Koekamp (Den Haag)

Koekamp
Koekamp, Den Haag, 2010
Locatie	Den Haag
Coördinaten	52° 5′ NB, 4° 19′ OL
Voorzieningen	hertenkamp

De Koekamp, soms aangeduid als het Koekamp, is een park en hertenkamp in Den Haag dat historisch gezien deel uitmaakt van het Haagse Bos, dat bestaat uit het bos, de Koekamp en het Malieveld.

Oorspronkelijk was dit het jachtgebied van de graven van Holland, die zetelden in het slot dat de basis vormt van het huidige Binnenhof. De oudste vermelding van de Koekamp dateert uit 1316.^[1] De Koekamp ontleent zijn naam aan de runderen die hier oorspronkelijk rondliepen. Al zeker in de zeventiende eeuw waren deze vervangen door herten. Soms werd de Koekamp genoemd als de "warande van den Haege", bijvoorbeeld in de Akte van Redemptie uit 1576 en een kaart uit 1645. De onderwijzer Henrick Bruno (1617-1664) schreef een gedicht over de herten op de Koekamp.^[2]

In de 19e eeuw heeft de tuin- en landschapsarchitect Jan D. Zocher jr. de Koekamp veranderd in een Engelse tuin.

De Koekamp heeft zijn oorspronkelijke functie als dierenweide bewaard. Het is een bospark met grote waterpartijen en een hertenkamp, waarin edelherten, damherten en sikaherten lopen. Ook komen ieder jaar enkele ooievaars op de Koekamp broeden. Op de Koekamp staat een eik die ruim 300 jaar oud is.

Reizigers die het station Den Haag Centraal uitlopen, zien aan de overkant van de Bezuidenhoutseweg de Koekamp. Ten noordwesten daarvan, tussen Koekamp en Zuid-Hollandlaan ligt het Malieveld, aan de noordoostkant de Utrechtsebaan (A12). Omdat de A12 een drukke verkeersader is die het bos afscheidt van de Koekamp en het Malieveld, worden deze gebieden meestal als drie losse eenheden gezien. Als men over het Haagse Bos spreekt, wordt meestal alleen het deel ten noorden van de A12 bedoeld.

Op 10 mei 1940, bij de Duitse inval, stonden bij het hertenkamp enkele mitrailleurs en een van het Meetgebouw te Waalsdorp afkomstig elektrisch luistertoestel (Nederlandse radar). Met het luistertoestel werden Duitse vliegtuigen gepeild.^[3]

Midden op de hertenkamp staat een zomereik die bijna driehonderd jaar oud is. Aan de centrumzijde van de Koekamp bevindt zich een pad dat sinds 2015 de naam Laan van Reagan en Gorbatsjov draagt. Langs dat pad, nabij de Koekamplaan, staat een grote paardenkastanjeboom, die in ca. 1870 is aangeplant en ook wel de Koekampkastanje wordt genoemd. Ten zuidwesten van de Koningstunnel staat een Hollandse linde uit ca. 1880. Alle voornoemde bomen hebben een beschermde status. Nabij de voornoemde linde staat het Internationaal Homomonument. In de onmiddellijke nabijheid bevinden zich onder meer station Den Haag Centraal en de gebouwen van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, van het Ministerie van Financiën en van de Hoge Raad der Nederlanden.

Tussen 2018 en 2023 vond herinrichting plaats door Staatsbosbeheer en gemeente Den Haag. De Koekamp werd toegankelijker en er kwam een betere verbinding met het Haagse bos.^[4] Op 5 juli 2022 is de vernieuwde Koekamp geopend.^[5]

De Koekamp is uitstekend bereikbaar per openbaar vervoer, omdat het dichtbij het Centraal Station ligt. Daar komen veel treinen, trams en stads- en streekbussen. Daarnaast zijn de tramhaltes Bosbrug en Korte Voorhout ook dichtbij.

De eerste railverbinding kwam er in 1879 en lag links naast de Koekamp. Het was de eerste stoomtramlijn in de Benelux. De lijn liep van het Staatsspoor naar Scheveningen. In 1924 vervangen door de elektrische NZH-lijn Scheveningen-Voorschoten-Leiden. (de Blauwe tram), die reed tot in 1961. In 1887 kwam er rails onder de Koekamp, op de Bezuidenhoutseweg, voor de paardentram. In 1906 werd dat de elektrische lijn 3. In 1907 ging de elektrische lijn 7 rechts naast de Koekamp rijden, op de Boslaan. In 1928 ging de interlokale lijn I - 2 (de Gele Tram) naar Wassenaar en Leiden boven de Koekamp rijden, onder het Malieveld. Nu heet dat Koekamplaan. In 1961 werd deze lijn opgeheven. In 1931 gingen tramlijn 1 en 3 en 21 ook links naast de Koekamp rijden. Zij reden naast de Blauwe tram. Zodoende lagen er 4 sporen op de Koningskade. Daarmee was de 'insluiting' van de Koekamp voltooid. Van 1928 tot 1966 zou de Koekamp 'ingeklemd' blijven tussen rails. Uiteindelijk bleef alleen de stadstram links op de Koningskade over. Bij de Bosbrug was, waar nu de rijweg is, stond het paviljoen in Griekse stijl dat bekend stond als "Het Wachtje". Het werd afgebroken wegens oorlogsschade. De Blauwe tram en de gele tram kruisten elkaar bij Het Wachtje.^[6][7]

In de plannen voor de Haagse semi-metro was een aansluiting gepland van het hooggelegen tramstation op het dak van station Centraal naar Scheveningen. Dit tramviaduct stond bekend als de "Koekamplus". Er waren acht varianten, waarvan drie min of meer door de Koekamp. Door veel verzet is er nooit een viaduct gekomen en kwam de huidige aansluiting uiteindelijk gelijkvloers tot stand, via Lage Zand en Schedeldoekshaven.^[8]

• Herinrichting van de omgeving(artikel is er niet meer)
• Ontwikkelingsvisie dd 2001
• Ooievaars op het Koekamp

Zie de categorie Koekamp, The Hague van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.