Boney M.

Boney M.
Boney M. in de Showbizzquiz in 1981
Achtergrondinformatie
Jaren actief	1975 – 1986 1988 – 1989
Oorsprong	Duitsland
Genre(s)	Europop, Eurodisco
Invloed(en)	Reggae, disco, soul, funk, r&b, middle of the road, pop
Label(s)	Hansa Records, Atlantic Records, Sony BMG
Leden
	Liz Mitchell
	Marcia Barrett
	Maizie Williams
	Bobby Farrell †
	Reggie Tsiboe
Officiële website
(en) IMDb-profiel
(en) Allmusic-profiel
(en) Last.fm-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal    Muziek

Boney M. is een van oorsprong Duitse discogroep die bijzonder succesvol was in de tweede helft van de jaren 1970.

De naam Boney M. werd in februari 1975 gelanceerd door producer Frank Farian voor de promotie van een studioproject dat in eerste instantie niet gepromoot werd door een groep. Het was opgenomen in december 1974. Op de hoes van de uitgebrachte single, Baby, do you wanna bump was ondanks de mannelijke zang slechts een getekende vrouw voor een Amerikaanse vlag te zien.^[1] In verband met slechts 500 verkochte exemplaren per week in Duitsland moest het toch door een groep vertolkt worden voor allicht wel succes. Dit gebeurde geheel geacteerd door enkele pre-groepen.^[2] In Duitsland zelf werd het uiteindelijk geen hit. Discogs toont dat het verspreid werd tot ver buiten Duitsland. o.a. in Turkije, Italië en The US.^[3] Voor zover na te gaan bereikte Baby Do you wanna bump in ieder geval de hitlijsten in Nederland (plaats 12 in de Nationale Hitparade^[4]) en België (plaats 8 in de Ultratop 50).

De eerste tv-performance werd gedaan door drie leden van het bekende viertallige Boney M.^[5] De drie waren reeds leden van de tweede pre-groep. Het vierde lid van die tweede pre-groep, Claudja Barry, had de groep kort ervoor verlaten. Bij doorgang kreeg de groep voor de fans een volwaardiger image door twee zelf zingende leden, (semi) live zang tijdens sommige optredens in tv-shows met name in Duitsland en Spanje en via optredens met een zestienkoppige band.^[6][7][8] Voor overigen bleef echter voornamelijk het oude verhaal, zijnde een complete nepact hangen.

Deze uiteindelijke en bekende samenstelling bestond sinds de tweede hit, Daddy Cool, uit vier van oorsprong Caribische artiesten uit Engeland, Duitsland en Nederland: zangeressen Marcia Barrett (14 oktober 1948, Saint Catherine Parish, Jamaica) en Liz Mitchell, model Maizie Williams (25 maart 1951) en danser Bobby Farrell.

Boney M. is bekend van de mix van Europese muziek en Amerikaanse soul en funk en het Caribische reggae, veelal voorzien van een disco-beat. De producer is blank en de uitvoerenden zijn van negroïde afkomst. Daarbij hebben veel nummers een negroïde (emancipatoire) achtergrond, zoals No more chain gang van het album Oceans Of Fantasy.

De groep dankt zijn naam aan hoofdpersonage Napoleon 'Boney' Bonaparte uit de gelijknamige Australische detectiveserie Bony (1971-1972), waar oprichter Farian destijds een groot liefhebber van was.^[2]

Tijdens de selectie van de toch benodigde performers voor meer succes van het door Frank Farian zelf ingezongen nummer Baby, do you wanna bump werd niet geselecteerd op zangkunst. Twee leden die konden zingen stapten uiteindelijk op maar zangeres Marcia Barrett bleef. Leden van de pre-Boney M.-groepen waren zangeressen Claudja Barry en Sheyla Bonnick, een eerdere danser waarvan alleen de voornaam van bekend is, "Mike", model Maizie Williams, zangeres Marcia Barrett en showman Bobby Farrell waarvan laatstgenoemde drie dus ook uiteindelijk in de bekende line-up zaten van de succesperiode.^[9] Steeds een viertal, alleen toen een van de leden begin 1976 opstapte (uit de laatste pre groep), Claudja Barry, bestond de groep uit drie leden.^[5] Het toen nieuwe vierde lid, zangeres Liz Mitchell, was echter wel geselecteerd op basis van haar zangtalent.

