Gastronomie

Regionale producten, onderdeel van de gastronomie

Gastronomie (van het Oudgriekse γαστήρ, "maag", en νόμος, "wet"), soms ook gastrologie genoemd[1], verwijst naar de studie van alles wat te maken heeft met de hogere kookkunst en de relatie tussen voedsel en cultuur.

Kookkunst en wetenschap

[bewerken | brontekst bewerken]

Hoewel gastronomie vaak wordt geassocieerd met de kunst van het koken, omvat het begrip veel meer dan alleen de culinaire vaardigheden van een kok. Een gastronoom richt zich op het ontdekken, proeven, ervaren, onderzoeken en begrijpen van voedsel, waarbij de wetenschap van smaak en proeven centraal staat. In deze context verwijst "smaak" naar de eigenschappen van producten, terwijl "proeven" betrekking heeft op de waarneming en beoordeling door de mens.

Tussen schone kunsten en moleculaire wetenschap

[bewerken | brontekst bewerken]

Gastronomie bestudeert smaak in al zijn facetten en is daarmee een interdisciplinair vakgebied dat raakvlakken heeft met zowel de schone kunsten als de sociale wetenschappen. Daarnaast heeft het ook verbanden met de natuurwetenschappen wanneer het bijvoorbeeld gaat om het onderzoeken van kookprocessen en de moleculaire samenstelling van voedsel. Dit specifieke deelgebied wordt moleculaire gastronomie genoemd, waar wetenschappelijke kennis wordt toegepast om de culinaire processen beter te begrijpen.

De eerste systematische studie van gastronomie werd verricht door Jean Anthelme Brillat-Savarin in zijn werk Physiologie du goût, ou Meditations de gastronomie transcendante (1825), in het Nederlands vertaald als Het wezen van de smaak. Dit boek richtte zich op de relatie tussen voedsel en de zintuigen. In 2004 richtten de grondleggers van de Slow Food-beweging in het Italiaanse Bra de Universiteit van Gastronomische Wetenschappen op, waar de wetenschappelijke studie van gastronomie verder wordt ontwikkeld.