Israëlische luchtmacht

Israëlische luchtmacht
Het roundel van de Israëlische luchtmacht.
Het roundel van de Israëlische luchtmacht.
Land Vlag van Israël Israël
Onderdeel van Israëlisch defensieleger
Oprichting 1948
Leiding
Verantwoordelijke minister Benny Gantz
Opperbevelhebber Tomer Bar
Slagkracht
Troepensterkte* 10.500
Aantal dienstplichtigen* 22.000
Aantal reserve* 54.000
Aantal vliegtuigen* 670
Aantal helikopters* 184
(*) Gegevens voor 1999

De Israëlische luchtmacht (IAF is een Engelse afkorting van Israel Air Force) is het luchtmachtonderdeel van het Israëlische defensieleger, de krijgsmacht van de staat Israël in het Midden-Oosten. De Hebreeuwse naam זרוע האויר והחלל betekent lucht- en ruimtetak. Het Israëlische luchtverdedigingscommando is onderdeel van de IAF sinds 1970, en vormt het belangrijkste orgaan van de luchtverdediging van Israël.

Hoewel niet officieel bevestigd, bezit Israël 21 tot 100 kernraketten op basis van de ballistische middellangeafstandsraket Jericho die onder beheer van de luchtmacht vallen.

Zie Israëlische luchtverdedigingscommando voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Vlag van de IAF

De Israëlische luchtmacht werd opgericht in 1948 bij de oprichting van de staat Israël. Ze begon met voor militair gebruik omgebouwde burgerluchtvaartvliegtuigen. De eerste gevechtsvliegtuigen die de Israëlische luchtmacht verkreeg waren Avia S-199 van Tsjecho-Slowaakse makelij. Andere toestellen uit die beginjaren waren uit de Tweede Wereldoorlog stammende Messerschmitt Bf 109's en Supermarine Spitfires.

Zesdaagse Oorlog

[bewerken | brontekst bewerken]

De Arabische landen in de regio waren tegenstanders van de staat Israël. In 1967 kwam het tot een grote militaire confrontatie: de Zesdaagse Oorlog. Israël behaalde in die oorlog de overwinning. De Westelijke Jordaanoever (met Oost-Jeruzalem ) werd op Jordanië veroverd, de Egyptenaren werden teruggedreven tot achter de Nijl, Syrië verloor de Hoogten van Golan. Frankrijk, dat voorheen Israëls belangrijkste leverancier van oorlogsvliegtuigen was geworden, legde Israël ten gevolge van de oorlog een wapenembargo op. Als gevolg daarvan ging Israël via het staatsbedrijf Israël Aircraft Industries zelf vliegtuigen produceren en werden de Verenigde Staten, dat al in 1965 moderne vliegtuigen had geleverd, de nieuwe hoofdleverancier.

Jom Kipoeroorlog

[bewerken | brontekst bewerken]

De Jom Kipoeroorlog werd in oktober 1973 gestart door Egypte, Syrië, Jordanië, Libanon en Irak. Doel was de Sinaï terug te veroveren. Israël was op deze aanval niet goed voorbereid. Het land verloor 102 vliegtuigen in de strijd, velen daarvan werden neergehaald door luchtdoelraketten die door de Sovjet-Unie aan de Arabische landen waren geleverd. Na 1973 kocht Israël een groot aantal Amerikaanse gevechtsvliegtuigen aan, waaronder de F-4 Phantom II, A-4 Skyhawk en de F-15 Eagle. Het land vloog ook met toestellen van lokale makelij: de IAI Nesher van Frans ontwerp en later de daar zelf uit ontwikkelde IAI Kfir.

Begin juli 1976 voerde het Israëlische leger Operatie Entebbe uit. De luchtmacht verzorgde hiervoor de logistiek.

Luchtaanvallen

[bewerken | brontekst bewerken]

Op 7 juni 1981 voerde de Israëlische luchtmacht met Operatie Opera een luchtaanval uit op de Iraakse nucleaire installatie Osirak. Een jaar later volgde de invasie van Libanon waarbij de luchtmacht zijn technologische superioriteit kon tonen. Op 1 oktober 1985 voerde de Israëlische luchtmacht Operatie Houten Been uit, een beschieting van het hoofdkwartier van de PLO nabij de Tunesische hoofdstad Tunis. Dit was een wraakneming na een aanslag van Force 17, een gewapende eenheid van de PLO, op Israëlische burgers. De luchtaanval werd uitgevoerd werd met F-15 Eagles die in vlucht bijgetankt werden. Het was technisch een succes maar leidde tot een scherpe veroordeling door de internationale gemeenschap, inclusief de Verenigde Staten.

Modernisering

[bewerken | brontekst bewerken]
Het geannuleerde IAI Lavi B-2-gevechtsvliegtuig.

In de jaren 1990 begon de Israëlische luchtmacht met de modernisering van haar vloot met geavanceerde technologieën van eigen bodem. Het land kocht ook AH-64 Apache-gevechtshelikopters van de VS en rustte ze uit met eigen raketten. In 1991 annuleerde Israël de ontwikkeling van de IAI Lavi dat Israëls eerste volledig zelf gebouwde gevechtsvliegtuig zou zijn wegens de te hoge kosten. In 2004 werden de eerste van meer dan honderd gloednieuwe en uiterst geavanceerde F-16I's geleverd en ook de nieuwste variant van de F-15 werd aangeschaft. De Israëlische luchtmacht werd voorzien van de nieuwste raketten van eigen makelij en ontwikkelde ook een eigen variant van de Apache-helikopter. Men kocht ook Gulfstream G550-jets uitgerust met de modernste informatiesystemen van Israel Military Industries. Met al deze moderniseringen groeide de Israëlische luchtmacht uit tot een van de meest geavanceerde ter wereld.