Liz Mitchell, een voormalig lid van de Les Humphries Singers werd als leadzangeres aangenomen.^[10][11] Farian was onder de indruk van haar optreden, en dus werkte zij ook mee aan de opname van Boney M's eerste lp, Take The Heat Off Me. Ook het eerdere lid Marcia Barrett is hierop voluit te horen.

In de tijd dat Barrett begin jaren zeventig in de Duitse entertainmentwereld startte als danseres experimenteerde zij met zang en bleek dat goed genoeg te kunnen en zo een completere show neer te zetten. Ze zong nummers als Big Spender van Shirley Bassey maar toerde ook door Duitsland met gerenommeerde sterren als Karel Gott. In 1971 werd de single Could be Love uitgebracht.^[12] Haar Boney M.-hit is Belfast waar ze de leadzang van zong. Op de overige hits is ze vooral achtergrondzangeres. Op de elpees zijn nog wel nummers met leadzang van haar te vinden en sommige songs zijn zelfs als solosongs te zien. Het YouTube-kanaal Søren Jensen heeft een upload gemaakt met een compilatie van Barretts zang binnen Boney M.^[13]

De reacties in Duitsland op het in eind juni 1976 uitgebrachte debuutalbum waren lauw. Toch bleef de groep intensief optreden in disco's, clubs en zelfs op jaarmarkten om een reputatie op te bouwen. De lp Take The Heat Off Me ging mede dankzij het grote succes van de single Daddy Cool beter verkopen en behaalde in Nederland een achtste plaats in de albumlijst. In o.a. Duitsland kwam de lp op nummer 1. Daar kwam Boney M. na een tv-optreden voor de ARD in eind zomer 1976, toen muziek- en televisieproducer Michael "Mike" Leckebusch van Radio Bremen de groep uitnodigde voor zijn programma Musikladen, in no time onder de aandacht bij het platen kopend publiek. De groep verscheen op 18 september met de al drie maanden op de markt zijnde single Daddy Cool in zijn live uitgezonden programma. Tegen het eind van de daaropvolgende week stond het op nummer 1 in de Duitse hitlijsten en bleef daar twaalf weken staan. Het album ging door de opeens snelle naamsbekendheid ook goed verkopen.

In Duitsland werd de ene nummer 1-hit na de andere behaald: Sunny (1976), Ma Baker (1977), Belfast (1977), Rivers of Babylon (1978), Rasputin (1978), Mary's boy child/Oh my Lord (1978) en El lute (1979). In Nederland bereikte ook Hooray! Hooray! It's a holi-holiday (1979) nummer 1.

Het grote hitsucces begon in 1980 af te nemen alhoewel het in dat jaar eerste uitgebrachte compilatiealbum, The magic of Boney M., het goed deed en zelfs in The UK de eerste plaats behaalde. Al in 1981 werden er nog maar in een paar landen nummer 1-hits bereikt, o.a. in Spanje en Zuid-Afrika. "Na hitjes" waren er tot half jaren tachtig waarvan in Nederland alleen Kalimba de luna nog noemenswaardig is als een oldie. Daarna kwam er nog succes met compilatie-albums mede in verband met de komst van de cd, megamixen en remix-materiaal. Boney M. behaalde 35 nummer 1-hits en verkocht zo'n 150 miljoen platen.

Behalve het succes met Boney M. kreeg de oprichter van de groep, Frank Farian, te maken met veel kritiek in verband met bedrog en verdenking van plagiaat.

Veel nummers van Boney M. waren covers, vaak verpakt in een geheel nieuw jasje. Daarnaast waren meerdere nummers voorzien van bestaande melodieën maar werden de schrijvers daarvan niet vermeld.^[14][15] Het werd ontkend (Ma Baker bijvoorbeeld) of dusdanig gebruikt dat het net niet genoeg hetzelfde is (bijvoorbeeld He was a steppenwolf).

Een enkele keer kwam het tot een rechtszaak. Zo zou Brown girl in the ring teveel gebaseerd zijn op een bewerkte versie uit 1975 van dat tientallen jaren oude Caribische kinderlied. Na jaren procederen werd een aangespannen juridisch proces beëindigd. Voor de versie van Rivers of Babylon moesten uiteindelijk extra namen vermeld worden. Geheel teruggaand is het gebaseerd op twee psalmen en daarom trok Farian de rechten naar zichzelf. Hij had het echter gebaseerd op een eerdere bewerkte versie van The Melodians uit 1969.^[16][17] Ze ontvingen van Farian een betaling voor dank maar gingen vanwege het enorme succes daar later niet mee akkoord. Twee extra namen moesten op komende uitgaven vermeld worden en dus streken ook de auteurs van The Melodians rechten op.

