Antizionisme

Antizionisme is politiek verzet tegen het zionisme. Antizionisme kan zowel afkomstig zijn van politiek links als politiek rechts, vanuit religieuze of seculiere, joodse of niet-joodse overtuiging. Onder de antizionisten bevinden zich zowel veel Joden als niet-Joden.

Sommige mensen zien antizionisme als antisemitisme en in sommige landen wordt dan ook onder het mom van antisemitisme antizionisme gecensureerd en verboden. In Duitsland is er bijvoorbeeld op 12 november een resolutie aangenomen om antisemitisme harder aan te pakken maar is dit als dekmantel gebruikt om pro-palestijnse en antizionistische sentimenten te onderdrukken ook al glijdt Duitsland daarmee richting een pad dat het al eerder in de jaren dertig van de twintigste eeuw heeft bewandeld.

Het zionisme is een internationale politieke beweging die een exclusief Joods thuisland of Joodse staat voor het Joodse volk in Palestina voor ogen heeft. Zionisten zien dit gebied als het Bijbelse Heilige of Beloofde Land, in Judea en Koninkrijk Israel dat zij Eretz Israël noemen. Ze schuwen daarbij geen geweld en hebben er geen probleem mee om regelmatig acties uit te voeren die het humanitair oorlogsrecht, basale mensenrechten en Vn-resoluties ver overschrijden. [1][2]De meeste antizionisten verzetten zich dan ook niet tegen joden of opzich het idee van een gemengde staat waar ook plaats is voor joden maar verzetten zich vooral tegen de uitvoering van die Joodse staat en het beleid van die Joodse staat.

Antizionisme versus antisemitisme

[bewerken | brontekst bewerken]

In een citaat uit een brief aan Simon Carmiggelt in 1972 schreef de schrijver Gerard Reve in zijn boek, "De Taal der Liefde". Het antisemitisme is weer erg in de mode dat heet nu heel zedig "anti-zionisme". Hiermee gaf Reve aan, dat het huidige antisemitisme in een verhullende vorm bezig was zich te openbaren. [3][4]

Evelien Gans, bijzonder hoogleraar hedendaags jodendom aan de Universiteit van Amsterdam, schreef in 2003 een opinieartikel voor het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (geplaatst in Vrij Nederland) met de titel 'De Joodse almacht. Hedendaags antisemitisme'. Volgens haar is het onjuist om antisemitisme (afkeer van en vooroordelen tegen joden als joden) en antizionisme (de ontkenning van de legitimiteit van het bestaan van Israël als joodse staat) op één hoop te gooien. Vervuiling ontstaat wanneer men er ook kritiek op Israël aan verbindt. Volgens Gans was vóór de Tweede Wereldoorlog een antizionistische stellingname ook onder Joden de gewoonste zaak van de wereld, en is dit pas veranderd na de sjoa. Gans zegt "Antizionisme gaat pas over in jodenhaat wanneer het zich bedient van identieke mechanismen, in dit geval van stereotypering en demonisering van Israël als zogenaamde collective Jew". Ze voegt daaraan toe dat "Wanneer de joodse staat, impliciet of expliciet, wordt gebrandmerkt als de Duivel op Aarde, de moderne vermomming van de sluwe, machtige en rijke jood die over Oorlog en Vrede gaat, dan zijn alle joden (en niet-joden) ter wereld gerechtigd om de alarmklok die ‘antisemitisme’ heet, te luiden."[5] Hieraan valt toegevoegd te worden dat Israël net als iedere andere staat bekritiseerd mag worden en dus kritiek zoals ieder ander land weleens krijgt niet antisemitisch is.

Israël beschuldigen van de aanslagen op 11 september in New York bijvoorbeeld zijn niet antisemitisch. Ten eerste omdat de beschuldigingen niet falsifieerbaar zijn en ten tweede omdat er veel vreemde incidenten waren onder andere met mossad agenten. Het derde punt is dat het niet ongebruikelijk is om een buitenlandse mogendheid te beschuldigen van een aanslag, in sommige gevallen blijken die beschuldigingen waar te zijn zoals in het geval van Frankrijk die het greenpeace schip de Rainbow Warrior opblies en Libië dat betrokken was bij het opblazen van een vliegtuig.[6][7] Israël is geen uitzondering en mag dus net zo bekritiseerd worden als ieder land.

Joods antizionisme

[bewerken | brontekst bewerken]
Antizionistische joden in Londen.

