ویکی‌پدیا:ایجاد پیوند پایدار برای منابع برخط - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

اگر یک صفحهٔ اینترنتی معیارهای لازم را داشته باشد، می‌تواند به عنوان یک منبع برخط در مقالات ویکی‌پدیا استفاده شود. اما صفحات وب ممکن است با گذر زمان، موقتاً یا دائماً از دسترس خارج شوند یا به هر دلیلی حذف یا دستخوش تغییر شوند، به همین علت ممکن است منبع برخط ارجاع‌داده‌شده در مقالات در آینده اثبات‌پذیر نباشند. یکی از راه‌های رفع این مشکل این است که پیش از آنکه منبع برخط ما از دسترس خارج شود، برایش پیوند پایدار ایجاد کنیم و در مقاله به پیوند پایداری که ایجاد کردیم ارجاع دهیم.

برای ویکی‌هایی که از نرم‌افزار مدیاویکی استفاده می‌کنند مانند ویکی‌پدیا (به همهٔ زبان‌ها) برروی دکمهٔ پیوند پایدار در نوار سمت راست برای زبان‌های راست به چپ و نوار سمت چپ برای زبان‌های چپ به راست کلیک کنید.

ساخت پیوند پایدار و قراردادن آن در مقاله (در الگوهای یادکرد) با ربات به‌طور تمام‌خودکار قابل انجام است. برای اینکار یادکرد منابع باید با الگوهای یادکرد انجام شده باشند. ربات همهٔ الگوهای یادکرد فارسی و انگلیسی را تشخیص می‌دهد اما به کار بردن الگوهای یادکرد فارسی بهتر است. سپس در وپ:ربب برای رسیدگی سریع‌تر ربات‌ها درخواست دهید. پس از آن نیاز نیست کار دیگری انجام دهید و ربات یادکردهای مقاله را اصلاح خواهد کرد. کد ربات نیز تحت مجوز GNU GPL منتشر شده و در دسترس است.

1. به toollabs:iabot بروید و تنظیمات اولیه را با انتخاب گزینه‌های پیش‌فرض طی کنید.
2. از زبانهٔ راندن ربات گزینهٔ تصحیح یک صفحهٔ خاص را انتخاب کنید.
3. نام مقاله را وارد کنید و تیک گزینهٔ اضافه کردن آرشیو به همه منابع غیر مرده (اختیاری) را فعال کنید، سپس دکمهٔ بازبینی را بفشارید. اگر تیک را فعال نکنید، صرفاً منابع بررسی می‌شوند بدون آنکه تغییرات در مقاله ذخیره شوند.

نکته: این ابزار فقط وبگاه‌هایی را بایگانی می‌کند که بین برچسب ref قرار گرفته باشند. اگر چنین نیست، موقتاً الگوهای یادکرد وب را درون برچسب ref قرار دهید و پس از بایگانی، برچسب‌های ref را حذف کنید.

وبگاه‌های بسیاری در اینترنت وجود دارد که امکانات متنوعی را برای بایگانی کردن و ایجاد یک پیوند پایدار از صفحات اینترنتی در اختیار کاربران می‌گذارند، مثلاً WebCite یا archive.is یا Wayback Machine.

نحوهٔ ایجاد پیوند پایدار در وبگاه WebCite از یک صفحهٔ وب:

1. به نشانی http://www.webcitation.org/archive بروید؛
2. در قسمت URL to Archive آدرس صفحهٔ وبی را که قصد بایگانی کردن آن را دارید، بنویسید، برای مثال: http://media.guardian.co.uk/site/story/0,14173,1601858,00.html
3. سپس در قسمت Your (citing author) E-mail Address یک آدرس رایانامه بنویسید. به گفتهٔ وبگاه از این آدرس فقط برای فرستادن تأئیدیه به کابر استفاده می‌شود و نه هیچ مورد دیگری؛
4. برای بایگانی کردن یک صفحهٔ وب، پر کردن همین دو قسمت کافی (و اجباری) است. پر کردن سایر قسمت‌ها اختیاری است. دکمهٔ Submit را فشار دهید؛
5. پس از چنذ لحظه صفحهٔ جدیدی باز می‌شود که حاوی سه پیوند به صورت زیر است:

• پیوند اول همان آدرس اصلی صفحه است که به کار ما نمی‌آید.
• پیوند دوم آدرس کوتاهی از صفحهٔ پایدار را نشان می‌دهد مثلاً http://www.webcitation.org/61Bdo41sR
• آخرین پیوند آدرس بلندی از صفحهٔ پایدار را نشان می‌دهد. این آدرس حاوی آدرس صفحهٔ اصلی و تاریخ بایگانی آن است. همانند:

http://www.webcitation.org/query?url=http%3A%2F%2Fmedia.guardian.co.uk%2Fsite%2Fstory%2F0%2C14173%2C1601858%2C00.html&date=2011-08-24