Uit de singellijst is Daddy Cool een van de weinige volledig originele nummers. Ook zijn er wat originele nummers op de elpees te vinden. Vaak zijn dat de nummers waarvan Farian geen (mede)componist is. Een voorbeeld daarvan is Never change lovers in the middle of the night dat zo goed werd bevonden door de Amerikaanse zangeres Millie Jackson dat ze er een cover van uitbracht,^[18] eens "the other way round" voor Boney M. dus. En met succes. Het bereikte nummer 33 van de Billboard R&B-lijst. De Boney M.-sound van de 1979-hit Gotta go home, een bewerkte cover van de Duitse hit Hallo Bimmelbahn van de groep Nighttrain uit 1973 waaraan overigens de originele componisten meewerkten, was jaren later opnieuw te horen in de 2010-hit Barbra Streisand van de Amerikaanse dance-act Duck Sauce.

Maizie Williams en Bobby Farrell – het mannelijke gezicht van de groep – hadden weinig tot geen vocale inbreng bij de muziek van Boney M. Bijna alle mannelijke vocals, en nummers als Dancing in the streets en Bye bye bluebird, werden door Farian zelf ingezongen. Conflicten tussen Farrell en Farian waren het gevolg. In 1978 gaf Farian toe dat hij Farrell slechts had gekozen wegens diens persoonlijkheid en bijzondere dansstijl. Hij verklaarde toen al dat ieder lid in Boney M. vervangbaar was, behalve Liz Mitchell. De enige nummers waarop Bobby Farrell te horen is, zijn Don't Kill the world, Boonoonoonoos, een dubbel single uit 1981 en Happy Song (1984). Bobby zong echter wel echt tijdens concerten. Daar had Farian geen vocale inbreng bij.^[19]

De microfoon van Maizie Williams stond tijdens concerten uit. Dit werd opgevangen door een koortje bestaande uit drie dames, onder wie Jacynth Mitchell, de zus van Liz Mitchell. Sinds 1980 waren er ook extra studiozangeressen, onder wie de dames van Farians groep La Mama, voor met name achtergrondzang, maar op bijvoorbeeld het nummer In a Gadda da Vida verzorgen ze ook de leads. Oorspronkelijk was ook de hit Felicidad door La Mama ingezongen. De platenmaatschappij eiste echter herzang door Liz Mitchell. Op de hit Kalimba de Luna uit 1984 was Regggie Tsiboe als enige van de toenmalige bezetting te horen. Ook op Happy Song kwam de vrouwelijke zang van La Mama maar verzorgden wel Tsiboe en Farrell de mannelijke vocalen.

Farrell werd in 1982 vervangen door Reggie Tsiboe. Reggie Tsiboe bleek een gedegen zanger en muzikant en had, in tegenstelling tot Farrell, een flinke vocale inbreng bij Boney M. vanaf 1982. De laatste grote Boney M.-hit, "Kalimba De Luna" uit 1984 is hier een voorbeeld van.

Farrell begon zo goed als vruchteloos een solocarrière en kreeg ten slotte hulp van Farian die voor Farrell en Boney M. de hit Happy Song produceerde.^[20] Vanaf die hit was de groep geregeld als vijftal te zien en stond op de laatste Boney M.-elpee, Eye Dance (1985), Boney M. featuring Bobby Farrell.^[21] Ook produceerde Farian voor Farrell de solosingel I see you / King of dancin'.^[22] In 1986 trok Farian de stekker eruit omdat hij Boney M. als een 10-jarig project had gepland.^[23] Het was feest en einde in één.^[24]

Onverwachts kwam de groep, echter zonder Tsiboe, in 1988 weer bij elkaar. Er kwamen twee remixalbums uit onder Boney M.greatest hits of all time waarvan de megamix de nummer 1-positie in Frankrijk bereikte. Liz Mitchell wilde echter na een mislukte poging in 1987 opnieuw proberen door te breken als solozangeres. Daarmee viel in 1989 het doek voor Boney M. in de originele bezetting voor altijd.

