French
Deutschکوئیر - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
| بخشی از موضوعات مربوط به |
| ال‌جی‌بی‌تی |
|---|
 درگاه:ال‌جی‌بی‌تی |
کوئیِر[۱] (به انگلیسی: Queer) یک اصطلاح چتری برای اقلیت‌های جنسی و جنسیتی است که غیر دگرجنسگرا یا غیر همسوجنسی هستند. کوئیر در اصل به معنی «عجیب و غریب» است و در گذشته علیه کسانی که تمایلات یا روابط همجنسگرایانه داشتند، استفاده می‌شد. از اواخر دهه ۱۹۸۰، فعالانی که خود را کوئیر نامیدند دست به بازپس‌گیری این واژه به عنوان یک جایگزین برای افراد ال‌جی‌بی‌تی زدند.[۲]
در دید وسیع‌تر کوئیر دربرگیرندهٔ طیف وسیعی از مظاهر هویت انسانی است که در واکنش و پاسخ به تمامی تعاریف مبتنی بر عرف ایستا و جزم‌اندیشی از «هویت» شکل گرفته‌اند. پژوهشگران و فعالان کوئیر در دهه‌های اخیر، دست به بازتعریف این واژه برای ابراز هویت جنسیتی، سیاسی و اجتماعی متفاوت با هویت «رایج» زده‌اند. امروزه رشته‌های دانشگاهی مانند نظریه کوئیر و مطالعات کوییر در تقابل با هنجارسازی، دودویی‌انگاری جنسیت و عدم درک اینترسکشنالیتی شکل گرفته‌اند.
منشأها و استفاده اولیه
[ویرایش]کوئیر که در قرن شانزدهم وارد زبان انگلیسی شد، ابتدائاً به معنای «عجیب»، «خاص» یا «غیرعادی» بود. ممکن است به یک چیز شک برانگیز یا «نه کاملاً درست»، یا به شخصی با پریشانی ملایم یا کسی که رفتار از لحاظ اجتماعی نامناسب از خود بروز می‌دهد اشاره کند.[۳][۴]
در طول زمان، کوئیر تعدادی معانی مرتبط با سکسوالیته و جنسیت گرفت؛ از معنای محدود «همجنسگرای مرد یا زن»[۵] تا اشاره به کسانی که «دگرجنسگرا نیستند» یا اشاره به کسانی که یا دگرجنسگرا نیستند یا همسوجنسی نیستند (آنهایی که ال‌جی‌بی‌تی هستند).[۵][۶]
این لفظ همچنان با معنای اولیه خود و نیز برای تأکید قیدی (بسیار، خیلی) در انگلیسی ایرلندی استفاده می‌شود.[۷]
بازپس‌گیری
[ویرایش]عمومی
[ویرایش]
از دهه ۱۹۸۰، برچسب کوئیر از استفاده تحقیرآمیز خود بازپس‌گیری شد و به عنوان خودشناساگری خنثی یا مثبت از سوی افراد ال جی بی تی مورد استفاده قرار گرفت.[۳] از نمونه‌های اولیه این کاربرد از سوی جماعت ال جی بی تی از سوی سازمانی به نام کوئیر نیشن بود، که در مارس ۱۹۹۰ تشکیل شد و پوستر گمنامی در رژه پراید گی نیویورک در ژوئن ۱۹۹۰ با عنوان «کوئیرها این را بخوانید» را توزیع کرد.[۸]
انتقادات
[ویرایش]احیا و استفاده از لفظ کوئیر مناقشه برانگیز است؛ افراد و سازمان‌های متعددی، چه ال جی بی تی و غیر ال جی بی تی، با بعضی یا همه استفاده‌ها از این واژه به دلایل گوناگون مخالفت می‌کنند.[۹] برخی افراد ال جی بی تی استفاده از کوئیر به عنوان یک لفظ پوششی را دوست ندارند چرا که آن را با رادیکالیسم سیاسی و اجتماعی مرتبط می‌دانند؛ آنها می‌گویند استفاده تعمدی از لقب کوئیر از سوی رادیکال‌های سیاسی، از نظر آنان، در چند دسته کردن جماعت ال جی بی تی بر حسب عقیده سیاسی، طبقه، جنسیت، سن و دیگر عوامل نقش داشته است. جاشوآ گمسن استدلال می‌کند که جدل بر سر این واژه همچنین نشانگر یک شکاف اجتماعی و سیاسی در جماعت ال جی بی تی بین آنهایی (از جمله کنشگران حقوق مدنی) است که خود را «طبیعی» می‌دانند و دوست دارند به عنوان اعضای عادی جامعه دیده شوند و آنهایی که خود را جدا، مقابله گر و/یا نه بخشی از نظم اجتماعی عادی می‌دانند.