Erich Maria Remarque

Erich Maria Remarque
Algemene informatie
Volledige naam	Erich Maria Remarque
Geboortenaam	Erich Paul Remark
Geboren	22 juni 1898 Osnabrück, Koninkrijk Pruisen, Duitse Rijk
Overleden	25 september 1970 Locarno, Zwitserland
Nationaliteit(en)	Duitsland (1898-1938), staatloosheid (1938-1947), Verenigde Staten (1947-1970)
Beroep(en)	schrijver

Erich Maria Remarque, oorspronkelijk Erich Paul Remark (Osnabrück, 22 juni 1898 – Locarno, 25 september 1970) was een Duitse schrijver. Nadat hij zijn Duitse nationaliteit tijdens het nazi-regime in 1938 verloren had, verkreeg hij in 1947 die van de Verenigde Staten.

Remarques ouders waren van bescheiden afkomst, Remarques vader was boekbinder. Hij herstelde de originele spelling van zijn familienaam "Remarque", die in de 19e eeuw was veranderd in "Remark", om zich te distantiëren van zijn eerste roman Die Traumbude. In 1929 veranderde hij zijn tweede voornaam "Paul" in "Maria" om zijn moeder te eren.

Tijdens zijn studie aan de Universiteit van Münster werd hij in 1916 opgeroepen om zijn legerdienst te vervullen. Hij werd ingedeeld bij de 2. Kompagnie des Feld-Rekruten-Depots der 2. Garde-Reserve-Division. ^[1] Remarque vocht aan het Westelijk Front en raakte verscheidene keren gewond. Nadat hij in 1917 in België door een Shrapnel-granaat was geraakt, verbleef hij tot het eind van de oorlog in een Duits militair hospitaal.

Na de Eerste Wereldoorlog volgde hij een leraarsopleiding, door de overheid aan oorlogsveteranen voorbehouden. Hij gaf enige tijd les en was ook actief als steenhouwer, bibliothecaris, zakenman, journalist, redacteur en testrijder voor een Berlijns bandenbedrijf. Zijn schrijverscarrière startte hij als toneelcriticus (voor de Osnabrücker Tageszeitung) en als sportjournalist (bij Sportbild).

Op 31 januari 1929 verscheen zijn eerste echte roman, tevens zijn meest succesvolle boek Im Westen nichts Neues, waarin hij de ervaringen weergaf van Duitse frontsoldaten in de Eerste Wereldoorlog. Het boek riep in het Duitsland van de Weimarrepubliek veel weerstand op. De eerste uitgever aan wie hij het boek aanbood, weigerde het te publiceren. Ondanks de enorme politieke controverse werden er het eerste jaar al 1,2 miljoen exemplaren van verkocht. Het vervolg, Der Weg zurück, verscheen in 1931.

Na de machtsovername door de nazi's in 1933 werden op 10 mei 1933 in Berlijn zijn boeken op instignatie van de Deutsche Studentenschaft openbaar verbrand. Remarques werk werd in Duitsland verboden. In 1938 werd hem zijn Duitse staatsburgerschap ontnomen, maar hij verbleef al sinds 1932 in Zwitserland. In 1939 emigreerde hij naar de Verenigde Staten en hij verkreeg de Amerikaanse nationaliteit in 1947. Later woonde hij afwisselend in Zwitserland en de Verenigde Staten.

Remarque huwde twee keer met Jeanne Zamboul (in 1923 en 1938) en scheidde ook twee keer van haar. In 1958 trouwde hij met de actrice Paulette Goddard. Remarque ligt begraven op de begraafplaats van Ronco sopra Ascona.

• 1920: Die Traumbude (Nederlandse vertaling: Het droomkasteel)
• 1929: Im Westen nichts Neues (Ned. vert.: Van het westelijk front geen nieuws)
• 1931: Der Weg zurück (Ned. vert.: De weg terug)
• 1931: Der Feind
• 1937: Three Comrades (in Londen gepubliceerd) (Ned. vert.: Drie kameraden)
• 1941: Flotsam (in Londen gepubliceerd, in Stockholm in het Duits gedrukt met als titel 'Liebe deinen Nächsten') (Ned. vert.: Hebt uw naasten lief)
• 1941: Die andere Liebe (??)
• 1946: Arc de Triomphe (oorspronkelijk in het Engels in de VS gepubliceerd: Arc of Triumph)
• 1952: Der Funke Leben (Ned. vert.: De boog der sterken)
• 1954: Zeit zu leben und Zeit zu sterben (Ned. vert.: Een tijd van leven)
• 1956: Der schwarze Obelisk
• 1961: Der Himmel kennt keine Günstlinge (Ned. vert.: De hemel kent geen gunstelingen)
• 1963: Die Nacht von Lissabon
• 1971: Schatten im Paradies (postuum gepubliceerd) (Ned. vert.: Schimmen in het paradijs)

All Quiet on the Western Front (1930) is een Amerikaanse oorlogsfilm onder regie van Lewis Milestone. Het scenario is gebaseerd op Im Westen nichts neues van Erich Maria Remarque. In 2022 verscheen op Netflix een nieuwe verfilming onder de oorspronkelijke boektitel.

1. ↑ Arnon Grunberg, Im Westen nichts Neues. Verslag van een dodelijke ontluistering, in: De Standaard, 25 februari 2023.

Zie de categorie Erich Maria Remarque van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.