John Pandellis
John Pandellis | ||||
---|---|---|---|---|
Persoonsgegevens | ||||
Volledige naam | Jean Georges Pandellis John Georges Pandellis | |||
Geboren | Thessaloniki, 1 april 1896 | |||
Overleden | Oranjestad, 5 augustus 1965 | |||
Geboorteland | Suriname | |||
Opleiding | Thessaloniki en Parijs | |||
Beroep(en) | kunstschilder, decorbouwer | |||
Oriënterende gegevens | ||||
Leermeester | Paul Baum, John Sentt, Charles Martel | |||
Jaren actief | circa 1916 – 1965 | |||
Stijl(en) | (post-)impressionisme | |||
RKD-profiel | ||||
|
Jean Georges (John) Pandellis (Thessaloniki,[1] 1 april 1896[2] – Oranjestad, 5 augustus 1965)[3] was een Grieks-Nederlands kunstenaar. Hij leerde kunstschilderen in zijn geboorteplaats en Parijs en was actief als schilder en decorbouwer in Suriname, Curaçao en Aruba. Hij verkreeg in 1961 de Nederlandse nationaliteit.
Biografie
[bewerken | brontekst bewerken]Jeugd
[bewerken | brontekst bewerken]John Pandellis werd geboren in Thessaloniki en was een zoon van een ambassadeur. Hij kreeg les van de kunstschilders Paul Baum, John Sentt en Charles Martel. Met Martel en andere bekende kunstenaars hield hij in 1916 in zijn geboorteplaats zijn eerste tentoonstelling; hij was toen rond de twintig jaar oud.[1]
Parijs en de Guiana's
[bewerken | brontekst bewerken]Na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) verbleef hij kort bij familie in Engeland. Zij waren onder de indruk van zijn gaven en financierden dat hij zich verder kon scholen in Parijs, waar in die tijd (post-)impressionistische kunstenaars als Paul Cézanne en Gauguin de toon aangaven. Na enkele jaren liet Pandellis zich verleiden om naar Brits-Guyana te gaan, dat het imago had van een El Dorado van goud en diamanten. Toen hij die daar niet vond, ging hij naar Frans-Guyana en vervolgens in 1922 naar Suriname.[1]
Paramaribo
[bewerken | brontekst bewerken]In Paramaribo bood hij lessen aan in tekenen, schilderen, batikken en sjabloonwerk, en aanvankelijk ook taallessen in Engels, Frans, Italiaans en Spaans.[4][5][6] Daarnaast verdiende hij de kost als reclameschilder[7] en decorbouwer.[8][9]
Er waren tot die tijd enkele pioniers geweest, als Samuel Arons (1812-1865) en George Rustwijk (1862-1914). Maar er had zich onder hen geen school gevormd, evenmin onder kortstondig verblijvende Europese kunstenaars die zich voornamelijk hadden beperkt tot geromantiseerde uitbeeldingen. Gerrit Schouten was nog wel actief als schilder en tekenaar, maar maakte vooral naam met hoogwaardige diorama's.[1]
Pandellis verzamelde wel leerlingen om zich heen, als C.[10] Monpelier, Wim Bos Verschuur, Leo Glans, Charles Nieleveld, Iwan Brand Flu en Anton Faverey.[11] In maart 1927 hield hij met zijn leerlingen een expositie van 85 werken in de toonkamer van boekhandel New Edison tegenover Theater Bellevue.[12][13] Een jaar later exposeerde hij voor de I.T.A.[14] Zijn leerling Bos Verschuur verzamelde eveneens leerlingen om zich heen, onder wie Erwin de Vries, wat Pandellis aan de basis plaatst van de Surinaamse school.[1][15]
Aruba en Curaçao
[bewerken | brontekst bewerken]Begin jaren 1930 vertrok hij naar Aruba en Curaçao.[16][17][18] In juli 1934 hield hij een tentoonstelling in de Hendrikschool op Curaçao die geopend werd door koningin Wilhelmina.[19] Enkele maanden later bouwde hij het decor voor de kinderoperette Reepelsteeltje, die zowel op Curaçao als Aruba werd opgevoerd,[20] en een jaar later selecteerde hij de kostuums voor Asschepoester.[21] Naast werk als kunstschilder nam hij ook als vakschilder werk aan.[22] Hij exposeerde meermaals op Curaçao[23][24][25][26][27][28][29][30][31] en verder in 1945 in een groepstentoonstelling in de Venezolaanse hoofdstad Caracas[32] en in 1949 op Sint Maarten.[33] In 1961 werden vijftien van zijn waterverfschilderijen geëxposeerd in de etalage van modezaak Lord & Taylor aan 5th Avenue in New York.[34]
