French
DeutschExposoom
Het Exposoom is de wetenschap die de omgevingsfactoren bestudeert waaraan we gedurende ons leven worden blootgesteld.[1] Het ontdekken van de niet-genetische oorzaken van gezondheid en ziekte. Er is niet één enkele methode die alle factoren kan meten, zoals in genetisch onderzoek. Ook is het exposoom, in tegenstelling tot het genoom, variabel in de tijd. Exposoomonderzoek is vaak multidisciplinair en maakt gebruik van Big data.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Het exposoom werd voor het eerst voorgesteld in 2005 door kankerepidemioloog Christopher Paul Wild in een artikel getiteld "Complementing the genome with an "exposome": the outstanding challenge of environmental exposure measurement in molecular epidemiology".[2] Eind 2013 werd deze definitie nader toegelicht in het eerste boek over het exposoom.[3][4]
Onderzoek
[bewerken | brontekst bewerken]Het European Human Exposome Network, gefinancierd met meer dan 100 miljoen door de Europese Commissie middels Horizon 2020 Grants,[5] verbindt 9 exposoom onderzoeksprojecten. Eén van deze projecten is het EXPANSE onderzoeksprogramma dat vanuit de Universiteit Utrecht gecoördineerd wordt. Sinds 2018 voert de Utrecht Exposome Hub gezamenlijk onderzoek uit naar het exposoom. Het samenwerkingsverband bestaat uit de Universiteit Utrecht, TNO, het RIVM en andere publieke en private partners.[6][7] In januari 2020 ging het landelijke Exposome-NL onderzoeksprogramma van start. Het programma werd in 2019 een financiering van 17,4 miljoen euro toegekend middels een zwaartekracht programma van NWO.[8][9] De deelnemende instituten dragen daarnaast nog eens 8 miljoen euro bij aan het programma. Het Exposome-NL consortium onder leiding van hoogleraar Roel Vermeulen bestaat uit het Amsterdam UMC, Rijksuniversiteit Groningen,Universiteit Leiden, Universitair Medisch Centrum Utrecht en de Universiteit Utrecht.
Externe links
[bewerken | brontekst bewerken]- (en) Website van European Human Exposome Network (EHEN)
- (en) Website van EXPANSE
- (en) Website van Exposome-NL
- (nl) Website van de Utrecht Exposome Hub
- ↑ Universiteit Utrecht, Het exposoom, de grootse beïnvloeder van onze gezondheid, decoderen. Gearchiveerd op 8 december 2020. Geraadpleegd op 01-03-2021.
- ↑ Wild, CP (Aug 2005). Complementing the genome with an "exposome": the outstanding challenge of environmental exposure measurement in molecular epidemiology. Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention 14 (8): 1847–50. PMID 16103423. DOI: 10.1158/1055-9965.EPI-05-0456.
- ↑ Gary Miller (2 december 2013). The Exposome: A Primer. Elsevier, pp. 118. ISBN 978-0124172173. Geraadpleegd op 16 January 2014.
- ↑ Gary Miller, G x E = ?. Sci Connect. Elsevier (20 november 2013). Geraadpleegd op 16 January 2014. [dode link]
- ↑ Chemical Watch, Commission launches network to connect nine ‘exposome’ research projects. Geraadpleegd op 14 mei 2021.
- ↑ TNO, Exposoom Programma biedt kansen voor effectieve preventie van ziekte. Gearchiveerd op 13 augustus 2020. Geraadpleegd op 12 mei 2020.
- ↑ Universiteit Utrecht, Utrecht Exposome Hub. Gearchiveerd op 12 mei 2021. Geraadpleegd op 20 april 2021.
- ↑ Trouw, "114 miljoen euro voor baanbrekende wetenschap". Gearchiveerd op 14 mei 2021. Geraadpleegd op 14 mei 2020.
- ↑ NWO, Exposome-NL. Gearchiveerd op 12 mei 2021. Geraadpleegd op 5 mei 2020.