Allatief

Naamvallen
Abessief
Ablatief (zesde naamval)
Absolute naamval
Absolutief
Accusatief (vierde naamval)
Adessief
Adverbialis
Algemene Latijnse vervoegingen en verbuigingen
Allatief
Apudessief
Associatief
Aversief
Benefactief
Causalis-finalis
Causatief
Comitatief
Datief (derde naamval)
Delatief
Dieptecasus
Distributief
Elatief
Ergatief
Essief
Exessief
Factitief
Genitief (tweede naamval)
Illatief
Inessief
Instructief
Instrumentalis (achtste naamval)
Intratief
Locatief (zevende naamval)
Multiplicatief
Nominatief (eerste naamval)
Objectief
Obliquus (Hindi)
Obliquus
Partitief
Pegatief
Pertingent
Prepositionalis
Prolatief
Sociatief
Sublatief
Superessief
Temporalis
Terminatief
Translatief
Vocatief (vijfde naamval)

De allatief - van het Latijnse allāt-, "naartoe brengen" - is een vooral in de Fins-Oegrische talen belangrijke naamval. Daarnaast komt deze naamval voor in een enkele kunsttaal zoals het Quenya.

De primaire betekenis van de allatief is "naar", "in de richting van". Deze betekenis komt grotendeels overeen met die van de locatief in bijvoorbeeld de Slavische talen en de accusatief in bijvoorbeeld het Oudgrieks, Latijn en Duits. In het Nederlands wordt de allatief gewoonlijk vertaald als een bijwoordelijke bepaling met een voorzetsel als op, tot, naar enz., of soms als een bijwoord.

In het Fins is de allatief de vijfde vorm van de locatief met de uitgang -lle, en als primaire betekenis "(tot) op". Deze betekenis valt gedeeltelijk samen met die van de adessief:

Fins Nederlands
pöytä tafel,
pöydälle de tafel op

Ook wordt er soms - net als bij de adessief - het aspect "rondom" mee uitgedrukt of een handeling:

Fins Nederlands
koulu school
koululle in de buurt van/rondom de school
kävely wandeling
mennä kävelylle een wandeling gaan maken

In het Litouws en Lets is de allatief ook een tijdlang in gebruik geweest. In het Litouws eindigde de allatief op -op, een verkorting van -opi. In het Lets was de uitgang -up. Overblijfselen van deze oude naamval zijn nog terug te vinden in enkele vaste uitdrukkingen:

Litouws Nederlands
išėjo Dievop naar God gegaan
velniop! naar de hel!
nuteisti myriop ter dood veroordeeld
Lets Nederlands
maj / majup huis / naar huis
kaln / kalnup heuvel /de heuvel op

Verwante begrippen

[bewerken | brontekst bewerken]

De ablatief, adessief, elatief, illatief en inessief zijn andere vormen van de Fins-Oegrische locatief. De adessief staat qua betekenis in tegenstelling tot de inessief.