Klaas Norel

Klaas Norel
	Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Algemene informatie
Volledige naam	Klaas Norel
Pseudoniem(en)	K. Norel
Geboren	Harlingen, 9 november 1899
Geboorteplaats	Harlingen
Overleden	Baarn, 4 mei 1971
Land	Nederland
Werk
Jaren actief	1935–1971
Genre	o.a geschiedenis, jeugd, 2e wereldoorlog
Bekende werken	o.a. Engelandvaarders
	Dbnl-profiel
Portaal	Literatuur

Klaas Norel (Harlingen, 9 november 1899 – Baarn, 4 mei 1971), gewoonlijk aangeduid als "K. Norel", was een Nederlands schrijver, journalist en verzetsman. Hij schreef ruim 130 boeken, waaronder jeugdliteratuur met vaak de Tweede Wereldoorlog als onderwerp. Zijn bestverkochte boek is Engelandvaarders, dat 42 drukken haalde.

Carrière tot 1940

Na zijn lagereschooltijd ging hij naar de ULO, maar na het overlijden van zijn vader moest Norel op veertienjarige leeftijd de school verlaten. Hij ging op een kantoor werken en werkte op die manier mee aan het opvijzelen van het gezinsbudget. Toch was het kantoorwerk niet wat de jonge Norel ambieerde. Na het vervullen van zijn militaire dienstplicht ging hij de journalistiek in. Hij werd hoofdredacteur bij onder andere de Vrije Westfries en redacteur van het weekblad De Spiegel.

Norel bleek over een vlotte pen te beschikken en op aanraden van een kennis schreef hij zijn eerste boek: Land in zicht over de drooglegging van de Zuiderzee. Het boek verscheen in 1935 en was meteen een succes. Norels eersteling bevatte al de elementen die zijn latere oeuvre zouden kenmerken: avontuur, spanning en water. Hij was een geboren verteller, die zich daarnaast goed documenteerde en wist waarover hij schreef. Er verschenen meer boeken, terwijl Norel daarnaast werkzaam bleef als journalist.

Tijdens de oorlog

In mei 1940 werd Nederland bezet door nazi-Duitsland. Norel was een van de eersten die zich verzetten, en een van de eerste journalisten die door de bezetter werd gearresteerd. In juni 1940 kwam hij voor drie weken in het Huis van Bewaring in Amsterdam terecht. Na zijn vrijlating bleef Norel zich verzetten en weigerde lid te worden van de Kultuurkamer en ging in het verzet. Al snel dook hij onder en werd redacteur van de verzetskrant Trouw. Tijdens zijn onderduiktijd schreef hij ook een boek dat zou uitgroeien tot een van zijn beroemdste werken: Engelandvaarders. Norel was rechtlijnig in zijn afkeer van de Duitsers. Toen eind 1942 werd bekendgemaakt, dat alle mannen van 16 tot 40 jaar zich moesten melden voor dwangarbeid (Arbeitseinsatz), wees Norel in zijn illegale krant categorisch elke vorm van medewerking aan die maatregel af, waaronder ook het aanvragen van ausweisen, uitzonderingsvergunningen. Hij schreef:

Wie een Ausweis aanvraagt, jaagt een ander naar Duitsland.

Wie een Ausweis aanvraagt, schrijft zijn naam in het Duitse verbanningsboekje.

Wie een Ausweis aanvraagt, helpt mee nieuwe Duitse drijfjachten organiseren.

Wie een Ausweis aanvraagt, hangt zichzelf bij wijze van spreken, boven de afgrond aan een vodje Duits papier.

Tegenover deze nieuwe Duitse aanslag past maar één houding:

Eensgezind, krachtig en solidair verzet van het gehele Nederlandse volk en daarom een voor allen en allen voor één.

Na de oorlog

Na de oorlog werd hij chef binnenland bij het inmiddels legaal uitkomende Trouw. Daarnaast bleef Norel boeken schrijven. De combinatie van zijn veeleisende baan met het schrijverschap veroorzaakte gezondheidsklachten in de vorm van een maagzweer. Norel besefte dat hij een keuze moest maken en in 1946 besloot hij zich geheel aan het schrijven te wijden. In een gestaag tempo leverde hij jaarlijks meerdere manuscripten in bij zijn uitgever. In totaal verschenen er honderddertig titels. Norels boeken waren populair. De hoofdpersonen uit zijn boeken, vrijwel zonder uitzondering mannen en jongens, zijn stoer, avontuurlijk en vooral van protestant-christelijke afkomst. In Engelandvaarders bijvoorbeeld "bekeert" hoofdpersoon Evert Gnodde, een visserszoon uit Urk, zijn sociaaldemocratische kameraad Jan tot het christelijk geloof. Overigens wordt wel impliciet kritiek op de verzuiling geuit, de boeken over de Tweede Wereldoorlog spreken nou juist de wens tot eensgezinsheid uit, vooral tussen protestanten en katholieken enerzijds en christenen en socialisten anderzijds. Daarnaast zijn de boeken nogal zwart-wit. De helden zijn zonder blaam, de schurken zonder uitzondering lafhartig. Ondanks dit gebrek aan nuance lezen de boeken vlot weg.

