Deputatie (provinciebestuur)

De Deputatie in Vlaanderen of het Provinciecollege (collège provincial) in Wallonië, is de uitvoerende macht op het niveau van de provincie (respectievelijk de vijf Vlaamse provincies en de vijf Waalse provincies).

Dit bestuur is te vergelijken met het schepencollege op gemeentelijk niveau, en met de regering in een (deel)staat. De Deputatie wordt verkozen door de leden van de provincieraad die zelf bij algemeen stemrecht verkozen wordt en dus de wetgevende macht is. De leden van de deputatie worden in Vlaanderen de gedeputeerde genoemd.

Sinds 1 januari 2002 zijn de gewesten bevoegd voor de provinciale organen:

• De provinciewet van 30 april 1836 bepaalde dat de Bestendige Deputatie van de Provincieraad (Députation permanente du conseil) zes leden telde.
• Het Vlaams provinciedecreet van 9 december 2005 spreekt van kortweg de deputatie. De Vlaamse provincies tellen sinds de verkiezingen van 2018 slechts vier gedeputeerden in plaats van zes.^[1] Oorspronkelijk werd een vermindering naar vijf in het decreet voorzien, maar dit werd aangepast (in 2017) nog voor dit in werking kon treden in 2018.
• Het Waals decreet van 12 februari 2004 voerde de naam provinciecollege (collège provincial) in, analoog aan het gemeentecollege. De Waalse provincies met minder dan 750.000 inwoners (Waals-Brabant, Namen en Luxemburg) hebben vier gedeputeerden, de provincies met meer inwoners (Henegouwen en Luik) tellen er vijf.

De deputatie wordt voorgezeten door de provinciegouverneur. De gouverneur wordt niet aangesteld door de provincieraad maar door de gewestregeringen (voor 2004 door de koning, zijnde de federale regering) als commissaris van de regering(en). Sinds 1995 heeft hij binnen de deputatie enkel stemrecht als het een rechtsprekende taak betreft.^[2] De deputatie zelf bestaat uit door de provincieraad verkozen leden, de gedeputeerden. Ze hebben geen individuele beslissingsbevoegdheid, maar kunnen wel de provinciale bevoegdheden (zoals onderwijs, milieu, toerisme en gezondheid) onderling verdelen ter voorbereiding en opvolging van de dossiers. Ze zijn verantwoording verschuldigd aan de provincieraad.

Naast taken als "uitvoerende macht" heeft de deputatie traditioneel ook een rechtsprekende functie, zoals uitspraak in beroep over vergunningen, of, vóór de oprichting van de Raad voor Verkiezingsbetwistingen in Vlaanderen, geschillen inzake lokale verkiezingen.

Het instituut met vergelijkbare functie in Nederland is het college van Gedeputeerde Staten.