Buchara (stad)

Buchara
Buxoro

Plaats in Oezbekistan
Situering
Viloyat	Buxoro
Coördinaten	39° 46′ NB, 64° 26′ OL
Algemeen
Inwoners	234.700
Website	www.buxoro.uz
Foto's
Portaal    Azië

Historisch centrum van Buchara
Werelderfgoed cultuur
Land	Oezbekistan
UNESCO-regio	Azië en de Grote Oceaan
Criteria	ii, iv, vi
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	602
Inschrijving	1993 (17e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst

Buchara^[1] (Oezbeeks: Buxoro; Perzisch: بُخارا; Bukhârâ; Russisch: Бухара; Tataars: Boxara) is een van de belangrijkste steden in het huidige Oezbekistan. Buchara telt naar schatting 234.700 inwoners.

De bevolking bestaat voor het merendeel uit etnische Oezbeken en Tadzjieken. Samen met Samarkand vormt de stad een historische en cultureel centrum van het land.

De stad lag tot 1868 in een onafhankelijk gebied onder de naam Kanaat Buchara en later Emiraat Buchara. Daarna was de regio een gedeeltelijk autonoom deel van het Russische Rijk (als onderdeel van het generaal-gouvernement Turkestan) en de Sovjet-Unie.

Het historische centrum van Buchara is door UNESCO tot werelderfgoed verklaard. De gerestaureerde monumenten zijn in de loop der eeuwen vaak meerdere malen (deels) herbouwd. Tot de belangrijkste bezienswaardigheden behoren:

• Het Po-i-Kalân Complex bestaande uit:
  • De Kalyan-minaret of Grote Minaret (Perzisch: Minârâ-i Kalân ) deels 12e eeuw.
  • De Kalân-moskee
  • De Mir-i Arab-madrassa
• Het Ismail Samani-mausoleum uit de 10e eeuw, in de vroege 20e eeuw uitgegraven en gerestaureerd.
• Het Chasma-Ayub-mausoleum (Bron van Job).
• Het Lab-I Hauz (Bij de vijver) ensemble met de Nadir Divanbegi-madrassa (vroege 17e eeuw) en de Kukeldash-madrassa (late 16e eeuw)
• De Kosh-madrassa, bestaand uit de Modar-I Khan- en de Abdullah Khan-madrassa.
• Ulug Beg Madrassa (vroege 15e eeuw) en de tegenoverliggende 17e-eeuwse Abdul Azis Madrassa.
• Chor Minor (Vier minaretten); de voormalige (19e-eeuwse) toegangspoort tot een madrassa.
• Magok-i-Attari, deels 16e-eeuws, gebouwd op vroegere fundamenten van onder meer een zoroastrische tempel.
• De als bazaar fungerende:
  • Tok-i Zaragon, koepel van de juweliers.
  • Tok-i Tilpak Furushon, koepel van de hoedenmakers.
  • Tok-i Sarrafon, koepel van de geldwisselaars.
• De Ark (het Fort), stadspoort, kazerne en militaire versterking; deels 16e-/18e-eeuws.

Buchara is befaamd om het borduurwerk. Met name goudborduurwerk en het borduren van de zogenaamde Suzani's kent hier een lange traditie.

Onder een Bucharatapijt (ook: Bochara kleed) verstaat men een (niet per se in Buchara) geknoopt oosters tapijt, met een patroon dat grotendeels bestaat uit zich herhalende geometrische, in oorsprong tribale emblemen van Centraal-Aziatische tot de Turkse volkeren behorende nomaden.

• Samarkant (Oezbekistan)
• Doesjanbe (Tadzjikistan)
• Choedzjand (Tadzjikistan)
• Nisjapoer (Iran)
• Balch (Afghanistan)
• Santa Fe (Verenigde Staten)

• Al-Bukhari (810-870), Perzische soennitisch-islamitische schriftgeleerde
• Aboe Bakr al-Kalabadhi, Perzische soefi, auteur van Kitab at-ta'arruf
• Avicenna (980-1037), beroemde Perzische arts en een van de belangrijkste geleerden van de Middeleeuwen
• Abdurauf Fitrat (1886-1938), dschadidistischer politicus, schrijver en agitator
• Faizulla Chodzjajev (1896-1938), Sovjet-Oezbeekse politicus
• Bachtijor Ichtijarow (1940), Sovjet-Oezbeekse acteur
• Oksana Tsjoesovitina (1975), Duits-Oezbeekse turnster
• Ulugbek Baqoyev (1978), Oezbeekse voetballer
• Iskander Makhmudov (1963), Russische zakenman van Oezbeekse afkomst

• The Great Game
• Oezbeekse Socialistische Sovjetrepubliek
• Volksrepubliek Boechara
• Emiraat Boechara
• Kanaat van Boechara

Zie de categorie Bukhara van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.