کردستان سرخ - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

کردستان سرخ Курдистанский уезд Kôrdistana Sor Kurdistan Uyezd
۱۹۲۳–۱۹۲۹
پرچم
شعار: Пролетарии всех стран, соединяйтесь! (تلفظ: Proletarii vsekh stran, soyedinyaytes!) ترجمه: کارگران جهان متحد شوید!
سرود: انترناسیونال
پایتخت	لاچین
زبان(های) رایج	زبان کردی[۱]
دین(ها)	بی‌خدایی دولتی
حکومت	واحد اداری شوروی
دوره تاریخی	دورهٔ جنگ داخلی
• بنیان‌گذاری	۱۹۲۳
• فروپاشی	۱۹۲۹
واحد پول	روبل شوروی (руб) (SUR)

آویزد کردستان سرخ آویزد کردها در شوروی در منطقهٔ خودمختار کردنشین در بخش‌های جنوبی قفقاز در سالهای ۱۹۲۳–۱۹۲۹ بود. در سال ۱۹۲۳ در شهرستان‌های کلبجر، لاچین، زنگلان و جبرئیل، آویزد کردستان سرخ تأسیس شد. مرکز آویزد کردستان سرخ در لاچین (بین قراباغ و ارمنستان) قرار داشت.

در پی رفع اختلاف‌های سیاسی ترکیه و بریتانیا، به ویژه مسئله موصل که با ادغام نهایی آن در قلمرو عراق، به نفع بریتانیا حل و فصل شد (۱۹۲۶)، دولت بریتانیا که برای زمانی کوتاه نقش مهمی در تشجیع کردها ایفا کرده بود، دست از این رویه شست. در این میان شوروی نیز در پی چند سال وقفه حاصل از انقلاب اکتبر و جنگ‌های داخلی، از نو موقعیت منطقه‌ای سابق و ارتباطات سنتی خود را احیا کردند.

ایجاد یک منطقه خودمختار کردنشین در بخش‌های جنوبی قفقاز در سال ۱۹۲۳ را می‌توان به عنوان سرآغاز خط و مشی مشخص شوروی در این زمینه تعبیر کرد. کردستان سرخ با نارضایتی باقروف به تدریج اهمیتش را از دست داده و در سالهای آخر دهه ۱۹۲۰ منحل شد.

در سال ۱۹۹۲، پس از تصرف لاچین توسط نیروهای ارمنی در جریان جنگ اول قره‌باغ، جمهوری کردی لاچین توسط گروهی از کردها به رهبری وکیل مصطفی‌اف در محدودهٔ کردستان سرخ سابق اعلام شد. اما این تلاش به دلیل تغییر زبان اکثریت کردهای منطقه با شکست مواجه شد و این جمهوری منحل گردید. مصطفی‌اف بعدها به ایتالیا پناهنده شد.^[۲]

• جمهوری مغان
• ایزدیان در ارمنستان
• کردهای جمهوری آذربایجان
• کردهای ارمنستان
• کردهای روسیه

• «قفقاز در کشاکش جنگ و انقلاب».

• اردشیر پشنگ. «کُردها در قفقاز؛ از کردستان سرخ تا بحران قره‌باغ». خبرآنلاین.
• علی اصغر فریدی. «کردستان سرخ در میان کشمکش‌های آذربایجان و ارمنستان». رادیوزمانه.
• «همایش تاریخ معاصر آذربایجان». تاریخ شفاهی ایران.
• «ترکیه و جایگزین کردن یک ملت با ملت دیگر در قره‌باغ». تارنگاشت عدالت.^{[پیوند مرده]}
• سیروان خسروزاده. «کردستان سرخ در قفقاز». عصراسلام.
• «ارمنستان پناهندگان کُرد را در «کردستان سرخ» اسکان می‌دهد». ANF News.
• «کردستان سرخ». جام جم آنلاین.
• Meho، Lokman I. (۱۹۹۷). The Kurds and Kurdistan. Greenwood Press. شابک ۹۷۸۰۳۱۳۳۰۳۹۷۵.
• Meho، Lokman I.؛ Maglaughlin، Kelly L. (۲۰۰۱). Kurdish Culture and Society. Greenwood Press.
• Gunter، Michael M. (۲۰۰۹). The A to Z of the Kurds.
• Leonard، Thomas M. (۲۰۰۶). Encyclopedia of the Developing World. ج. ۲.
• de Waal، Thomas (۲۰۰۳). Black Garden: Armenia and Azerbaijan through Peace and War.
• Mkrtchʻyan، Shahen (۱۹۹۹). Shushi: The City of Tragic Fate.