برای یادکرد منابع از الگوهای یادکرد استفاده کنید. در این الگوها برای نشانی بایگانی و تاریخ بایگانی پارامتری در نظر گرفته شده‌است. به مثال زیر توجه کنید:

* {{یادکرد وب | نشانی = http://media.guardian.co.uk/site/story/0,14173,1601858,00.html | عنوان = Sorrell accuses Murdoch of panic buying | تاریخ بازدید = ۲۴ اوت ۲۰۱۱ | نویسنده = جان پلانکت | تاریخ = ۲۷ اکتبر ۲۰۰۵ | ناشر = The Guardian | زبان = انگلیسی | نشانی بایگانی = http://www.webcitation.org/5Kt3PxfFl | تاریخ بایگانی = ۴ دسامبر ۲۰۰۵}}

چنین نمایش می‌یابد:

• جان پلانکت (۲۷ اکتبر ۲۰۰۵). "Sorrell accuses Murdoch of panic buying" (به انگلیسی). The Guardian. Archived from the original on 4 December 2005. Retrieved 24 August 2011.

برای ایجاد پیوند پایدار از یک صفحهٔ وب در وبگاه Wayback Machine

1. به نشانی https://archive.org/web/ بروید؛
2. نشانی وبگاهی را که می‌خواهید بایگانی کنید در پایین صفحه سمت راست در قسمت Save Page Now وارد کنید و بر دکمهٔ SAVE PAGE کلیک کنید؛
3. پس از چند لحظه نشانی بایگانی‌شده در قسمت Page saved as ظاهر می‌شود. آن را کپی کنید و در مکان مورد نظر استفاده کنید. تمام.

همچنین با استفاده از این وبگاه شاید بتوان تاریخچهٔ یک وبگاه را هم بررسی کرد. اگر پیوند مرده‌ای در ویکی‌پدیا یافتید شاید بتوانید آن پیوند را به روش زیر احیا کنید.

1. به نشانی https://archive.org/web/ بروید؛
2. پیوند مرده را در فیلد بزرگ بالای صفحه وارد کنید و دکمهٔ BROWSE HISTORY را فشار دهید. پس از چند لحظه به صفحه‌ای دیگر هدایت می‌شوید. اگر خود Wayback Machine آن پیوند مرده را قبلاً ذخیره کرده باشد تمام بایگانی‌های موجود به نمایش در خواهند آمد؛ ولی اگر نکرده باشد امکان بایگانی برای شما در همان لحظه فراهم می‌شود.

برای ایجاد پیوند پایدار از یک صفحهٔ وب در وبگاه archive.is،

1. به وبگاه http://archive.is بروید.
2. آدرس url صفحهٔ وبی که می‌خواهید بایگانی کنید را در مستطیل جلوی My url is alive and I want to archive its content وارد کنید و بر دکمهٔ submit url کلیک کنید.
3. پس از چند لحظه صفحه به‌طور خودکار به آدرس جدیدی هدایت می‌شود که همان پیوند بایگانی شده‌است. می‌توانید url جدید را از نوار آدرس‌بار کپی کنید و برای خود ذخیره کنید یا از آن در الگوی الگو:یادکرد وب استفاده کنید. برای این کار، آدرس url جدید را جلوی | پیوند بایگانی = بنویسید.
4. | تاریخ بایگانی = را نیز مشخص نمایید تا با خطای الگو:یادکرد وب مواجه نشوید.

برای بایگانی ویدئوهای یوتیوب و سایر صفحات تعاملی از وبگاه https://conifer.rhizome.org استفاده کنید. توجه کنید که باید حساب کاربری بسازید و ذخیره‌ها را به صورت عمومی در بیاورید. این وب‌سایت قبلا با نام و آدرس webrecorder.io فعالیت می‌کرد که در تاریخ ۱۱ ژوئن ۲۰۲۰ تغییر نام داد.^[۱]

• ویکی‌پدیا:چگونه از مطالب اینترنتی به عنوان منبع استفاده کنیم
• ویکی‌پدیا:منابع معتبر
• ویکی‌پدیا:اثبات‌پذیری
• کد ربات اتوماتیک
• ویکی‌پدیا:درخواست‌های ربات/بایگانی‌کنندهٔ منابع برخط
• ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده

• وبگاه archive.org (همان Wayback Machine)
• وبگاه archive.is

1. ↑ https://blog.conifer.rhizome.org/2020/06/11/webrecorder-conifer.html