Al sinds het ontstaan ervan bestaat er binnen het orthodoxe jodendom sterk verzet tegen zionisme. De houding binnen het orthodoxe jodendom kan ruwweg verdeeld worden in drie stromingen: het pro-zionistische modern-orthodoxe jodendom, het non-zionistische of anti-zionistische charedische ('ultraorthodoxe') jodendom en de liberaal-joodse non-zionistische of anti-zionistische stroming.

Het zionisme had tot doel het oprichten van een wereldlijk thuisland voor de joden. De meeste geestelijke leiders van de diverse orthodoxe stromingen zijn van mening dat alleen de Messias zo'n wereldlijk thuisland mag oprichten. Met name binnen het chassidisch jodendom – onderdeel van het charedisch jodendom – zijn er veel bewegingen die zich sterk tegen het zionisme verzetten, zoals Satmar, Dushinsky en Toldos Aharon.[8]

De joods-Canadese historicus Yakov M. Rabkin, historicus aan de Universiteit van Montreal, heeft de geschiedenis van antizionistische joden uitgebreid gedocumenteerd. Belangrijke representanten van dit antizionistische jodendom waren onder vele anderen Yeshayahu Leibowitz en de rabbijnen Joel Teitelbaum en Elchonon Wasserman. Rabkin noemt dit joodse antizionisme een groot taboe, ook in de media. Hij maakt een scherp onderscheid tussen het nationalistische zionisme en de universele joodse religieuze traditie, waarop het zionisme zich als nationalistische politieke filosofie ten onrechte zou hebben geënt. Binnen de staat Israël zou weliswaar een feitelijke coalitie tussen zionisten en vrome joden groeien, maar een minderheid blijft zich principieel verzetten tegen de staat, omdat die het primaat en de vertegenwoordiging opeist voor heel het bestaande jodendom wereldwijd.[9]

Liberaal-joodse en reform-joodse denkers die antizionistische standpunten innamen waren o.a. Judah Leon Magnes en Elmer Berger. Liberale representanten zijn vandaag o.a. Marc Ellis, Norman Finkelstein en Mark Braverman.[10]

Ook veel niet orthodoxe joden zijn antizionistisch als gevolg van steeds meer zionistisch geweld o.a. de oorlog in gaza, de oorlog in libanon en wijdverbreide martelingen en seksueel misbruik in Israëlische gevangenissen. [11]Er zijn cijfers dat 95% van de amerikaanse Joden zionisten zijn. Het probleem is dat deze schatting erg gebrekkig is doordat al deze data is gebaseerd op 128 mensen, de formulering van de vragen gaat uit van een positieve relatie met de israelische staat terwijl ze niet vragen naar Palestijnse mensenrechten of bezorgdheid over democratie. [12]

  1. (en) Israël is wereldkampioen schendingen VN-Resoluties. DeWereldMorgen.be (30 juli 2014). Geraadpleegd op 12 november 2024.
  2. DPG Media Privacy Gate. myprivacy.dpgmedia.nl. Geraadpleegd op 12 november 2024.
  3. Gerard Reve 1972, De Taal der Liefde blz 154
  4. Veenendaal 20 oktober 1971, brief aan Simon Carmiggelt, brief Reve
  5. Evelien Gans: De Joodse almacht. Hedendaags antisemitisme Vrij Nederland, 29 november 2003
  6. Wat gebeurde er boven Lockerbie?. nos.nl (21 december 2013). Geraadpleegd op 12 november 2024.
  7. Aanslag Rainbow Warrior 20 jaar geleden. EenVandaag (18 juni 2005). Geraadpleegd op 12 november 2024.
  8. Aviezer Ravitzky Messianism, Zionism, and Jewish Religious Radicalism Chicago/London 1996, passim.
  9. Yakov M. Rabkin, In naam van de Thora. De geschiedenis van de antizionistische joden, Antwerpen/Amsterdam 2006, passim.
  10. ten Berge, Gied (2011). Land van mensen. Christenen, joden en moslims tussen confrontaties en dialoog. Valkhofpers, Nijmegen.
  11. Zeldzaam: VS stelt onderzoek in naar Israëlisch leger om mishandeling Palestijnse gevangenen. RTL Nieuws & Entertainment (22 oktober 2024). Geraadpleegd op 12 november 2024.
  12. (en) Are 95% of Jews Really Zionists?. Jewish Currents. Geraadpleegd op 12 november 2024.
Zie de categorie Anti-Zionism van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.