Sinds een uitspraak van het hooggerechtshof in 1994 werd de vliegschool van de luchtmacht toegankelijk voor vrouwen. In 2001 studeerde de eerste vrouwelijke piloot van Israël er af.

Sinds het begin van de Tweede Intifada in 2000 heeft de Israëlische luchtmacht zich gefocust op het uitschakelen van kopstukken van Palestijnse militantengroeperingen. Hierbij zijn ook veel burgerslachtoffers gevallen. In september 2007 voerde de IAF met Operatie Boomgaard een luchtaanval uit op een vermeende nucleaire reactor in Syrië.

Door diverse Israëlische politici en militairen is de afgelopen jaren openlijk gezinspeeld op een aanval op Iran, in verband met het nucleaire programma van dat land. Zo noemde minister Shaul Mofaz op 6 juni 2008 een aanval op Iran onvermijdelijk.[1] In die maand voerde de Israëlische luchtmacht een oefening uit boven de Middellandse Zee met 100 F-15 en F-16 vliegtuigen over 1400 km, wat wel gezien werd als een repetitie voor een aanval op Natanz in Iran.[2]

Een Israëlische F-35I Adir

Israël is heeft een eigen variant van de F-35 Lightning II straaljager genaamd de F-35I Adir. Deze variant heeft afwijkende componenten waaronder elektronische systemen. De eerste 9 F-35 jagers werden in december 2017 in operationeel gebruik genomen door de Israëlische luchtmacht.[3] Op 22 mei 2018 meldde commandant van de Israëlische luchtmacht, generaal-majoor Amikam Norkin dat Israël het als eerste land de F-35 in een gevechtssituatie gebruikt had.[4]

Luchtmachtbases

[bewerken | brontekst bewerken]
Israëlische luchtmacht (Israël)
Ben-Gurion
Ben-Gurion
Hatzerim
Hatzerim
Hatzor
Hatzor
Nevatim
Nevatim
Nizzana West
Nizzana West
Ovda
Ovda
Palmachim
Palmachim
Ramat David
Ramat David
Ramon
Ramon
Sde Dov
Sde Dov
Tel Nof
Tel Nof
De Israëlische luchtmachtbases.
Tel Aviv/Luchthaven Ben-Gurion
Israel Aerospace Industries-productielijn; vliegtuigopslag.
Vliegbasis Hatzerim
F-16I, F-15I, A-4, Black Hawk.
Vliegbasis Hatzor
Beechcraft
Vliegbasis Nevatim
F-35I, C-130, KC-130, Boeing 707, Gulfstream; vliegopleiding.
Haifa/Vliegbasis Nizzana West
technische opleiding.
Ovda-luchthaven
Cobra.
Vliegbasis Palmachim
Black Hawk, Cobra, UAV.
Vliegbasis Ramat David
F-16, Dauphin.
Vliegbasis Ramon
F-16I, Apache.
Tel Aviv/Sde Dov-luchthaven
Beechcraft, Rayteon.
Vliegbasis Tel Nof
F-15, Sea Stallion.
Een F-15I van de IAF
Een F-16I Sufa
Een UH-60 Yanshuf
Gulfstream G500 van de IAF (2007).
Toestel Versie(s) Aantal nu (or.) Rol Herkomst
Gevechtsvliegtuigen
Boeing F-15 Eagle/Strike Eagle F-15A

F-15C F-15I

66[5] Straaljager Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Lockheed F-16 Fighting Falcon F-16C

F-16I

175[5]
F-35 Lightning II F-35I 39 van 75 geleverd.[6]
AWACS-/verkenningsvliegtuigen
Gulfstream G550 G550-EL/W-2085 2[5] AEW Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Gulfstream V 3[5] SIGINT
Beechcraft Super King Air B200 18[5] SIGINT/ELINT
Tankvliegtuigen
Boeing 707 KC-707/135 7[5] tankvliegtuig Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
KC-46 Pegasus KC-46A 4 besteld[5]
KC-130 Hercules KC-130H 4[5]
Transport
Lockheed C-130 Hercules C-130E

C-130H C-130J

13[5] transport Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Beechcraft Super King Air B200 2
Lesvliegtuigen
Boeing F-15 Eagle/Strike Eagle F-15B

F-15D

18[5] Lesvliegtuig Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Lockheed F-16 Fighting Falcon F-16D 49[5]
Beechcraft T-6 Texan II T-6A 20[5]
Alenia Aermacchi M-346 Master 30[5] Geavanceerde trainer Vlag van Italië Italië
Beechcraft Super King Air B200 2[5] Tweemotorig lesvliegtuig Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Grob G 120 G 120A 16[5] Basistrainer Vlag van Duitsland Duitsland
Helikopters
Boeing AH-64 Apache AH-64A
AH-64D
48[5] Aanvalshelikopter Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Eurocopter Panther AS-565SA 4[5] Opsporing en redding Vlag van Frankrijk Frankrijk
Bell 206 4[5] Varia Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Sikorsky CH-53 Sea Stallion CH-53 2000

Yas'ur 2025

22[5] transport Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
UH-60 Black Hawk UH-60A/L
S-70A-50
48[5] transport Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
AW119 12 besteld[5] Leshelikopter Vlag van Italië Italië
Bell OH-58 18[5]
[bewerken | brontekst bewerken]
Commons heeft media­bestanden in de categorie Israeli Air Force.