International Bank Account Number

Een International Bank Account Number (IBAN) wordt gebruikt om internationale transacties tussen rekeningen en banken gelegen in verschillende landen vlotter te laten verlopen.

Het IBAN telt maximaal 34 alfanumerieke tekens en heeft een vaste lengte per land. Het IBAN bestaat uit een landcode (twee letters), een controlegetal (twee cijfers) en een (voor bepaalde landen aangevuld) nationaal rekeningnummer.

In tegenstelling tot de BIC, die naar een bepaalde bank verwijst, verwijst het IBAN naar een individuele bankrekening.

Op 1 augustus 2014 is Nederland overgegaan op het IBAN-systeem voor binnenlandse betalingen. België was al in 2007 overgestapt. Alle bank- en girorekeningnummers zijn aangevuld met enkele letters en cijfers. Bij een bankopdracht is opgave van het volledige IBAN verplicht. Een uitzondering geldt voor sommige goede doelen, zoals giro 555 van de Samenwerkende Hulporganisaties, waarbij de opdrachtgever kan volstaan met het korte nummer, dat dan automatisch in IBAN wordt omgezet.

Regelgeving

[bewerken | brontekst bewerken]

Sinds 1 januari 2006 is bij wet geregeld dat het IBAN moet worden gebruikt bij grensoverschrijdend Europees betalingsverkeer in euro's. Terwijl 2006 nog een overgangsjaar was, is sinds 1 januari 2007 weglating van het IBAN bij binnenlandse transacties niet meer mogelijk; banken accepteren een opdracht voor betaling alleen nog als het IBAN is aangegeven.

Geografische spreiding van het systeem

[bewerken | brontekst bewerken]
Kaart van landen die IBAN gebruiken.
■ IBAN-structuur is gedefinieerd
■ IBAN-structuur is geregistreerd en is actief bij het SWIFT
■ Land neemt deel aan SEPA

Alle banken in Europa (behalve Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne) gebruiken het IBAN-systeem. Ook in Israël, Tunesië, Mauritius, Turkije, Saoedi-Arabië en Libanon is dit Europese systeem overgenomen.

In Australië en Nieuw-Zeeland wordt het IBAN niet gebruikt maar worden een SWIFT-code en een BSB-nummer gebruikt.

Structuur

[bewerken | brontekst bewerken]

Samenstelling

[bewerken | brontekst bewerken]

Het IBAN bestaat uit de volgende combinatie alfanumerieke tekens:

  1. een landcode bestaande uit twee letters volgens ISO 3166-1,
  2. een controlegetal bestaande uit twee cijfers volgens ISO 7064,
  3. een rekeningidentificatie bestaande uit maximaal 30 cijfers en letters

Omwille van leesbaarheid wordt het nummer conform ISO13616 in groepen van vier tekens geschreven, de laatste groep kan minder dan vier tekens bevatten (voorbeeld: DE05 1002 0500 0003 2873 00). Dit is in strijd met de klassieke indeling van Nederlandse bankrekeningnummers (2,2,2,3), die daardoor minder herkenbaar worden.

Controlegetal

[bewerken | brontekst bewerken]

Het controlegetal wordt verkregen als volgt:

Neem het bankrekeningnummer. 1234567
Bij een Nederlands nummer: Voeg voorloopnullen toe zodat het nummer tien cijfers lang is. 0001234567
Zet de bankcode ervoor. INGB 0001234567
Zet de landcode erachter. I N G B 0001234567 N L
Vervang elke letter door twee cijfers gebaseerd op de volgorde in het Latijns alfabet beginnend met A=10, B=11, ..., Y=34, Z=35. 18 23 16 11 0001234567 23 21
Voeg twee nullen toe. 18 23 16 11 0001234567 23 21 00
Deel het resulterende getal door 97 en neem de rest (mod 97). 78
Bereken 98 min deze rest. 20
Als het resultaat kleiner dan 10 is, wordt een voorloopnul toegevoegd.

