Iapetus (mythologie)

Iapetus of Iapetos (Oudgrieks: Ἰαπετός, Iapetós) is in de Griekse mythologie een god, een van de Titanen. Waarschijnlijk is hij de god van de levensloop, die het eindige lot van sterfelijke wezens vaststelde. Iapetus symboliseert dus ook de sterfelijkheid, een pijnlijke, plotselinge dood en het feit dat aan alles een eind komt. Ook werd hij misschien gezien als het deel van de hemelbol dat vlak onder de horizon ligt, net onder Gaia (de aarde).

Iapetus wordt door creationisten soms gelijkgesteld aan Jafet, de zoon van Noach, vooral vanwege de gelijkenis in naam. Homerus noemt in zijn Ilias slechts twee Titanen die na de oorlog met de Olympische goden naar Tartarus werden verbannen; Iapetus en zijn broer Kronos. Zo zouden de eindigende tijd en de oneindige tijd samengeketend zijn in de diepte van de onderwereld.

Als Titaan is Iapetus de zoon van Uranus en Gaia, en vader van vier zonen die soms ook tot de Titanen worden gerekend:

• Atlas ondersteunt het hemelgewelf.
• Prometheus gaf het vuur aan de mensheid.
• Epimetheus gaf zijn vrouw Pandora de eigenschap nieuwsgierigheid, en is daardoor mede verantwoordelijk voor alle ellende in de wereld.
• Menoetius was een glorieuze strijder die door Zeus doodgebliksemd werd.

Hun moeder was een Oceanide, waarschijnlijk Clymene (volgens sommige bronnen Asia). Iapetus en Clymene worden beide geassocieerd met het vinden van de dood in de strijd (en de bijbehorende glorie), en met vakmanschap in zowel het doden als het vervaardigen van wapens. Deze eigenschappen zie je terug in hun zonen Prometheus en Epimetheus. Zij boetseerden de sterfelijke wezens uit klei, schonken de dieren klauwen en tanden, en de mens het vuur.

De zonen van Iapetus hebben enkele zeer slechte menselijke eigenschappen. Prometheus is sluw, listig en een dief, terwijl Epimetheus bekendstaat als een argeloze dwaas. De moed van Atlas werkt averechts; hij neemt zeer grote risico's. Menoetios is arrogant en heeft gewelddadige buien. Zo leiden de karaktertrekken van de vier broers tot hun ondergang. Iapetus werd gezien als de Titaanse voorouder van de mensheid, een ras dat de slechtste kwaliteiten van zijn vaders erfde: list, domheid, overmoed en nodeloze agressiviteit.