[۱۰] دیگر افراد ال جی بی تی از آنجا از بازپس‌گیری یا استفاده از کوئیر ناراضی اند که آن را زننده می‌دانند، تا حدی به این خاطر که همچنان به عنوان لفظی تحقیرآمیز مورد استفاده است.[۱۱] برخی افراد ال جی بی تی از آنجا که آن را یک مد کوچه بازاری، یا متعلق به ادبیات آکادمیک می‌دانند از استفاده از کوئیر خودداری می‌کنند.[۱۲]
در زبان فارسی
[ویرایش]در میان فعالان و متخصصان حوزهٔ کوئیر هنوز توافقی برای معادل فارسی اصطلاح کوئیر وجود ندارد. عده‌ای همین اصطلاح را برگزیده‌اند، بعضی از اصطلاح دگرباشی جنسی استفاده می‌کنند، و گروهی اصطلاح فرانرمگرایی را برای معادل برگزیده‌اند. البته بعضی کنشگران حوزه ال جی بی تی با عبارت دگرباشی جنسی انزوا دارند.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ مانی پارسا (۲۲ مهر ۱۳۹۸). «گرایش‌های جنسی کدام‌اند؟ هویت‌ها چطور؟». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۱۵ آوریل ۲۰۲۲.
- ↑ سهراب فرنام (۱۳۹۶-۰۷-۲۸). «کوییر چیست؟». رادیو زمانه.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ "queer". Oxford English Dictionary. Oxford University Press. 2014.
- ↑ "queer". Merriam-Webster. Encyclopædia Britannica. 2014.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ "queer". The American Heritage Dictionary of the English Language (5th ed.). Boston: هاوتن مفلین هارکورت. 2014.
- ↑ Jodi O'Brien, Encyclopedia of Gender and Society (2009), volume 1.
- ↑ Dolan, Terence Patrick (2006). "Q". A Dictionary of Hiberno English: The Irish Use of English (به انگلیسی) (2nd ed.). دوبلین: Gill Books. p. 187. ISBN 978-0-7171-9020-1. Retrieved 6 June 2023.
- ↑ Queer Nation (June 1990). "Queers Read This".
- ↑ For example, see Drew Cordes "New Yorker magazine refuses to use the word queer" بایگانی‌شده در ۲۰۱۴-۰۲-۲۰ توسط Wayback Machine. Retrieved 29 January 2014.
- ↑ Gamson, Joshua (August 1995). "Must Identity Movements Self-Destruct? A Queer Dilemma". Social Problems. 42 (3): 390–407. doi:10.1525/sp.1995.42.3.03x0104z.
- ↑ Wisegeek, "Is Queer a Derogatory Word?" Retrieved 2 October 2023.
- ↑ Phillip Ayoub; David Paternotte (28 October 2014). LGBT Activism and the Making of Europe: A Rainbow Europe?. Palgrave Macmillan. pp. 137–138. ISBN 978-1-137-39177-3.
 | این یک مقالهٔ خرد همجنسگرایی زنانه، همجنسگرایی مردانه، دوجنسگرایی یا تراجنسیتی است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |