Aleksandr Sjvartsman

Aleksandr Michailovitsj Sjvartsman^[a] (Russisch: Александр Михайлович Шварцман) (Moskou, 18 september 1967) is een internationaal grootmeester dammen met de Israëlische nationaliteit (tot 2023 de Russische nationaliteit). Hij is vijfvoudig wereldkampioen.

Sjvartsman speelde in 1988 zijn eerste grote toernooi, het kampioenschap van de Sovjet-Unie. Hij werd gedeeld zesde, in een sterk deelnemersveld met wereldtoppers als Aleksej Tsjizjov, Vadim Virny, Anatoli Gantvarg en Guntis Valneris. Nadat hij in 1991 de laatste kampioen van de Sovjet-Unie werd, won hij twee maal het Russisch kampioenschap. Na het winnen van het WK-kandidatentoernooi van 1997 mocht hij achtvoudig wereldkampioen Aleksej Tsjizjov uitdagen voor een een match om de wereldtitel. Sjvartsman won deze match in drie sets. De eerste set werd door Tsjizjov gewonnen, de volgende 2 sets door Sjvartsman. Hiermee behaalde hij zijn eerste wereldtitel. In 2002 won hij het Europees kampioenschap, in een uniek knock-outsysteem. Hij versloeg in de finale Aleksandr Georgiejev.

In 2007 won Sjvartsman zijn eerste toernooi om de wereldtitel met zeven winstpartijen, elf remise en één verliespartij. Hij verdedigde met succes zijn titel in de tweekamp tegen uitdager Georgiejev. In 2013 speelde Sjvartsman als onttroond wereldkampioen opnieuw een tweekamp tegen Georgiejev. Sjvartsman won een reguliere partij op dag 3, maar verloor een reguliere partij op dag 4. De rapidpartij op dag 6 bracht Georgiejev de titel.

Op het WK van 2015 kwam hij niet in actie. Vanuit het EK van 2014 had hij zich niet geplaatst, omdat er met Tsjizjov en Ajnoer Sjajbakov twee Russen hoger eindigden. Bij zijn terugkeer op het hoogste niveau in 2017 werd hij voor de vierde keer wereldkampioen. In 2019 werd hij in een tweekamp door uitdager Roel Boomstra onttroond als wereldkampioen. Het toernooi van 2021 bracht Sjvartsman opnieuw de wereldtitel, om deze vervolgens in 2022 opnieuw af te staan aan Boomstra.

Sjvartsman staat bekend als zeer creatief speler, met name om zijn positionele offers en een grote hoeveelheid omsingelingspartijen.^[1]

Sjvartsman woonde tot 2022 met zijn vrouw en twee dochters in het zuiden van Oekraïne. Na de Russische invasie vluchtte hij met zijn gezin naar Nederland, waarna hij zich in Veenendaal vestigde.^[2] Hij speelt in de Nederlandse damcompetitie voor WSDV Wageningen. Tot zijn vlucht naar Nederland nam hij elke twee weken het vliegtuig om voor WSDV te spelen.^[3]

jaar	locatie	toernooitype (dln)	rang	AW	Pnt	W	R	V
1994	Den Haag	Halve competitie (20)	5	19	23	5	13	1
1996/97	Abidjan	Halve competitie (12)	3	11	14	4	6	1
2001	Moskou	Halve competitie (17)	5	16	19	4	11	1
2003	Zwartsluis	Halve competitie (20)	11	19	19	3	13	3
2005	Amsterdam	Halve competitie (12)	8	11	11	1	9	1
2007	Hardenberg	Halve competitie (20)	1	19	25	7	11	1
2011	Emmeloord Urk	Halve competitie (20)	4	19	22	4	14	1
2013	Oefa	Halve competitie (12)	7	11	11	1	9	1
2015	Emmen	Halve competitie (20)	niet geplaatst
2017	Tallinn	Halve competitie (12)	1	11	14	3	8	0
2019	Yamoussoukro	Halve competitie (20)	5	19	23	5	13	1
2021	Tallinn	Halve competitie (12)	1	11	14	3	8	0

jaar	locatie	geplaatst als	tegenstander	toernooitype (#)	rang	uitslag	opmerkingen
1998	Izjevsk	uitdager	Aleksej Tsjizjov	sets (3)	1	2-1
2009	Twente	wereldkampioen	Aleksandr Georgiejev	3 overwinningen[b]	1	3-1	0-0 in partijen met regulier tempo
2013	Tallinn	uitdager	Aleksandr Georgiejev	dagwinst	2	7-7 (6-4)
2018	Nederland	wereldkampioen	Roel Boomstra	3 overwinningen[b]	2	0-3	0-1 in partijen met regulier tempo
2022	Eindhoven	wereldkampioen	Roel Boomstra	3 overwinningen[b]	2	0-3	0-1 in partijen met regulier tempo

jaar	locatie	toernooitype (dln)	rang	AW	Pnt	W	R	V
1992	Parthenay	Halve competitie (20)	8	19	24	7	10	2
1995	Lubliniec	Halve competitie (20)	niet geplaatst
1999	Hoogezand	Halve competitie (16)
2002	Domburg	Knock-out (32)	1	n.v.t.
2006	Bovec	Zwitsers (94)	2	10	14	4	6	0
2008	Tallinn	Zwitsers (66)	6	9	11	2	7	0
2010	Murzasichle	Zwitsers (65)	20	9	10	2	6	1
2012	Emmen	Zwitsers (68)	niet deelgenomen
2014	Tallinn	Zwitsers (75)	7	9	12	3	6	0
2016	Izmir	Zwitsers (32)	niet deelgenomen
2018	Moskou	Zwitsers (56)
2020	Antalya	niet gespeeld i.v.m. coronapandemie
2022	Kortrijk	Zwitsers (46)	uitgesloten

jaar	locatie	toernooitype (dln)	rang	AW	Pnt	W	R	V
Kampioenschap van de Sovjet-Unie
1988	Jerevan	Halve competitie (18)	6	17	18	3	12	2
1989	Tasjkent	Halve competitie (17)	3	16	19	3	13	0
1990	Leningrad	Halve competitie (18)	7	17	18	2	14	1
1991	Orjol	Halve competitie (18)	1	17	23	6	11	0
Russisch kampioenschap
1993	Elektrostal	Halve competitie (9)	1	8	13
1994	Toela	Halve competitie (16)	niet deelgenomen
1995	Orsk	Halve competitie (14)
1996	Izjevsk	Halve competitie (13)	1	12	17	5	7	0
1997	Toela	Halve competitie (14)	niet deelgenomen
1998	Isjimbaj	Halve competitie (14)
1999	Isjimbaj	Halve competitie (14)
2000	Krasnokamsk	Halve competitie (14)
2002	Oefa	Halve competitie (14)	3	13	17	5	7	1
2003	Oefa	Halve competitie (14)	1	13	17	4	9	0
2004	Oefa	Halve competitie (14)	1	13	19	6	7	0
2005	Isjimbaj	Halve competitie (14)	3	13	18	5	8	0
2006	Oefa	Halve competitie (16)	6	15	18	3	12	0
2007	Kolontajevo	Halve competitie (14)	2	13	19	6	7	0
2008	Kolontajevo	Halve competitie (14)	1	13	20	7	6	0
2009	Stoepino	Halve competitie (14)	niet deelgenomen
2010	Kolontajevo	Halve competitie (14)	3	13	15	3	9	1
2011	Oefa	Halve competitie (14)	niet deelgenomen
2012	Isjimbaj	Halve competitie (13)
2013	Soezdal	Zwitsers (25)
2014	Toetajev	Zwitsers (27)	2	9	13	4	5	0
2015	Sotsji	Zwitsers (29)	2	9	13	4	5	0
2016	Sotsji	Zwitsers (40)	4	9	12	3	6	0
2017	Sotsji	Zwitsers (34)	4	9	12	3	6	0
2018	Goloebitskaja	Zwitsers (27)	4	8	10	2	6	0
2019	Pokrovskoje	Zwitsers (30)	5	9	11	2	7	0
2020	Pokrovskoje	Zwitsers (13)	niet deelgenomen
2021	Sotsji	Zwitsers (25)	4	9	12	3	6	0
2022	Pokrovskoje	Zwitsers (20)	niet deelgenomen

Zie de categorie Alexander Schwarzman van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

1. ↑ Dammer Alexander Schwarzman sprint naar eindzege in Hoogeveen. hoogeveenopen.nl. Geraadpleegd op 20 maart 2023.
2. ↑ Janssen, Anton, Damtopper Alexander Schwarzman vluchtte uit Oekraïne naar Veenendaal: ‘Het liefste zou ik hier blijven’. DPG Media (2 augustus 2022). Geraadpleegd op 20 maart 2023.
3. ↑ Topdammer Alexander Schwarzman uit Oekraïne tijdelijk in Veenendaal. www.derijnpost.nl. Geraadpleegd op 20 maart 2023.