Oorlog als onderwerp

Vele van zijn boeken hadden de Tweede Wereldoorlog als onderwerp. Het succesvolste daarvan is Engelandvaarders, een boek over Nederlanders die tijdens de oorlog naar Engeland ontvluchtten, een reis die enkele dagen tot een jaar kon duren. Dit boek bereikte de 42e druk, wat Norel tot een van de meest gedrukte Nederlandse auteurs maakt.

Ook besteedde hij aandacht aan aspecten van de oorlog die hij onderbelicht vond, zoals de nog steeds vrij onbekende grote successen van de Nederlandse luchtverdediging in Met de rug tegen de muur, onderdeel van de trilogie Vliegers in het vuur. Dit boek behandelt o.m. de Slag om Den Haag. Ook voor dit boek verrichtte hij degelijk en doelgericht onderzoek, onder meer naar de aantallen nieuwe luchtafweerkanonnen (Oerlikon, Bofors en Vickers). Het boek bereikte 10 drukken. Zijn kennis van de luchtvloot bleek accuraat, evenals van het vliegen. Hij beschreef in het tweede deel van de trilogie de luchtstrijd in Nederlands-Indië, en in het laatste deel vooral de wederwaardigheden van het Nederlandse 320 Dutch Squadron RAF. Verder wordt in het tweede deel van de Vliegers in het vuur triologie een groep militaire en joodse vluchtelingen in Vichy-Frankrijk bijna door de regering uitgewezen naar bezet gebied; iets wat destijds daadwerkelijk beleid was en in de decennia daarna een groot taboe in Frankrijk zou blijven.

Rechtszaak

Norel was zeer rechtlijnig in zijn opvattingen over goed en kwaad tijdens de oorlog. Die houding leverde hem na de oorlog een proces op wegens antisemitisme. In zijn oorlogsboek De tyrannie verdrijven, dat Norel in 1947 samen met L.D. Terlaak Poot publiceerde, hekelde hij de volgens hem meegaande houding van de Nederlandse Joden. Norel vond dat zij zich gedwee lieten registreren en de Jodenster aanvaardden. ‘Pas toen de nazi’s hun grijpvingers uitstrekten naar hun vermogen en hun huisraad, werden zij wakker.’ Norel werd vrijgesproken. De schrijver had zich volgens de rechter ontactisch en generaliserend uitgedrukt, maar van een bewuste belediging van de Joodse bevolkingsgroep was geen sprake.

Kerk

Norel was ook actief in de gereformeerde kerk, hij werd meerdere malen tot ouderling gekozen en redigeerde een kerkblad. Meer en meer neigde hij tot oecumene, zo was hij actief betrokken bij het samensmelten van de katholieke en protestante politieke partijen tot het CDA.

Dood

Norel leefde de laatste jaren van zijn leven in Amstelveen. In 1971 kwam Norel om bij een auto-ongeluk. Hij ligt begraven op de Amstelveense begraafplaats Zorgvlied. Zijn werk raakt wat in de vergetelheid. Er is over hem een biografische schets verschenen van Marius Bloemzaad, in de "Nog niet"- reeks nr.13, een uitgave van de Vereniging Herman de Man, Oudewater 2006.

Voor zover bekend, draagt één basisschool zijn naam, de Christelijke basisschool K. Norel te Epe (Gld).

Boeken (selectie)

