Cypro-Minoïsch schrift

Cypro-Minoïsch kleiballetje (CM I)[1]
Cypro-Minoïsche kleitablet uit Enkomi (CM II)[2]

Het Cypro-Minoïsch schrift (ook wel Oud-Cypriotisch schrift of Lineair C, afgekort CM) is een tot op heden niet volledig ontcijferd schriftsysteem, vermoedelijk een syllabisch schrift, dat in de Late Bronstijd (ca. 15e-12e eeuw v.Chr.) gebruikt werd. Het schrift is aangetroffen in Ugarit en Latakia. Het schrift heeft zich ontwikkeld uit het Minoïsche Lineair A en is de voorganger van het Cypriotisch schrift, dat van de 11e tot de 4e eeuw in gebruik was.

Binnen het Cypro-Minoïsch schrift onderscheidt men drie nauw verwante schriftsystemen (CM I, CM II en CM III). Daarnaast is er nog een archaïsche variant, die nog zeer dicht bij het Lineair A staat. Recentelijk zijn echter twijfels geuit of CM I wel een coherente groep vormt.[3] Door vergelijking met verwante ontcijferde schriftsystemen zoals Lineair B en het Cypriotisch schrift, zijn ongeveer 50 lettergreepsymbolen met redelijke zekerheid ontcijferd. Desondanks zijn de teksten in het Cypro-Minoïsch schrift nog niet leesbaar, omdat de Cypro-Minoïsche taal nog onbekend is.

In totaal bestaat het schrift uit 114 lettergreepsymbolen, waarvan er 24 in alle drie de schrifttypen vertegenwoordigd zijn.[4] Vondsten in het Cypro-Minoïsch schrift bestaan hoofdzakelijk uit literaire teksten op gebrande kleitabletten, wellicht votiefinscripties, vijf kleicilinders met nog onbekende functie, en kleine kleiballetjes met inscripties.

  1. Emilia Masson, Étude de vingt-six boules d'argile inscrites trouvées a Enkomi et Hala Sultan Tekke (Chypre), (zie onder referenties), pp.14, nr. 8, figuur 8
  2. Émilia Masson, Deux fragments de tablettes chypro-minoennes trouvés a Enkomi en 1953 et 1969, Journal des savants (1978) pp.49-86
  3. Thomas G. Palaima, Cypro-Minoan Scripts, in: Y. Duhoux e.a. (ed.), Problems in Decipherment, Leuven, Peeters, 1997, pp. 121-188
  4. Wellicht moeten de aantallen iets hoger worden weergegeven, omdat ze gebaseerd zijn op de onvolledige lijst van CM I bij Masson, Cyprominoica.
  • Emilia Masson, Étude de vingt-six boules d'argile inscrites trouvées a Enkomi et Hala Sultan Tekke (Chypre), Studies in Mediterranean Archaeology 31,1, Studies in the Cypro-Minoan Scripts 1. Åström, Göteborg 1971. ISBN 91-85058-41-6, ISBN 91-85058-42-4
  • Emilia Masson, Cyprominoica - Repertoires, Documents de Ras Shamra, Essais d'Interpretation, Studies in Mediterranean Archaeology 31,2, Studies in the Cypro-Minoan Scripts 2. Åström, Göteborg 1974. ISBN 91-85058-41-6, ISBN 91-85058-43-2 (bevat o.a. een lijst met lettergreepsymbolen)
  • P. Meriggi, I nuovi testi Ciprominoici, in: Minos 13 (1973) 197ff.
  • Werner Nahm, Studien zur kypro-minoischen Schrift I, Kadmos 20 (1981) 52-63.
  • Werner Nahm, Studien zur kypro-minoischen Schrift II, Kadmos 23 (1984) 164-179.
  • Stephan Hiller, Die kypro-minoischen Schriftsysteme, Archiv für Orientforschung, Beiheft 20. Berger, Horn 1985.
  • E. Masson, A propos du grand cylindre inscrit d'Enkomi, Kadmos 12 (1973) 79-80.
  • O. Masson, Répertoire des inscriptions chypro-minoennes, Minos 5 (1957), 9-27. (met een door latere tekstvondsten inmiddels onvolledige lijst van Cypro-Minoïsche inscripties)
Zie de categorie Cypro-Minoan inscriptions van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.