و تلاش کردند که سپاه اعراب را بیرون کنند، اما باز هم شکست خوردند. پس از این شکست مهران و نخیرگان در دل ایران‌شهر ماندند و پیروز و هرمزان گریختند.

آن‌ها پس از اقامتی کوتاه در وه‌اردشیر، پل روی بخش شرقی دجله را تخریب کردند. نخیرگان و مهران سپس به کوتاهی در کوثا ماندند، و در آنجا دهقانی به نام شهریار را به عنوان فرمانده پادگان گماشتند. این دو افسر ارتش ساسانی، آنگاه به پایتخت تیسپون رفتند، که تحت حملات اعراب قرار داشت. با این حال، اقامت آن‌ها در آنجا کوتاه بود. پس از مدتی، آن‌ها دوباره با دیگر افسران ساسانی گروه شدند و با اعراب در جنگ جلولا جنگیدند. اما با این حال، سپاه ساسانیان دوباره شکست خورد و نخیرگان سرانجام کشته شد.

• Pourshariati, Parvaneh (2008). Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran. London and New York: I.B. Tauris. ISBN 978-1-84511-645-3.
• Morony, Michael G. (2005) [1984]. Iraq After The Muslim Conquest. Gorgias Press LLC. ISBN 978-1-59333-315-7.
• Zarrinkub, Abd al-Husain (1975). "The Arab conquest of Iran and its aftermath". The Cambridge History of Iran, Volume 4: From the Arab Invasion to the Saljuqs. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 1–57. ISBN 978-0-521-20093-6.
• Al-Tabari, Abu Ja'far Muhammad ibn Jarir (1989). Yar-Shater, Ehsan (ed.). The History of al-Tabari Vol. 13: The Conquest of Iraq, Southwestern Persia, and Egypt: The Middle Years of 'Umar's Caliphate A.D. 636-642/A.H. 15-21. Trans. G. H. A. Juynboll. Albany, NY: State University of New York Press. ISBN 0887068766.
• تقی‌زاده، حسن. تحقیقات و نوشته‌های تاریخی، زیر نظر ایرج افشار. جلد اول. تهران: چاپخانه بیست و پنج شهریور، ۱۳۴۹