Bobby Farrell vormde vervolgens met Marcia Barrett, Maizie Williams en Madeleine Davis van La Mama in 1989 kort een Boney M. zonder Liz Mitchell. De single "Josephine Baker"^[25] werd uitgebracht maar Frank Farian wist als houder van de naam Boney M. de distributie ervan te beëindigen.

In 1977 had Boney M een grote hit met de single Ma Baker. In dit lied worden de legendarische lotgevallen van de beruchte Kate Barker en haar vier criminele zonen op dramatische wijze bezongen. De melodie is een door Hans Jörg Meyer (pseudoniem George Reyam) bewerkte cover van het populaire Tunesische folkloristische lied Sidi Mansour van Mohammed Hanesh uit 1975.

Rivers of Babylon, waarvan de tekst gedeeltelijk afkomstig is uit de Psalmen 19 en 137, werd de op een na best verkopende single aller tijden in Engeland in 1978, terwijl de tweede A-kant Brown girl in the ring veel werd gedraaid in radioprogramma's. Er werden daar rond de twee miljoen exemplaren van verkocht. In de Nationale Hitparade stond de single 11 weken op 1^[26]. Door de verkoop van 400.000 singles was het in 1978 de bestverkochte single van Nederland. Wereldwijd werden er meer dan 20 miljoen exemplaren verkocht, zei Farian in de Boney M.-special gemaakt door Pop Giants.

De groep had een tweede miljoenensucces in Engeland met hun versie van de calypso-klassieker Mary's boy child, oorspronkelijk van Harry Belafonte. Farian had het zelf gecomponeerde Oh my Lord aan dat gecoverde kerstnummer toegevoegd. In een lijst van de best verkochte singles in Engeland ^[bron?], uitgegeven in 2002, stond Boney M. op een respectievelijk vijfde en tiende plaats met de twee bovenstaande singles. Het is de enige act die twee keer in de top 10 stond; iets wat zelfs The Beatles niet wisten te bereiken.

Boney M. werd, samen met ABBA, een van de weinige westerse bands die ook succes behaalden buiten Europa en de VS, met name in landen als India en Sri Lanka. Ook in bijvoorbeeld Mexico en Zuid-Afrika behaalde Boney M. de hoogste regionen.^[27] Vandaag de dag is Boney M. vooral in het Oostblok nog populair. In Europa, waar het grootste succes werd behaald, bereikte Boney M. in De Europarade die in Nederland werd uitgezonden door de TROS met 6 singels de nummer 1-positie en stond daar totaal 43 weken op waarvan topper Rivers of Babylon maar liefst 13 weken.^[28][29] In het land van waaruit Boney M. opereerde, Duitsland, stond die hit nog langer op 1, zijnde 17 weken.^[17]

In 2021 bereikte een remix door d.j. Majestic van de hit Rasputin uit 1978 de hitlijsten in vele landen waarvan als topper de nummer 1-positie in Polen. In de VS waar Boney M. nooit een grote doorbraak kreeg (hoogste notering nummer 30 in Billboard Hot 100 met Rivers of Babylon) bereikte het nummer 11 in de Billboard Hot Dance/Electronic Songs en nummer 30 in het jaaroverzicht uit 2021 van die Billboard-categorie.

De platenmaatschappij, Farian en Liz Mitchell kwamen in 1992 tot de conclusie dat er nog een publiek was voor Boney M.. En zo werd er niet alleen een klinkende megamix uitgebracht maar werd er ook een Boney M. gevormd met Liz Mitchell en drie nieuwe leden om het te performen in tv-shows. De originele video bestond echter uit oude beelden van het originele Boney M.

De megamix '92 had aardig succes en haalde de top 10 in Engeland. Ook de compilatie cd Boney M. Gold deed het goed en behaalde in Nederland goud. Een remix van Brown girl in the ring met toegevoegde rap had wat succes. Liz toerde ook met deze Boney M. Maar Farrell toerde ook al met een eigen samengestelde Boney M.-groep.

