Kiya

Koningin Kiya Gilukhipa & Tadukhipa ca. 1375 v. Chr.−? Koningin Kiya (ca. 1353-1336 v. Chr.), canope (detail), The MET Periode 14e eeuw v.Chr. Geboren Oude Egypte Dynastie 18e dynastie van Egypte Partner Achnaton Kinderen Smenchkare?, Toetanchamon? Portaal    Egyptologie

Kiya in hiërogliefen

Kiya was een vrouw van farao Achnaton en vermoedelijk de moeder van Toetanchamon en Smenchkare. Er is tot op heden weinig van Kiya bekend, omdat er tot het moment dat Achnatons eerste vrouw Nefertiti overleed zeer weinig over Kiya gedocumenteerd is.

De naam van Kiya heeft bij egyptologen meermalen tot discussie geleid. Men vermoedt dat de naam Kiya een roepnaam was. De originele naam zou een samentrekking kunnen zijn van buitenlandse namen, zoals de Mitanni-namen Gilukhipa en Tadukhipa. Er is echter geen enkel bewijs dat Kiya niet Egyptisch was.^[1][2]

In veel inscripties heeft Kiya epitheta als de grote geliefde en de favoriet toegekend gekregen, in plaats van namen als hoogheid of eerste vrouw van Achnaton. Dit wekt het vermoeden dat Kiya geen koninklijk bloed had. De officiële titel van Kiya was:

De vrouw en de grote geliefde van de koning van Hoog en Laag Egypte, die Leeft in Werkelijkheid, Heer van de Twee Landen, Neferkheperrure Waenre, het Goede Kind van de Levende Aton, die zal leven voor altijd en eeuwig, Kiya

In de afgelopen eeuwen zijn er verscheidene archeologische vondsten gedaan die betrekking hebben tot Kiya. Zo is er in graf DK 55 in de Vallei der Koningen een graftombe en een set canopen gevonden, die aan Kiya gericht zijn. Ook toen in 2006 graf DK 63 werd gevonden, dacht de egyptoloog Georgeos Díaz-Montexano dat zich daar wellicht de mummie van Kiya zou bevinden. Dit omdat een van de sarcofagen zou lijken op bepaalde marmeren beelden die van Kiya zijn gevonden.

Er zijn ook enkele aanwijzingen dat de zonnetempel Maru-Aten in Amarna was gebouwd als eerbetoon aan Kiya. Na de dood van Kiya zijn de inscripties en beelden in deze tempel vervangen door die van Nefertiti's dochter, Meritaton.

• 
  Canope van koningin Kiya
  (ca. 1353-1336 v. Chr.), The MET
  Vindplaats Graf DK 55
• 
  Hoofd van beeld van Kiya
  Altes Museum
• 
  Pot met hiërogliefen
  The MET
• 
  Een reliëf uit Amarna, de persoon zou koningin Kiya zijn
  The MET

• BBC Voices from Ancient Egypt over Kiya
• Galerie met reliëfs en teksten over Kiya
• De sarcofaag uit graf DK 55
• Informatie over de canons uit DK 55

Zie de categorie Kiya van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.