GaiaZOO

GaiaZOO is een dierentuin gelegen in Kerkrade, in het zuidoosten van de Nederlandse provincie Limburg. GaiaZOO werd in 2005 geopend en is vernoemd naar Gaia, godin van de aarde. Tot 2011 heette de dierentuin GaiaPark.

Het park van (netto) 18,5 hectare ligt in de Anstelvallei en is onderdeel van de toeristische zone Parkstad Limburg, waar ook attracties zijn te vinden als Snowworld en Megaland.

In 2001 werden plannen voor de aanleg van een dierentuin in Kerkrade bekend gemaakt. Hierbij werd ook de naam GaiaPark vrijgegeven. De kosten voor de bouw van de eerste fase van het park bedroegen 19 miljoen euro. Drie stichters (van Apenheul, de gemeente Kerkrade en Moraco NV) staken elk 1,6 miljoen euro in het park. De rest van het bedrag werd bijeen gehaald door subsidies.^[1] Bezoekers konden al vanaf 23 april 2005 het park bezoeken. Op 1 juni 2005 werd het park officieel geopend door Prinses Margriet.

• 2005: Op 1 juni wordt het park officieel geopend door prinses Margriet. Op 19 juni dat jaar, nog geen twee maanden nadat de eerste bezoekers in het park verwelkomd werden, wordt de grens van 100.000 bezoekers gepasseerd, .
• 2006: Op 1 januari weet een van de cheeta's over een muur van zijn verblijf te springen en komt terecht in het savanneverblijf. De verzorgers weten het ontsnapte dier vrij snel te vangen, waardoor dieren en bezoekers nooit in gevaar geweest zouden zijn.
• 2006: Op 2 juni arriveert Sanga, een nieuw gorillavrouwtje van zes jaar, in GaiaPark. In augustus 2006 vindt bij gorilla Irala de eerste bevalling van een gorilla in GaiaPark plaats. Het jong krijgt de naam Gaia.
• 2008: Het park ontvangt in april de eerste twee witte neushoorns, Bantu en Rafika. Ze krijgen de beschikking over een nieuw verblijf naast de al bestaande savanne. Om ruimte hiervoor te maken krijgen ook de cheeta's een nieuw verblijf.
• 2009: De DinoDome, een grote indoorspeeltuin met een prehistorisch thema, wordt in mei geopend.
• 2010: GaiaPark wordt in mei voor het derde jaar op rij bij de ZooSite Awards uitgeroepen tot "Mooiste grote dierentuin van de Benelux".
• 2011: De naam van het park wordt van GaiaPark veranderd in GaiaZOO.
• 2011: Opening van de GaiArenA, waar roofvogeldemonstraties worden gehouden met onder andere monniksgieren en Amerikaanse zeearenden.
• 2011: Vanaf juni nemen drie leeuwen hun intrek in een nieuw verblijf in het savannegebied. Tegelijkertijd wordt de indeling van het park Savanna, Limburg, Taiga en Rainforest genoemd.
• 2012: In augustus is er enig succes met de fok van trompetvogels. Uit een nest van drie eieren wordt één gezonde trompetvogel geboren. Een ander ei is leeg. Een zwak jong uit het laatste ei overlijdt.
• 2013: Het park wordt door de ANWB uitgeroepen tot "Leukste uitje van Nederland".
• 2014: Op Koningsdag (26 april) komt het bericht dat drie leeuwenjongen zijn gedood en verslonden door een van de volwassen leeuwen. De kort daarvoor geboren welpjes waren vernoemd naar Amalia, Alexia en Ariane, de dochters van koning Willem-Alexander en koningin Máxima.
• 2014: In juni gaat een deel van Taiga, waar eerst onder andere de bocharaherten te vinden waren, op de schop. Er worden nieuwe verblijven gebouwd voor onder andere wolven, wasberen en ook een volière met "vreemde vogels".
• 2015: De reuzenmiereneter en de Braziliaanse zalmroze vogelspin krijgen een plekje. Ook passeert de miljoenste bezoeker de poorten van het park. Apenheul verkoopt haar aandelen aan de twee andere aandeelhouders van het park, die daardoor elk voor de helft eigenaar worden.
• 2016: Het park breidt uit met een nieuwe diersoort: de berberaap. Tegelijkertijd krijgen ook de lynxen een nieuw verblijf. Ook wordt de twaalf meter hoge Taigavolière geopend, waarin onder andere monniksgieren, valken en andere vogelsoorten verblijven. Door de bouw van deze volière verdwijnt de GaiArenA. In een deel van de dierentuin worden in het najaar opnames gemaakt voor de bioscoopfilm Dikkertje Dap.^[2]
• 2018: Begin maart verwelkomt GaiaZOO de eerste vrouwelijke neushoorn. Wazi zal een koppel vormen met het al aanwezige mannetje Thabo.
• 2018: Eind maart struikelt de vierjarige giraffe Philani op de savanne. Haar hoofd komt vast te zitten in een boomstam en ze overleeft dit niet.
• 2018: In september overlijden de twee nog aanwezige cheetabroers. Op dat moment zijn ze de oudste van hun soort in Europa. Het betekent ook dat deze soort uit het park verdwijnt.
• 2018: In oktober opent het LimburgHUIS, waar de focus ligt op de regio waarin het park ligt. Op de bovenverdieping is een educatieve ruimte met veelal opgezette dieren. Op de benedenverdieping ligt de nadruk op de bedreigde diersoorten in Limburg. Er zijn onder andere ook vuursalamanders en Europese rivierkreeften te zien. Het gebouw is volledig natuurinclusief gebouwd, waardoor ook wilde dieren ervan gebruik kunnen maken.
• 2019: Op de plaats van het verblijf van de Afrikaanse wilde honden (of hyenahonden), die verhuizen naar het leegstaande cheetaverblijf, opent het park een volière voor 400 flamingo's en heeft daarmee de grootste groep flamingo's in gevangenschap van Europa.
• 2021: De muskusossen vertrekken uit GaiaZOO. Het Nederlandse klimaat blijkt steeds minder geschikt voor deze soort. Als gevolg van het vertrek wordt het gebied wat aangepast voor de rendieren. Een deel van het rendierenverblijf wordt opnieuw ingericht en bij de zone Rainforest getrokken. Zo ontstaat er een flinke uitbreiding voor onder andere de laaglandtapirs en worden nandoes en vicuña's aan de collectie toegevoegd.
• 2022: Het park realiseert een nieuw bezoekerscentrum bij de ingang. Ook wordt er een 17 meter hoge uitkijktoren bij de ingang gebouwd, die tijdens openingstijden ook voor wie geen kaartje heeft vrij toegankelijk is.

