Geert Dales

Geert Dales
Algemeen
Volledige naam	Geert D. Dales
Geboren	5 maart 1952
Partij	VVD (tot 2016) 50PLUS (2016-heden)
Titulatuur	mr. dr.
Functies
1998-2000	Lid gemeenteraad Amsterdam
2000-2004	Wethouder Amsterdam
2004-2007	Burgemeester Leeuwarden
2018-2020	Voorzitter 50PLUS
Officiële website
Portaal    Politiek

Geert D. Dales (Doetinchem, 5 maart 1952) is een Nederlands politicus. Hij was voor de VVD wethouder te Amsterdam en burgemeester van Leeuwarden. Van 2018 tot 2020 was hij landelijk voorzitter van de partij 50PLUS.

Op een christelijke school ("School met de Bijbel") volgde Dales het basisonderwijs, waarna hij de middelbare school volgde op een gereformeerd-vrijgemaakte hbs. Na zijn hieropvolgende rechtenstudie vervulde hij van 1981 tot 1987 de functie van diplomaat voor de buitenlandse dienst bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken. In die hoedanigheid werkte hij onder andere in Brussel bij de Europese Commissie, in Boedapest en in Den Haag. In 1982 promoveerde Dales op een proefschrift over nut en noodzaak van internationale overeenkomsten voor de stabilisatie van grondstoffenprijzen.

Van 1988 tot 1991 was hij zakelijk directeur van het Holland Festival/Stichting voor Bijzondere Kunstmanifestaties in Amsterdam. Daarna, van 1991 tot 2000, bekleedde hij het directeurschap van de Stichting Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst in Amsterdam.

In april 1998 maakte hij de overstap naar de politiek doordat hij voor de VVD tot lid werd verkozen van de Amsterdamse gemeenteraad waarin hij van april 1999 tot februari 2000 fractievoorzitter was en vanaf 2000 wethouder van financiën, haven, luchthaven, personeel en organisatie, facilitaire bedrijven, binnenwaterbeheer en sport. In 2001 kwam de Noord/Zuidlijn erbij. Vanaf 2002 was hij wethouder van financiën en economische zaken en locoburgemeester.

Hij stapte op als wethouder om per 1 mei 2004 Margreeth de Boer op te volgen als burgemeester van de gemeente Leeuwarden en korpsbeheerder van de politieregio Fryslân (Friesland). Hiermee werd hij de eerste VVD-burgemeester van deze gemeente. Ook werd hij toen lid van het Friese genootschap Heeren Zeventien, een genootschap waarin bestuurders uit de overheid en het bedrijfsleven kunnen netwerken. Dales werd in de gemeente Amsterdam opgevolgd door Frits Huffnagel. Per 15 juli 2007 werd hij voorzitter van het college van bestuur van Hogeschool Inholland, met tien vestigingen in West- en Midden-Nederland en in Suriname.

Op 11 oktober 2010 legde hij bij Hogeschool InHolland zijn functie neer. De officiële reden is een verschil van inzicht met de raad van toezicht en de rest van het college van bestuur over de bestuursstijl en bestuurlijke koers die nodig is bij de onderwijsinstelling.

In 2018 werd hij voorzitter van de politieke partij 50PLUS. Op 26 april 2020 maakte hij - na geruzie binnen de partij - bekend binnenkort op te zullen stappen als voorzitter.^[1] In mei gaf hij aan tot 1 augustus te willen aanblijven, maar uiteindelijk stapte hij op 24 mei per direct op.^[2]

Dales wordt verweten de gemeenteraad van Amsterdam te hebben misleid om de aanleg van de Noord/Zuid metrolijn erdoor te krijgen. Hij zou de kosten veel te laag hebben voorgesteld,^[3] onder meer door een niet serieuze stroppenpot te reserveren. Ook zou hij de risico's hebben gebagatelliseerd. Zes raadsleden van de linkse oppositie hebben hem beschuldigd van misleiding.^[4] Deze aantijgingen zijn onderzocht door de enquêtecommissie van de Amsterdamse gemeenteraad. Deze kwam in december 2009 met een eindverslag, waarin werd volstaan met een algemeen oordeel. De commissie concludeerde dat van misleiding geen sprake was, maar uitte veel kritiek op de besluitvormingsprocessen vanaf het begin van het project in de jaren '80 en '90. Het voorstel tot aanleg van de Noord/Zuidlijn had in oktober 2002 niet aan de gemeenteraad mogen worden voorgelegd, luidde de vernietigende conclusie. Het College van Burgemeester en Wethouders legde zich sputterend bij het vonnis neer. Dales niet. Tegenover de Volkskrant^[5] noemde hij de kritiek "veel te hard". Hij had liever gezien dat de enquêtecommissie een lijst had opgesteld van aannemers die "de kluit belazeren". Hij vond dat het Rijk moet bijspringen omdat de metro van nationaal belang is.

