چشم‌پزشکی - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

چشم‌پزشکی یا افتالمولوژی (به انگلیسی: Ophthalmology) شاخه‌ای از پزشکی است که با آناتومی، فیزیولوژی و بیماریهای چشم، پلک و مجرای اشکی سر و کار دارد. یک متخصص چشم در تشخیص و درمان بیماریهای طبی و جراحی چشم انسان مهارت دارد. چشم انسان می‌تواند دچار حوادث و بیماریهای مختلف گردد مانند عفونت میکروبی چشم، آب سیاه، آب مروارید، گل مژه، دکولمان شبکیه و … از آنجا که چشم‌پزشکان بر روی چشم جراحی هم انجام می‌دهند این تخصص تخصصی جراحی و طبی است.[۱] در دانشگاه‌های تهران بهشتی ایران بقیه اله تبریز رشت مشهد زاهدان یزد اصفهان شیراز اهواز کرمانشاه کرمان پذیرش دارد.

بیماری‌های چشم

[ویرایش]

آب مروارید

[ویرایش]

مشخصه آن لنز سفید ابری و شیری در چشم است، بیشتر آب مروارید مربوط به سن است و اکثراً در افراد بالای ۵۰ سال دیده می‌شود (اما در هر سنی ممکن است ایجاد شود). آب مروارید می‌تواند نتیجه آسیب، قرار گرفتن در معرض اشعه ماورا بنفش یا دلایل دیگر باشد. این همان چیزی است که باعث کدر شدن لنز چشم می‌شود. در صورت عدم درمان، آب مروارید در نهایت می‌تواند باعث کاهش شدید بینایی شود.

درمان: خوشبختانه آب مروارید یک مشکل شایع چشم است که با جراحی قابل درمان است. اینکه آیا عمل جراحی مورد نیاز است به درجه کاهش بینایی بستگی دارد؛ بنابراین برای درمان باید نزد یک متخصص بینایی سنجی مراجعه کنید تا شرایط بینایی شما در نظر بگیرد.

قوز قرنیه

[ویرایش]

به‌طور معمول، قرنیه (لنز خارجی واضح چشم) به شکل یک گنبد، مانند یک توپ است. با این حال، گاهی اوقات، قسمتی که قرنیه را در جای خود نگه می‌دارد ضعیف می‌شود و باعث می‌شود قرنیه به شکل مخروط درآید. به این وضعیت قوز قرنیه گفته می‌شود. اگر به موقع و سریع درمان نشود، این مورد می‌تواند باعث کاهش جدی بینایی شود. بدون درمان، بسیاری از افراد به پیوند قرنیه احتیاج دارند.

درمان: درمان معمولاً با عینک شروع می‌شود. علاوه بر این روش، درمان‌های دیگری وجود دارد که در صورت عدم پاسخ مناسب ممکن است از روش پیوند قرنیه استفاده شود.

رتینوپاتی دیابتی

[ویرایش]

رتینوپاتی دیابتی در نتیجه قند خون بالا برای مدت طولانی همراه با دیابت نوع ۱ و ۲ رخ می‌دهد و در صورت عدم درمان می‌تواند باعث کوری شود. قند خون بیش از حد می‌تواند رگ‌های خونی پشت چشم را تغییر دهد و از دریافت مواد مغذی مورد نیاز شبکیه برای حفظ بینایی جلوگیری کند. هر کس مبتلا به دیابت نوع ۱ یا نوع ۲ در معرض خطر رتینوپاتی دیابتی است. با این حال، نوع دیابت در هر فرد، چگونگی نوسان قند خون ، کنترل قندهای شان و مدت طولانی ابتلا به دیابت، همه در خطر او تأثیر دارد.

درمان: در بیشتر موارد، جراحی با لیزر می‌تواند از افت چشم گیر مرتبط با رتینوپاتی دیابتی جلوگیری کند. روشی به نام فتو انعقاد لیزری می‌تواند رگهای خونی در حال رشد را از بین ببرد.

خطاهای انکساری

[ویرایش]

عیوب انکساری شایع‌ترین علت بروز مشکلات بینایی است. انکسار در چشم هنگام عبور نور از قرنیه و عدسی رخ می‌دهد. خطاها می‌توانند در نتیجه طول کره چشم، تغییر در شکل قرنیه یا پیری طبیعی لنز رخ دهند. نزدیک بینی، دور بینی و آستیگماتیسم بر اساس عیب انکساری دسته‌بندی می‌شوند.

درمان: رایج‌ترین روش‌های درمان عینک، لنزهای تماسی و جراحی است.

فلوشیپ

[ویرایش]

در ایران این رشته دارای چندین فلوشیپ است. شامل: فلوشیپ چشم پزشکی کودکان و انحراف چشم (استرابیسم)، فلوشیپ قرنیه و بیماریهای خارج چشمی (سگمان قدامی)، فلوشیپ آب سیاه (گلوکوم)، فلوشیپ شبکیه (ویتره و رتین یا سگمان خلفی)، فلوشیپ پاتولوژی چشم (مشترک با متخصصین پاتولوژی)، فلوشیپ جراحی پلاستیک و ترمیمی چشم (اربیت و اکولوپلاستیک) است. در خارج از ایران دو رشته فلوشیپ ترومای چشم و فلوشیپ بیماریهای سطح چشم نیز وجود دارد.[۲][۳]

منابع

[ویرایش]
  1. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Ophthalmology». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۶ آوریل ۲۰۱۳.
  2. «راهنمای تخصص‌ها فلوشیپ‌ها و فوق تخصص‌های رشته پزشکی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژوئن ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۶ آوریل ۲۰۱۳.
  3. «نسخه آرشیو شده» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۹ اوت ۲۰۱۶.

جستارهای وابسته

[ویرایش]