Cornelius Wessels

Cornelius Nicolaas Petrus Wessels (Helmond, 8 september 1880 - Maastricht, 2 februari 1964) was een Nederlandse jezuïet. Hij was auteur van een groot aantal publicaties over met name de geschiedenis van de rooms-katholieke missie in Azië. Zijn bekendste werk waarmee hij internationale bekendheid verwierf is Early Jesuit Travellers in Central-Asia, ( 1603-1721).

Zijn middelbare school volgde hij op het bisschoppelijk college in Culemborg. In 1899 trad hij in bij de orde van de jezuïeten. Zijn noviciaat was bij Mariëndaal in Grave. Daarna studeerde hij bij interne opleidingen van de jezuïeten filosofie in Oudenbosch (1903- 1906) en theologie aan het Canisianum in Maastricht (1912-1916). In 1908 behaalde hij de Mo-akte Aardrijkskunde. De priesterwijding ontving hij in 1915.

Van 1917-1924 was hij verbonden als docent aan het St. Willibrord college in Katwijk. Daarna doceerde hij aan het Canisius college in Nijmegen (1924-1932) en vanaf 1932 aan het Ignatiusgymnasium in Amsterdam. In 1963 verhuisde hij naar de bejaardencommunauteit van de jezuïeten in Maastricht, waar hij het jaar daarop overleed. Wessels was decennia bestuurslid van de Linschoten-Vereeniging alsmede van Het Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap.

Het grootste deel van het jaar 1924 bracht Wessels in Rome door. Hij was daar verantwoordelijk voor de inhoudelijke opzet en begeleiding van de internationale missietentoonstelling. Tijdens dat verblijf vond Wessels in de archieven van de Societeit van Jezus een aanzienlijk aantal tot dan toe onbekende documenten. Daaronder waren twee manuscripten van Ippolito Desideri (1684- 1723), de eerste Europeaan die een min of meer accuraat beeld had beschreven van Tibet en het Tibetaans boeddhisme. Een eerdere publicatie uit 1904 in het Italiaans over Desideri was gebaseerd op een in 1875 gevonden manuscript in Pistoia. In de twee door Wessels gevonden manuscripten waren tot dan toe onbekende hoofdstukken van het werk van Desideri aanwezig. Andere door hem gevonden documenten betroffen verslagen en brieven van en aan António de Andrade, Nuño Coresma, Estêvão Cacella, João Cabral, Johann Grueber, Albert Dorville en Bento de Goes.

Wessels verwerkte deze informatie in het ook nog in 1924 gepubliceerde Early Jesuit Travellers in Central-Asia, (1603-1721). Dit werk werd snel de internationaal meest gezaghebbende publicatie in het vakgebied over dit onderwerp. Ook in de eenentwintigste eeuw wordt het werk in de vakliteratuur nog frequent genoemd en geciteerd. Op basis van de door Wessels gevonden bronnen kwam in 1932 onder redactie van Felippo de Felippi de eerste Engelse vertaling van het nu volledige verslag van Desideri uit onder de titel An account of Tibet: The travels of Ippolito Desideri. Wessels schreef de uitgebreide inleiding van dit werk. Tot 2010 zou dit de enige Engelse vertaling blijven.

• 1911 - Bento de Goës S.J. Een ontdekkingsreiziger in Centraal-Azië (1603-1607, Studiën: Tijdschrift voor godsdienst, wetenschap en letteren
• 1912 - Antonio de Andrade, een ontdekkingsreiziger in de Himalaya en Tibet, Studiën: Tijdschrift voor godsdienst, wetenschap en letteren
• 1919 - Ierland: Economisch-geographische schetsen, Tijdschrift voor economische geographie
• 1924 - Early Jesuit travellers in Central Asia (1603-1721), Den Haag: Martinus Nijhoff
• 1926 - De geschiedenis der r.k. missie in Amboina:vanaf haar stichting door den H. Franciscus Xaverius tot haar vernietiging door de O.I. Compagnie, Den Haag: Koninklijke Bibliotheek
• 1928 - Eenendertig hoofdstukken uit het verloren gegane livro IX van Lopes de Catanheda 's Historio do descobrimentos e conquista sa India pelos portugues, Historisch Tijdschrift
• 1929 - De katholieke missie in het sultanaat Batjan (Molukken): 1556-1609, Historisch Tijdschrift
• 1930 - Palestina in woord en beeld; (naar oorspronkelijke schilderijen van L.Blum te Jeruzalem en Henri Sicking te Breda), Groningen: Wolters
• 1930 - De eerste Franciscaner-missie op Java (1584-1599), Studiën: Tijdschrift voor godsdienst, wetenschap en letteren
• 1932 - Introduction and notes van An account of Tibet: The travels of Ippolito Desideri, 1712-1727, Londen, George Routledge & Sons
• 1933 - De katholieke missie in Noord-Celebes en op de Sangi-eilanden (1563-1605), 's-Hertogenbosch: Malmberg
• 1933 - P. Aegidius de Abreu S.J. : een geloofsgetuige te Batavia, 's-Hertogenbosch: Malmberg
• 1933 - Eenige aanteekeningen betreffende het bisdom en de bisschoppen van Malaka (1558- 1838), Historisch Tijdschrift
• 1934 - De Augustijnen in de Molukken (1544-1546), (1606-1625) Tilburg: Bergmans
• 1935 - De katholieke missie in de Molukken, Noord-Celebes en de Sangihe-eilanden tijdens de Spaansche bestuursperiode, (1606-1677), Historisch Tijdschrift
• 1936 - De Theatijnen op Borneo en Sumatra, 1688- 1764, Historisch Tijdschrift
• 1938-'40 - Geschiedenis van Nederlandsch Indië (onder redactie van Frederik Willem Stapel), Amsterdam, Uitgeversmaatsch. Joost van den Vondel
• 1939 - Uit de missiegeschiedenis van Sumatra, Atjeh in de 16e en 17e eeuw, Historisch Tijdschrift
• 1940 - New documents relating to the journey of Fr. John Grueber, Archivum historicum societatis Jesu