Lijst van heersers van Bourgondië

Hier volgt een lijst van koningen, hertogen en (palts)graven van Bourgondië.

De eerste koningen van Bourgondië, waren heersers over de stammen der Bourgonden. Onder koning Gundomar II verloren de Bourgonden hun zelfstandigheid en werd het rijk ingenomen door Theodebert I in 534, het gebied werd een onderdeel van het Frankische rijk.

Het Frankische deelrijk van Bourgondië ontstond na de verovering van het Bourgondische koninkrijk in 534 door de Franken en was van 561 tot de fragmentatie in de 9e eeuw, een van de drie kerngebieden van het Frankische rijk.

Eerst verdeelden de drie heersende Frankische koningen Chlotarius I, zijn broer Childebert I en hun neef Theudebert I het Bourgondische koninkrijk onderling, evenals de rest van het Frankische koninkrijk dat gefragmenteerd was onder de erfgenamen van Clovis I. Nadat Theudebert's zoon en Childebert stierven zonder mannelijk nageslacht, viel geheel Bourgogne in 558 met Chlotarius I in het hele Frankische koninkrijk.

SPLITSING BOURGONDIE Na de dood van Lodewijk de Vrome (840) werd de verdeling van het Karolingische rijk geregeld door het Verdrag van Verdun (843) onder zijn drie overlevende zonen:

• Karel de Kale verkreeg West-Francië.
• Lotharius I (de oudste) verkreeg Middenrijk
• Lodewijk de Duitser verkreeg Oost-Francië

Hierdoor wordt het Bourgondische gebied gesplitst in twee delen:

• een kleiner deel in het noordwesten in West-Francië. Dit wordt het latere hertogdom Bourgondië, ongeveer waar tegenwoordig de regio Bourgogne zich bevindt.
• een groter keizerlijk Bourgondië in het centrum, oosten en zuiden, vallend in het Middenrijk, Opper-Bourgondië en Neder-Bourgondië.

Het Middenrijk werd na de dood van Lotharius I in 855 verdeeld tussen zijn zonen: Lodewijk II, Lotharius II en Karel van Provence. Karel verkreeg daarmee het middelste deel, het koninkrijk Bourgondië (ook koninkrijk Provence genoemd).

Na de dood van Karel van Provence in 863 werd het koninkrijk Bourgogne opnieuw verdeeld, maar in naam bleef het nog een tijd bestaan.

• Het lager gelegen zuidelijke deel van Bourgondië, koninkrijk Provence, (het latere graafschap Provence en Cisjuranië) ging over op zijn broer Lodewijk II van Italië (-875)
• het noorden (het latere Vrijgraafschap Bourgondië en Transjuranië) ging over naar zijn andere broer, Lotharius II (-869) koning van Lotharingen.

Zo ontstonden dus in de jaren 879-888 drie nieuwe staten die de naam 'Bourgondië' zouden dragen, waarvan twee koninkrijken en één hertogdom en werd Lotharingen toegewezen aan Oost-Francië.

Hertogdom:

• Hertogdom Bourgondië in het noordwesten (onder Richard I de Rechtsbrenger, 880); door een goede verhouding met de West-Frankische koningen Lodewijk III (-882) en Karloman II (-884), slaagde Richard I erin met hun deel van Bourgondië beleend te worden.

Koninkrijk:

• Opper-Bourgondië (of Hoog-Bourgondië), dat zich situeert in het huidige westen van Zwitserland en de France-Comté: eerst markgraafschap in de koninkrijken Midden-Francië (843-855) en Lotharingen (855-869), vanaf 888 een eigen koninkrijk. Bij de dood van keizer Karel de Dikke, in 888, koos de adel van Opper-Bourgondië markgraaf Rudolf I tot koning. De streek tussen Rhône en Saône splitste af van het West-Frankische rijk en werd het koninkrijk Burgundia Transjurana, beter bekend als koninkrijk Opper-Bourgondië (het latere Vrijgraafschap Bourgondië en Transjuranië).
• Neder-Bourgondië (in het zuiden, tot aan de oevers van de Middellandse Zee: de gebieden Provence en Cisjuranië), met de naam koninkrijk Neder-Bourgondië of "Bourgogne-Provence". Van 855 tot 863 en van 879 tot 927 was het een volledig onafhankelijk koninkrijk. In 933 ging het op in het koninkrijk Bourgondië, Koninkrijk Arelat.

In 1033 eindigde de onafhankelijkheid van het koninkrijk en ging het titulaire koningschap (zonder echte macht) over op de Rooms-Duitse keizer.

Op het grondgebied van het koninkrijk bestonden en ontstonden verschillende semi-onafhankelijke graafschappen waaronder graafschap Bourgondië. vanaf het einde van de dertiende eeuw werd dit betwist tussen de hertogen van Bourgondië, de koningen van Frankrijk en de keizers van het Heilige Roomse Rijk. Vanaf omstreeks 1360 is er sprake van het Vrijgraafschap Bourgondië en gaat het om een allodiaal graafschap.

Boso van Provence maakte gebruik van de chaos in Frankische rijk. Hij stichtte een onafhankelijk rijk, waarbij hij geen afstammeling was van Karel de Grote, zoals dat wel het geval in de omringende rijken. Hij behoorde tot de adellijke familie der Bosoniden. Nadat keizer Karel de Dikke was afgezet, verkoos de adel van Opper-Bourgondië Rudolf I in 888 tot koning. Vanaf Rudolf II omvatte het rijk ook Neder-Bourgondië en wordt ook koninkrijk Arelat genoemd.

Bij de dood van Rudolf III in 1032 brak een opvolgingsstrijd los tussen keizer Koenraad II, die door de overleden koning als erfgenaam was aangeduid, en Odo II van Blois, de rechtstreekse erfgenaam van Rudolf III. De strijd tussen de twee neven werd beslecht in het voordeel van de keizer, die het koninkrijk opneemt in het keizerrijk.

Zie ook Bourgondische Nederlanden en Hertogdom Bourgondië

Keizer Otto II de Grote stelde in 982 Otto Willem van Bourgondië aan tot paltsgraaf van Bourgondië.

• Koninkrijk Bourgondië
• Hertogdom Bourgondië
• Vrijgraafschap Bourgondië