Goodwill

Goodwill is een Engelse term die letterlijk welwillendheid betekent en die in de financiële wereld wordt gebruikt om dat gedeelte van de marktwaarde van een onderneming aan te duiden dat niet direct toewijsbaar is aan de activa en passiva. Goodwill (of tegenovergesteld badwill) ontstaat in de meeste gevallen slechts bij een overname en wordt binnen de financiële wereld beschouwd als de meerwaarde (of minderwaarde) van een onderneming ten opzichte van het aanwezige Eigen Vermogen. In deze zienswijze vertegenwoordigt de goodwill toekomstige inkomsten van de ondernemingen die nog niet gewaardeerd zijn op de balans, maar die al wel bestaan in de vorm van kennis, klanten, merken, personeel, et cetera.

In de jaarrekening van bedrijven wordt de eigen goodwill in de regel niet opgenomen. De reden hiervoor is dat de goodwill vaak niet exact te meten is (er is geen betrouwbare waardering voorhanden) en de ondernemer zich anders rijker dreigt te rekenen dan hij is. De goodwill is er in zo'n geval dus wel, maar is niet in de balans te zien.^[1]

Anders is de situatie wanneer er voor goodwill betaald wordt, bijvoorbeeld bij de aankoop van een klantenbestand uit een faillissement of bij de overname van een lopende onderneming. Voor deze situatie bepaalt het Nederlandse jaarrekeningenrecht, dat de kosten van de goodwill moeten worden opgenomen in de balanspost Immateriële vaste activa volgens art. 2:365 BW. Er is in deze situatie een prijs bekend en dit is de waarde die de goodwill vertegenwoordigt.

Voorbeeld De heer Voorbeeld, directeur van B.V. 1, wil de onderneming van de directeur van B.V. 2 kopen. De boekwaarde van B.V. 2 wordt gevormd door het eigen vermogen. Hier vallen de vaste activa (bezittingen, inventaris), de vlottende activa (vorderingen, voorraden) en de liquide middelen onder, minus de schuld (de eventuele hypotheek en lening). Zijn de totale activa van B.V. 2 bijvoorbeeld 100 miljoen en de totale schulden 20 miljoen, dan is het eigen vermogen 80 miljoen.

Stel dat na onderhandeling B.V. 2 wordt overgenomen voor een som van 100 miljoen, dan is er derhalve sprake van 20 miljoen euro goodwill (overnamesom van 100, minus het eigen vermogen van 80 miljoen).

In economische termen is goodwill de gekapitaliseerde waarde van de toekomstig te verwachten overwinst.

De manier waarop ondernemingen dienen om te gaan met (overgenomen, gekochte) goodwill in hun jaarrekening is afhankelijk van de geldende verslaggevingsregels, waarvan de belangrijkste zijn IFRS, US GAAP en (in Nederland) de NL GAAP (BW2 titel 9) en de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Sinds de invoering van IFRS moet de goodwill elk jaar een impairment test ondergaan, waarin wordt bepaald of er op de Goodwill moet worden afgeschreven of niet. Een dergelijke afschrijving wordt amortisatie genoemd. Nadeel van fair value accounting: goodwill wordt niet opgewaardeerd, wat de boekwaarde van een bedrijf drukt voor wat betreft de elementen die waarde hebben toegevoegd.