French
Deutschنظام ریاستی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
| بخشی از سلسله مقالات در مورد |
| شکل‌های اساسی حکومت |
|---|
| فهرست شکل‌های حکومت |
 درگاه سیاست |
نظام‌های پارلمانی؛ رئیس دولت توسط پارلمان انتخاب یا معرفی شده و در برابر آن پاسخگو است.
نظام ریاستی: رئیس دولت (رئیس‌جمهور) با رأی مستقیم مردم انتخاب شده و مستقل از پارلمان عمل می‌کند.
نظام‌های ترکیبی:
سایر نظام‌ها:
یادداشت: این نمودار نظام‌های حکومتی قانونی را نمایش می‌دهد، نه درجه دموکراسی در عملِ آنها را.
نظام ریاستی یک نظام حکومتی است که نتیجهٔ تفکیک کامل قواست. در رژیم‌های ریاستی قوه مجریه در استقلال از پارلمان (قوه مقننه) فعالیت می‌کند. در این سیستم رئیس‌جمهور که ریاست قوه مجریه و ریاست کشور را بر عهده دارد برای مدت معینی با رأی مردم انتخاب می‌شود.
انتخاب رئیس‌جمهور با رأی مردم به او اعتبار فوق‌العاده و قدرت قابل توجهی می‌بخشد و آزادی عمل و اختیار بیشتر او در انتخاب وزیران و همکاران و سیاست‌های کشور را موجب می‌شود. برخلاف نظام‌های پارلمانی که رئیس کشور (پادشاه یا رئیس‌جمهور) نقش مهمی را برعهده ندارد و قدرت اصلی در دست نخست‌وزیر و هیئت دولت منتخب پارلمان است.[۱]
از آن‌جا که تعیین وزیران در این نظام برعهده رئیس کشور است و پارلمان در آن دخالتی ندارد، وزیران در برابر پارلمان مسئولیت سیاسی ندارند و نمایندگان نمی‌توانند آنها را استیضاح کرده یا با رأی عدم اعتماد برکنار کنند. در مقابل رئیس‌جمهور نیز حق پیشنهاد لایحه را ندارد.[۲]
در نظام ریاستی حاکمیت ملی در دو نوبت تجلی پیدا می‌کند و کارگزاران دو قوه (مجریه و مقننه) در یک سطح از اعتبار و پشتوانه سیاسی و آرای عمومی قرار می‌گیرند.[۳]
ایالات متحده آمریکا اولین کشور جهان است که این نظام سیاسی را اجرایی کرده است و اولین جمهوری ریاستی جهان است.
- فهرست کشورهای دارای نظام حکومتی ریاست با ریاست جمهوری
افغانستان
آنگولا
آرژانتین
بنین
بولیوی
برزیل
بوروندی
شیلی
کلمبیا
کومور
کاستاریکا
قبرس
جمهوری دومینیکن
اکوادور
السالوادور
گامبیا
غنا
گواتمالا
هندوراس
اندونزی
ایران[۵]
کنیا
لیبریا
مالاوی
مالدیو
مکزیک
نیکاراگوئه
نیجریه
پالائو
پاناما
پاراگوئه
فیلیپین
سیشل
سیرالئون
سومالیلند
سودان جنوبی
ترکیه (پس از انتخابات سراسری ترکیه (۲۰۱۸))
ترکمنستان
ایالات متحده آمریکا
اروگوئه
ونزوئلا
زامبیا
زیمبابوه
سیستم‌های ریاستی همراه با یک نخست‌وزیر
[ویرایش]
منابع
[ویرایش]- ↑ غمامی، محمدمهدی (پائیز ۸۶)، «تفکیک قوا؛ مفهوم و شیوه‌های اجرایی»، گواه، ش. شماره ۱۰، ص. صفحه ۱۰۲ تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ «نادیده گرفتن وظایف مجلس». امروز.نت. دریافت‌شده در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۸۸.[پیوند مرده]
- ↑ قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل، حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، تهران: دانشگاه، ص. صفحهٔ ۱۹۱
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Presidential_system
- ↑ Iran combines the forms of a presidential republic, with a president elected by universal suffrage, and a theocracy, with a Supreme Leader who is ultimately responsible for state policy, chosen by the elected Assembly of Experts. Candidates for both the Assembly of Experts and the presidency are vetted by the appointed Guardian Council.
- ↑ "Nazarbaev Signs Kazakh Constitutional Amendments Into Law". Radio Free Europe/Radio Liberty. 10 March 2017. Retrieved 10 March 2017. For more information: please see Abdurasulov, Abdujalil (6 March 2017). "Kazakhstan constitution: Will changes bring democracy?". BBC News. Retrieved 7 March 2017.
پیوند به بیرون
[ویرایش]- The Great Debate: Parliament versus Congress بایگانی‌شده در ۹ سپتامبر ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
- Castagnola, Andrea/Pérez-Liñán, Aníbal: Presidential Control of High Courts in Latin America: A Long-term View (1904-2006), in: Journal of Politics in Latin America, Hamburg 2009.