De naam Gaia verwijst naar de Griekse godin van de aarde en naar de Gaia-hypothese die ervan uitgaat dat de aarde één groot levend organisme is. Onderdeel van dit grote organisme zijn de planten en dieren, het water, de lucht en de bodem. De zogenaamde Gaia-gedachte is onderdeel van het marketingconcept van de dierentuin.

De dierentuin is ingedeeld in vier thema's, genaamd Savanna, Taiga, Rainforest en Limburg. Daarnaast is er een binnenspeeltuin die DinoDome heet.

Het Taigagebied betreden bezoekers bij binnenkomst als eerste. Het gebied richt zich op diersoorten uit de noordelijke wereld tussen de toendra en de steppe. In dit gebied zijn onder andere de wolvenvallei, lynxen en berberapen te vinden. Ook biedt het plaats aan de veelvraten, een diersoort die uniek is in Nederlandse dierentuinen.

Het Limburggebied ligt centraal in het park en toont de bezoekers diersoorten uit de streek waar het park ligt. Het grootste gedeelte van dit gebied is een kinderboerderij met onder andere dwergezels en Hollandse landgeiten.

Het Savannagebied bevindt zich helemaal achter in het park. De diersoorten die hier gehouden worden hebben de Afrikaanse savannes als habitat. Centraal in dit gebied ligt een vlakte met onder andere giraffes en struisvogels. Daaromheen liggen onder andere verblijven voor Afrikaanse leeuwen, witte neushoorns en flamingo's.

Het Rainforestgebied is bij binnenkomst te vinden in het linkergedeelte van het park. Kenmerkend is dat dit gebied zich richt op diersoorten die voorkomen in de regenwouden van Centraal-Afrika en de Amazone. In dit deel van het park huizen gorilla's, reuzenmiereneters en dwergnijlpaarden.

Sinds 2009 beschikt GaiaZOO over een binnenspeeltuin met de naam DinoDome. Het door architectenbureau Arc2 architecten uit Almere ontworpen gebouw wordt gekenmerkt door een houten geodetische koepel. Met een oppervlak van 2.500 m² is de grootste binnenspeeltuin van Europa.^[3]

In GaiaZOO verblijven ongeveer honderdvijftig verschillende diersoorten. Naast bekende dierentuindieren als gorilla's, neushoorns en leeuwen verblijft er ook een aantal soorten die weinig tot niet in andere Nederlandse dierentuinen voorkomen, zoals roofdieren als de boshond uit het Amazone-regenwoud, de veelvraat van de koude toendra en de grootoorvos van de droge savanne.

GaiaZOO is lid van de Europese Associatie van Dierentuinen en Aquaria (EAZA) en participeert, al dan niet succesvol, in verschillende fokprogramma's. Het park zelf beheert vijf van deze fokprogramma's, te weten die van de puna-ibis, goudbuikmangabey, kuifmangabey, berberaap en de springbok.

Hieronder wordt een overzicht gegeven van de in het park gehouden diersoorten. De lijsten van vissen en ongewervelden zijn onvolledig. Soorten die onderdeel zijn van een EEP (European Endangered Species Programme) zijn gemarkeerd met een *.^[4]

GaiaZOO trekt jaarlijks ongeveer 450.000 bezoekers naar de dierentuin, voornamelijk uit Nederland, België en Duitsland. Het park telt ongeveer vijftig vaste medewerkers, aangevuld met een gelijk aantal vrijwilligers.

• 
  Giraffes en zebra's
• 
  Interieur van de DinoDome
• 
  Roze lepelaar
• 
  Rode ibis in bad

• GaiaZOO

Zie de categorie Gaiazoo Kerkrade van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.