Half jaren negentig volgde Williams en in mindere mate vanwege afnemende kracht en herstelprocessen van kanker trad ook Barrett op met medewerking van haar man Marcus James die ooit bassist was in de groep van Eddy Grant. Hierbij mag worden aangemerkt dat de (wisselende) formatie met leadzangeres Liz Mitchell in eerste instantie als enige officiële erkend werd. Omwille van haar herkenbare stemgeluid en grootste vocale inbreng destijds in de groep, kreeg Liz Mitchell als enige van de voormalige leden de officiële machtiging van Frank Farian, die alle auteursrechten omtrent Boney M. bezit, om nog op te treden onder de naam Boney M. Als tegenprestatie bleef zij beschikbaar voor Frank Farian voor promotie van Boney M.-uitgaven en nieuwe Boney M.-opnamen, zoals in 1992 (Stories), 1993 (vier nieuwe tracks op de compilatie More Gold), 2005 (A Moment Of Love), 2015 (Song Of Joy) en voor drie nummers van het in 2017 onder Boney M. & friends uitgebrachte album World Music for Christmas. Farian kondigde laatstgenoemde album aan als laatste Boney M.-productie. Na 40 jaar toch nog 1 keer, waren zijn woorden.^[30] Dit bevestigt dat later werk, van "More Gold" met vier nieuwe nummers tot "Song of Joy", weinig succesvol was en niet meer in zijn geheugen zaten.

"World Music for Christmas" haalde alleen de hitlijsten in Duitsland en Zwitserland en dan ook nog onderaan. Farian had in 2006 met tussenpozen tot 2017 nog wel succes met de musical Daddy Cool die startte in Londen en ook Nederland aandeed. Tijdens premières verschenen van de Boney M.-leden uitsluitend Mitchell, Barrett en Tsiboe, Dit omdat Farian het nog steeds niet kon verwerken dat Farrell en Williams met eigen Boney M.'s optraden. Voor Farian ontbrak de macht om het geven van optredens onder Boney M. door Farrell en Williams te blokkeren en ontbreekt dat nu nog voor optredens van Williams. Op een gegeven moment waren de twee na rechterlijke uitspraak zelfs officieel gemachtigd om wereldwijd op te treden met eigen formaties onder de naam Boney M..

(de 8 studio albums en een selectie uit de vele verzamel en remix albums)

• Take the heat off me (1976)
• Love for Sale (1977)
• Nightflight to Venus (1978)
• Oceans of Fantasy (1979)
• The Magic Of Boney M.- 20 Golden hits (1980), verzamel album
• Boonoonoonoos (1981)
• Christmas album (1981)
• 10.000 Lightyears (1984)
• Kalimba de Luna,16 Happy Songs With Boney M. (1984), verzamel album
• Eye dance (1985)
• The Best Of 10 Years - 32 Superhits (1986), remix album
• Greatest Hits Of All Times - Remix 1988 (1988), remix album
• Greatest Hits Of All Times - Remix 1989 - volume II (1989), remix album
• Gold - 20 super hits (1993), verzamel album
• More Gold - 20 super hits volume II (1993), verzamel album met 4 nieuwe nummers
• 20th Century Hits (Boney M. 2000) (1999), remix album
• 25 jaar na 'Daddy Cool'- de grootste hits allertijden (2000), verzamel album
• World Music for Christmas (Boney M. feat. Liz Mitchell and Friends) (2017)

(uitgebracht in Nederland)

• Baby do you wanna bump (1975)
• Daddy Cool (1976)
• Sunny (1976)
• Ma Baker (1977)
• Belfast (1977)
• Rivers of Babylon / Brown girl in the ring (1978)
• Rasputin / Painter man (1978)
• Mary's boy child, Oh my lord (1978)
• Hooray! Hooray!It's a holi-holiday (1979)
• El lute / Gotta go home (1979)
• I'm born again / Bahama mama (1979)
• I see a boat on the river (1980)
• Children of paradise (1980)
• Strange (1981)
• Malakai (1981)
• Little drummer boy / 6 years of Boney M. hits, Boney M. on 45 (1981)^[31][32]
• We kill the world (Don't kill the world) (1981)
• Going back west / The carnaval is over (1982)
• Jambo - Hakuna Matata (no problems) (1983)
• Somewhere in the world (1984)
• Kalimba de luna (1984)
• Happy Song (Boney M. with Bobby Farrell & The school rebels) (1984)
• Young, Free and Single (1985)
• My Cherie Amour (1985)
• Daddy Cool - Anniversary recording '86 (1986)
• Megamix (1988)
• The summer megamix (1989)
• Everybody wants to dance like Josephine Baker, een niet Frank Farian produktie (1989)^[25]
• Megamix (1992)
• Brown girl in the ring (remix '93) (1993)
• Ma Baker / Somebody scream (Boney M. vs Horny united) (1999)
• Rasputin (Majestic remix) (2021)

^[33]

^[34][35]

Zie de categorie Boney M van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.