ولایات ثلاث - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

ولایات ثلاث یکی از ولایت‌های ایران در بخشی از دوره قاجار بوده ‌است. این ولایت در غرب ایران و جنوب استان همدان فعلی قرار داشته و شامل سه شهر ملایر، نهاوند و تویسرکان بوده است. حدود این ولایت منطبق با منطقه جنوب کوهستان الوند در استان همدان کنونی است که سه شهرستان ملایر، نهاوند و تویسرکان را شامل می‌شود.مردم ولایت ثلاث لرهای ثلاثی بوده که هم اکنون نیز در این مناطق زندگی میکنند مردم این منطقه را ایل ها و طوایف قوم لر تشکیل میدهند ، در کتاب زبده التواریخ اثر حافظ ابرو نگارش ۷۷۰ هجری قمری ، این مناطق را جز سرزمین لرکوچک ذکر کرده است.^[۱] در تاریخ کردستان اثر شیخ مردوخ کردستانی از این منطقه به عنوان یکی از ولایت های بزرگ لرستان ذکر شده است.^[۲] در سفرنامه هوگوگروته از ناون ، توی سرکان و ملایر به عنوان شهر های لرهای فیلی ذکر شده است.^[۳] سیف الدوله قاجار در سفرنامه خود به ولایت ثلاث ذکر می‌کند که مردم نهاوند ، ملایر و تویسرکان از ایل ها و طوایف لر می‌باشند.^[۴][۵] امروزه نهاوند به همراه ملایر و تویسرکان یکی از سه شهرستان لرنشین استان همدان محسوب می‌شود، اکثریت ساکنین این شهرستان ها لر یا لرتبار می‌باشند.^[۶][۷]که به گویش لری ثلاثی سخن می‌گویند.^[۸][۹]در وبگاه رسمی استان همدان و استانداری استان همدان ، مردم این شهرستان ها از قوم لر می باشند که به زبان لری سخن می‌گویند.^{[۱۰][۱۱][۱۱]} دانشنامهایرانیکا نیز مینویسد مردم نهاوند ، ملایر ، تویسرکان لرهایی هستند که لری شمالی را به عنوان زبان مادری سخن می گویند^[۱۲]که اکثر مردم این ولایت لر بوده اند.^[۱۳][۱۴]

اصطلاح ولایت ثلاث در تقسیم‌بندی‌های کشوری دوره ناصرالدین‌شاه قاجار ایجاد شد و شامل دولت‌آباد (شهر ملایر)، نهاوند و تویسرکان می‌شد. ملایر شهری حاکم‌نشین بود و کلیه دفاتر دولتی و اداری در آنجا متمرکز بودند این ولایت در زمان اتابکان لر بخشی از سرزمین لر کوچک بود که پس از فروپاشی آن خود ولایتی شد و در زمان پهلوی به استان پنجم افزوده شد.^[۱۳]

• استان همدان
• استان پنجم

این یک مقالهٔ خرد مرتبط با جغرافیای ایران است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.