Ook liet hij van zich horen na de voor de VVD desastreus verlopen Tweede Kamerverkiezingen van 2002, toen hij zich opwierp als een van de critici die vonden dat het roer bij de VVD om moest gaan. Dales vond dat de VVD zich vooral moest laten gelden op die thema's die met name een VVD-zaak zouden zijn, namelijk de immigratieproblematiek en de veiligheid. Hij wilde daarom een vernieuwing van deze partij en nieuwe politici.

Begin 2005 zat hij een VVD-commissie voor die een nieuw beginselprogramma heeft opgesteld, een nieuw zogeheten Liberaal Manifest, dat de titel draagt Om de vrijheid en waarin wordt gepleit voor een krachtdadige staat.

Ook omtrent het homohuwelijk is hij in de openbaarheid getreden. Dales, die zelf partner in een dergelijk huwelijk is, heeft zich tijdens zijn burgemeesterschap verzet tegen trouwambtenaren die om principiële redenen geen homohuwelijken wensen af te sluiten.

In 2016 verliet hij de VVD en werd in hetzelfde jaar lid van 50PLUS.^[6] In 2018 was hij bij de gemeenteraadsverkiezingen in Amsterdam lijstduwer van 50PLUS. Op 26 mei van dat jaar werd hij verkozen tot landelijk voorzitter van deze partij. Op 29 november 2018 kreeg hij te maken met een buitengewone algemene ledenvergadering waarin drie bestuursleden opstapten.

In april 2020 gaf Dales te kennen zich kandidaat te willen stellen voor de Tweede Kamerverkiezingen 2021.^[7] Zijn voornemen kreeg de steun van fractievoorzitter Henk Krol, maar stuitte op verzet binnen 50PLUS. Een aantal provinciale afdelingsvoorzitters en statenleden, de vroegere partijvoorzitter Jan Nagel en alle volksvertegenwoordigers in de Eerste en Tweede Kamer (behalve Krol) zegden het vertrouwen op in Dales als partijvoorzitter.^[8] Hun bezwaren richtten zich vooral op zijn bestuursstijl, die 'autocratisch' werd genoemd. Krol verklaarde dat de positie van de partijvoorzitter een zaak was van de gewone leden van 50PLUS.^[9] Daarop werd besloten tot een ledenraadpleging. Echter op 26 april 2020 werd bekend dat het gehele bestuur van 50PLUS vertrekt.^[1]

In de loop van 2010 kwamen er berichten in de media dat bij een van de opleidingen van de Haarlemse vestiging van Hogeschool Inholland ouderejaars studenten via een verkorte route te makkelijk aan een diploma zouden zijn geholpen. Dales stelde dat het College van Bestuur verrast was door de berichten en liet een onafhankelijke commissie van deskundigen onder leiding van oud-burgemeester Gerd Leers van Maastricht een onderzoek doen naar eventueel gesjoemel met diploma’s. Na een paar maanden concludeerde de commissie-Leers dat er geen bewijzen zijn gevonden van diplomafraude, maar wel dat langstuderenden via een verkort traject, dat niet aan de normen voldeed, konden afstuderen. Het bestuur zou hiervan niet op de hoogte zijn geweest. Geert Dales concludeerde “vrijspraak” van fraude en nam alle conclusies en aanbevelingen uit het rapport over.

Er zijn echter aanwijzingen dat Dales wel degelijk op de hoogte was van de gang van zaken. D66-Kamerlid Boris van der Ham kwam met notulen van de medezeggenschapsraad uit 2009 en 2010 waarin verslag werd gedaan van besprekingen over verkorte trajecten. Die bleken echter van de deel-medezeggenschapsraad van de Haarlemse vestiging te zijn en waren niet bekend bij het bestuur van Inholland. Staatssecretaris Van Bijsterveldt (Onderwijs, CDA) maakte op 30 september bekend dat ze de onderwijsinspectie onderzoek liet doen naar de rol van het college van bestuur van Inholland bij de verkorte afstudeertrajecten. De Onderwijsinspectie concludeerde eveneens dat bij de verkorte trajecten niet juist was gehandeld, maar dat er geen sprake was van fraude. Tevens werd vastgesteld dat bestuur noch de lokale leiding in Haarlem van de trajecten op de hoogte was, in lijn met de commissie-Leers.

Op 10 oktober 2010 werd bekendgemaakt dat Dales opstapte als bestuursvoorzitter van Inholland wegens verschil van inzicht over de bestuursstijl die bij Inholland nodig zou zijn. Het verschil van inzicht zou al langere tijd bestaan, maar zou zijn geaccentueerd door de problemen bij de opleiding media- en entertainmentmanagement van Inholland Haarlem. Dales wilde wijzigingen in het bestuur, maar kreeg geen steun van de Raad van Toezicht. Kort na zijn vertrek werden de twee andere bestuursleden uit hun functie gezet. Twee maanden later trad de hele Raad van Toezicht onder leiding van Karel Noordzij (CDA) af nadat de Onderwijsinspectie had geconcludeerd dat de Raad niets had gedaan met meerdere verzoeken van de bestuursvoorzitter om in te grijpen en daarmee in het uitoefenen van toezicht tekort was geschoten. De vertrekregeling van Dales betrof een jaarsalaris.

• Officiële website
• Geert Dales op Parlement.com