Land in zicht, 1935
Hobbema-state, 1936
Het getij verloopt, 1937
De grote gouverneur, 1937
Jongens op de geuzenvloot, 1938
Rondom het land van morgen. Land en volk rondom de Zuiderzee, 1938
Aan dood water. De laatste dagen van een eiland, 1938
Pioniers in Zuiderzeeland, 1939
Drie op een schots, 1939
Tijs Proost, de stuurman, 1939
De Carrière van Nanne Vijn, 1939
Janmaats en sinjeuren, 1940
Jonker op de vloot van Houtman, 1940
Dispereert niet, 1941
Anthony van Diemen. Van bankroetier tot landvoogd, 1942
De eenhoorn, 1942
Doctor Frans, 1942
Hoeve de Eenhoorn, 1942
Tocht met de ijsvlet, ca. 1943
Wietse wou wat anders, 1945
Engelandvaarders, 1945-1947
- Engelandvaarders, 1945
- Strijders, 1947
- Verzet en victorie, 1947
Geuzen, 1946
Opstand in Holland, 1946. Geschreven in winter 1941-'42
O 16, 1946
De haringstad, 1946
Doctor Frans, 1947
Oranjeklanten, 1947
De tyrannie verdrijven, 1947
Pieter onder de piraten, 1947
Oranje boven. Uit de tijd van Jan de Witt, 1948
Vrijheidsstrijders, 1948
Scheepsmaat Woeltje, 1948 (trilogie met Stuurman Aart en Schipper Wessels)
Stuurman Aart, 1949
Waar vrijheid eeuwen stond. Vertelboek der geschiedenis van het Nederlandse volk, 1949
Mannen van Sliedrecht, 1949
Janmaats en Sinjeuren, 1949
Kees Moddergeus, 1949
Schipper Wessels, 1950
In kruiend ijs, 1950
Honderd jaar schepen en veertig jaar motoren. Gedenkboek, uitgegeven bij het jubileum van D. en Joh. Boot N.V. Alphen aan den Rijn, 1951, 1951
In en uit Siberië, 1951
Coasters varen uit, 1951
Een vaste burcht. Vertelboek der kerkgeschiedenis, 1951
Hollanders in Canada, 1952
Jan en Janneke in Canada, 1952
Vrouwvolk aan boord, 1953
Ik worstel en kom boven, 1953
Pionier in het Wilde Westen, 1953
Houen, jongens!, 1953
Het Pinksterkamp der zeeverkenners, 1954
S.O.S.! "Wij komen!", 1954
Aaltje zoekt de herders, 1954
Trilogie van de scheepvaart, 1954-1956
- Van Doggersbank tot Barentszee, 1954
- Op de grote vaart , 1955
- Bij de marine, 1956
Sleepboot Jonge Jan, 1955
Schipbreuk op Malta, 1955
Die kwajongens!, 1955
De vrouw Alberdien, ca. 1955
Vier zonnekinderen, 1956
Bestevaer, 1956
Vakantie in Palestina, 1956
Hertevoet en Zilveroog, 1956
Zwerver op het wad, 1957
Hans en Grietje op de Rijn, 1957
Loods aan boord, 1957
Vervult de aarde, 1957
Baggerjongens', 1958
Vliegende Hollanders, 1958. Wordt vervolgd door: Piloot Jan Staal en Friendships Vliegen
De Grote Skitocht, 1958
Van diredomdeine, 1958
Jan Haring op de Geuzenvloot, 1959
Cor en Corry in het hoge Noorden, 1959
Piloot Jan Staal, 1959. Vervolg op: Vliegende Hollanders en vervolgd door Friendships Vliegen
De brug, 1960
De leeuw van Rorá, 1960
Klazien, 1960
De bakens verzet, 1960
Janneke en Juno, 1960
Vanglijn over. Een jongen op een bergingsboot, 1960
Ons koninklijk gezin uit en thuis, 1961
Varen en Vechten, 1961
- Eerste wacht. De duisternis valt
- Hondenwacht. In het stikkedonker
- Dagwacht. Naar het licht
Anneke en rooie Kees, 1961
Marijke op het eiland, 1961
Friendships vliegen, 1962. Afzonderlijk vervolg op: Vliegende Hollanders, en Piloot Jan Staal
De geuzenschool, 1962
Waterrotten, 1962
Blauwe boten in de branding, 1962
Vliegers in het vuur. De Nederlandse luchtmacht gedurende de oorlog 1940-1945, 1963-1969
- Met de rug tegen de muur
- Trillende Evenaar
- Voorwaarts!
Marijkes kerstvakantie , 1963. Vervolg op: Marijke op het eiland
't Is Oranje, 't blijft Oranje, 1963
Blanke Flip en zwarte Fanny, 1964
In de branding, 1964
Op zee en onder roodhuiden en negers, 1964
Mannen en dijken, 1965
De kruisvlag geplant, 1965
Mannen en dijken. Nederlanders strijden tegen de zee zo wijd de wereld strekt, 1965
Prinsessen vinden partners, 1965
Pier in het wonderjaar, 1966
Leer mij ze kennen ... de Noordhollanders, 1966
Politie te water. Wakers over Europoort, 1966
Pim, Ineke en hun hondje, 1967
Zarco, de zeevaarder, 1967
De monnik van Wittenberg: Maarten Luther, 1967. Later ISBN 9026643047
Prinsessen krijgen kinderen. Nieuw leven in ons koningshuis, 1968
Ahoy-omnibus, 1969. Bevat: Blauwe boten in de branding; De kapiteinse van de Jonge Jan; Doorbraak in de Delta. De kapiteinse van de Jonge Jan verscheen eerder o.d.t.: Sleepboot Jonge Jan
Krojoto's wonderbare reis, 1969
S.O.S.-omnibus, 1969. Bevat: S.O.S.- wij komen. Oorspr. uitg.: 1954; Loods aan boord. Oospr. uitg.: 1957; Ik worstel en kom boven. Oorspr. uitg.: 1953
Prinsen en prinsessen. Oranjes voor de lens, 1970
Water, wind en vuur. Texel toen en Texel thans, 1970
Jij leeft in vrijheid, 1970
Ruurd Westra, 1971
Het kopstuk Hilbert. Een scharrelaar wordt reder, 1971 ISBN 90-6084-255-3
Harm Watergeus, 1971 ISBN 90-266-4257-1
Volle kracht vooruit. Een redersgeslacht, 1972 ISBN 90-6084-276-6
Karel Commandeur. Van boerenzoon tot koopman, 1973 ISBN 90-6084-303-7
Jeroen en Koosje, 1973 ISBN 90-266-4372-1
Norel driemaster, 1973 ISBN 90-6084-296-0. Bevat: De bakens verzet. 1960; Wantij. 1968; In de buik van de walvis. 1967