Het IBAN zal dus NL20 INGB 0001 2345 67 zijn.

Valideren

[bewerken | brontekst bewerken]
Typisch (fictief) Brits bankafschrift met een IBAN

Een IBAN wordt gevalideerd door het om te zetten naar cijfers en dan de restwaarde te bepalen als het geheeltallig gedeeld wordt door 97. Die restwaarde moet gelijk zijn aan 1.

Het algoritme van IBAN is als volgt:

  1. controleer of het controlegetal (op 3e en 4e positie) tussen 2 en 98 ligt
  2. valideer de samenstelling
  3. verplaats de eerste 4 karakters naar het einde
  4. vervang elke letter door 2 cijfers, waarbij A = 10, B = 11, ..., Z = 35
  5. bereken dan het getal modulo 97
  6. als de restwaarde 1 is, dan klopt het nummer op basis van het controlecijfer en kan het IBAN valide zijn

Voorbeeld (fictieve Britse bank met bankcode WEST en filiaalcode 12-34-56, rekeningnummer 98765432 - zie rechts):

  1. IBAN: GB82WEST12345698765432
  2. Eerste vier karakters verplaatsen: WEST12345698765432GB82
  3. Omzetten in cijfers: 3214282912345698765432161182
  4. Restwaarde berekenen: 3214282912345698765432161182 mod 97 = 1

Landspecifieke regels

[bewerken | brontekst bewerken]

In de onderstaande lijst worden de volgende afkortingen gebruikt:

  • kk = controlecijfers van hele IBAN
  • B = bankcode
  • T = rekeningtype
  • S = bankfiliaalcode (soms al verwerkt in bankcode of rekeningnummer)
  • K = controlecijfer (maakt reeds deel uit van het nationale rekeningnummer)
  • R = bedoeld voor gebruik in de toekomst, is voorlopig standaard altijd '0'
  • 9 = rekeningnummer, indien nodig aangevuld met voorloopnullen
  • X = persoonlijk identificatienummer van de eigenaar (vergelijkbaar met het sofinummer in Nederland en het rijksregisternummer in België)
  • D = munteenheid van de rekening, 3-letterige ISO 4217-code

Lijst met IBAN-structuur per land, tussen haakjes de lengte van het IBAN:

Land Lengte Formaat Opmerkingen
Vlag van Albanië Albanië 28 ALkk BBB SSSSK 9999 9999 9999 9999
Vlag van Andorra Andorra 24 ADkk BBBB SSSS 9999 9999 9999
Vlag van België België 16 BEkk BBB9 9999 99KK na BE alleen cijfers; de laatste 12 cijfers vormen het nationaal rekeningnummer
Vlag van Bosnië en Herzegovina Bosnië en Herzegovina 20 BAkk BBBS SS99 9999 99KK
Vlag van Bulgarije Bulgarije 22 BGkk BBBB SSSS 99CC CCCC CC 9 = numeriek rekeningnummer, C = alfanumeriek rekeningnummer
Vlag van Cyprus Cyprus 28 CYkk BBBS SSSS 9999 9999 9999 9999
Vlag van Denemarken Denemarken 18 DKkk BBBB 9999 9999 99
Vlag van Duitsland Duitsland 22 DEkk BBBB BBBB 9999 9999 99
Vlag van Estland Estland 20 EEkk BBSS 9999 9999 999K
Vlag van Faeröer Faeröer 18 FOkk 9999 9999 9999 99
Vlag van Finland Finland 18 FIkk BBBB BB99 9999 9K B = bankcode, bankfiliaalcode en rekeningtype
Vlag van Frankrijk Frankrijk 27 FRkk BBBB BSSS SS99 9999 9999 9KK
Vlag van Georgië Georgië 22 GEkk BB99 9999 9999 9999 99
Vlag van Gibraltar Gibraltar 23 GIkk BBBB 9999 9999 9999 999
Vlag van Griekenland Griekenland 27 GRkk BBBS SSS9 9999 9999 9999 999
Vlag van Groenland Groenland 18 GLkk BBBB 9999 9999 99
Vlag van Hongarije Hongarije 28 HUkk BBBS SSSK 9999 9999 9999 999K
Vlag van Ierland Ierland 22 IEkk BBBB SSSS SS99 9999 99
Vlag van IJsland IJsland 26 ISkk BBBB TT99 9999 XXXX XXXX XX
Vlag van Israël Israël 23 ILkk BBB SSS 9999999999999
Vlag van Italië Italië 27 ITkk KBBB BBSS SSS9 9999 9999 999
Vlag van Jordanië Jordanië 30 JOkk BBBB 9999 9999 9999 9999 9999 99
Vlag van Kroatië Kroatië 21 HRkk BBBB BBB9 9999 9999 9
Vlag van Letland Letland 21 LVkk BBBB 9999 9999 9999 9
Vlag van Libanon Libanon 28 LBkk BBBB 9999 9999 9999 9999 9999 99
Vlag van Liechtenstein Liechtenstein 21 LIkk BBBB B999 9999 9999 9
Vlag van Litouwen Litouwen 20 LTkk BBBB B999 9999 9999
Vlag van Luxemburg Luxemburg 20 LUkk BBB9 9999 9999 9999
Vlag van Malta Malta 31 MTkk BBBB SSSS S999 9999 9999 9999 999
Vlag van Mauritius Mauritius 30 MUkk BBBB BBSS 9999 9999 9999 RRRD DD
Vlag van Monaco Monaco 27 MCkk BBBB BSSS SS99 9999 9999 9KK
Vlag van Montenegro Montenegro 22 MEkk BBB9 9999 9999 9999 KK
Vlag van Nederland Nederland 18 NLkk BBBB 9999 9999 99 BBBB in letters
Vlag van Noord-Macedonië Noord-Macedonië 19 MKkk BBB9 9999 9999 9KK
Vlag van Noorwegen Noorwegen 15 NOkk BBBB 9999 99K
Vlag van Oostenrijk Oostenrijk 20 ATkk BBBB B999 9999 9999
Vlag van Polen Polen 28 PLkk BBBS SSSK 9999 9999 9999 9999'
Vlag van Portugal Portugal 25 PTkk BBBB SSSS 9999 9999 999K K Bij sommige banken is geen filiaalcode nodig en wordt bij SSSS '0000' ingevuld
Vlag van Roemenië Roemenië 24 ROkk BBBB 9999 9999 9999 9999
Vlag van San Marino San Marino 27 SMkk KBBB BBSS SSSX XXXX XXXX XXX
Vlag van Saoedi-Arabië Saoedi-Arabië 24 SAkk BB99 9999 9999 9999 9999
Vlag van Servië Servië 22 RSkk BBB9 9999 9999 9999 KK
Vlag van Slowakije Slowakije 24 SKkk BBBB SSSS SS99 9999 9999
Vlag van Slovenië Slovenië 19 SIkk BBSS S999 9999 9KK
Vlag van Spanje Spanje 24 ESkk BBBB SSSS KK99 9999 9999
Vlag van Tsjechië Tsjechië 24 CZkk BBBB SSSS SS99 9999 9999
Vlag van Turkije Turkije 26 TRkk BBBB BR99 9999 9999 9999 99
Vlag van Tunesië Tunesië 24 TNkk BBBB B999 9999 9999 9999
Vlag van Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk 22 GBkk BBBB SSSS SS99 9999 99
Vlag van Verenigde Arabische Emiraten Verenigde Arabische Emiraten 23 AEkk BBBB SSSS 9999 9999 999
Vlag van Zweden Zweden 24 SEkk BBBB 9999 9999 9999 9999
Vlag van Zwitserland Zwitserland 21 CHkk BBBB B999 9999 9999 9
[bewerken | brontekst bewerken]
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=International_Bank_Account_Number&oldid=67423673"