In 1955 ontwierpen hij en architect Alexenkoff de muurschilderingen voor de restauratie van het stationsgebouw op het Dr. Albert Plesmanvliegveld.[35] In 1958 kreeg hij de opdracht voor het schilderij van de luchtbogen van Anticuri dat aan het Antillenhuis in Den Haag werd aangeboden[36] en in 1964 schilderde hij een landkaart van Aruba.[37] De firma De Wit maakte van een groot aantal van zijn schilderijen prentbriefkaarten.[3]
Pandellis trouwde op 16 maart 1937 met Angelique Wilhelmina Magdalena Esser.[38] Zij overleed in 1949.[39] Pandellis woonde in mei 1961 op Aruba, toen hij de Nederlandse nationaliteit kreeg.[40] Op 6 januari 1964 trad hij daar opnieuw in het huwelijk.[39] Op maandag 2 augustus 1965 werd hij opgenomen in het ziekenhuis; drie dagen later overleed hij. John Pandellis is 68 jaar oud geworden.[3]
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ a b c d e Parbode, Surinaamse school: Jean (Johnny) Georges Pandellis, Bart Krieger, 31 juli 2020
- ↑ Billion Graves, John Pandellis
- ↑ a b c Amigoe di Curacao, J.Pandellis overleden, 6 augustus 1965
- ↑ De West, Lessons, 6 juni 1922
- ↑ De West, Schablone lessen, 17 februari 1925
- ↑ De West, Batiklessen, 19 mei 1925
- ↑ De West, Goed adverteeren betaalt!, 9 februari 1926
- ↑ De Surinamer, Kunst en Letteren, 1 juli 1926
- ↑ De West, Edison concert, 5 november 1926
- ↑ De West, Teekenleeraar, 14 februari 1941
- ↑ Gauri Malhoe, Nola Hatterman en de ontwikkeling van de Surinaamse kunstgeschiedenis, 2020. Gearchiveerd op 23 maart 2023.
- ↑ De Surinamer, Tentoonstelling., 3 maart 1927
- ↑ De Surinamer, Kunst en Letteren. Schilderijen tentoonstelling, 6 maart 1927
- ↑ De Surinamer, I.T.A., 15 april 1928
- ↑ De West, Schilderijen-tentoonstelling van dokter J. A. Phillipszoon, 6 juni 1951
- ↑ De West, Groene Kruis verloting, 30 september 1930
- ↑ Amigoe di Curacao, Het Bijbelsch drama „Bethlehem, 31 december 1932
- ↑ Het Nieuws, Schilderijen van J. Pandellis. Oude bekende, thans op Curaçao, 24 januari 1946
- ↑ Amigoe di Curacao, Opening van de tentoonstelling der schilderijen van H.M. de Koningin, 28 juli 1934
- ↑ Amigoe di Curacao, "Reepelsteeltje" in Aruba, 29 september 1934
- ↑ Amigoe di Curacao, Kinderoperette „Asschepoester, 29 juni 1935
- ↑ Amigoe di Curacao, Uitslag aanbesteding, 10 augustus 1935
- ↑ Amigoe di Curacao, De Schilderijententoonstelling van J. Pandellis, 14 januari 1946
- ↑ Amigoe di Curacao, Curaçao de K.V.P. te Westpunt, 18 oktober 1948
- ↑ Amigoe di Curacao, Schilderijen expositie van Pandellis, 13 december 1952
- ↑ Amigoe di Curacao, Gouverneur en mevr. Struycken bezochten expositie., 11 april 1953
- ↑ Amigoe di Curacao, Pandellis leerlingen exposeren, 21 augustus 1954
- ↑ Amigoe di Curacao, Gisteravond opende de heer Henk Dennert de expositie., 26-02-1955
- ↑ Amigoe di Curacao, Pandellis exposeert, 10 maart 1956
- ↑ Amigoe di Curacao, Kunstschilder Pandellis exposeert, 21 oktober 1959
- ↑ Amigoe di Curacao, Pandellis, 29 oktober 1964
- ↑ Amigoe di Curacao, Onze schilders in Caracas, 23 augustus 1945
- ↑ Amigoe di Curacao, Bovenwinden., 31 januari 1949
- ↑ Amigoe di Curacao, Werk Pandellis in New York, 4 mei 1961
- ↑ Amigoe di Curacao, Muurschilderingen van Dolf Henkes worden weggemoffeld, 23 maart 1955
- ↑ Algemeen Handelsblad, Schilderij voor Antillenhuis in Den Haag, 16 januari 1958
- ↑ Amigoe di Curacao, Eensgezinde eilandsraad zingt lof van secretaris, 4 juni 1964
- ↑ Nationaal Archief Curaçao, Huwelijksregister 1937 Stad
- ↑ a b Amigoe di Curacao, Voor de ambtenaar van de Burgerlijke Stand, 7 januari 1964
- ↑ Amigoe di Curacao, Nederlandse nationaliteit, 18 mei 1961